Ubytki w zębach to najpopularniejsza i najłatwiejsza do wystąpienia jednostka chorobowa wśród wszystkich problemów natury stomatologicznej. Ubytki w zębach to inaczej próchnica. Jest ona niebezpieczna dla zdrowia ludzkiego, dlatego też nie należy pozostawiać tej sytuacji bez podjęcia działań zmierzających do likwidacji określonego problemu. Najczęściej rozwija się na obszarze żujących zębów trzonowych, w przestrzeniach międzyzębowych, a ponadto w linii dziąseł.
Ubytki w zębach – przyczyny
Zasadniczą przyczyną powstawania próchnicy jest nadmierne spożywanie słodyczy, a także picie słodkich napojów. Im więcej cukru spożywamy tym niebezpieczeństwo powstania próchnicy jest większe. Nadmierne spożywanie słodyczy wpływa na uaktywnienie działalności drobnoustrojów znajdujących się w jamie ustnej. Działalność tych bakterii polega na produkcji kwasów organicznych, na skutek procesu rozkładania cukrów. W przeważającej części należą one do gatunku Streptococcus mutans.
Przyczyniają się do tworzenia na zębach miękkiego nalotu. Ten szczelnie przylegający do zębów nalot określany jest mianem płytki nazębnej. Bakterie stanowią aż 80% masy płytki nazębnej, pozostała część to organiczne podłoże umożliwiając drobnoustrojom przyleganie do szkliwa zęba. Zaniedbania w higienie jamy ustnej prowadzą do nagromadzania się płytki nazębnej, a w dalszej konsekwencji rozpulchniania szkliwa oraz powstania ubytku.
Ubytki w zębach – rodzaje
Wyróżnia się następujące rodzaje ubytków w zębach: ubytki koronowe, ubytki korzeniowe, a ponadto próchnica nawracająca. Pierwsze z wymienionych charakteryzują się tym, że występują najczęściej ze wszystkich rodzajów ubytków. Zasadniczo zlokalizowane są na obszarach żujących, a także w przestrzeniach między-zębowych. Ubytki korzeniowe natomiast zlokalizowane są w odsłoniętych korzeniach zębów.
Wraz z upływem czasu bowiem następuje cofanie się zębów. Aktywność ta doprowadza do częściowego odsłonięcia korzeni zębów. Odkryte korzenie w sposób szczególny są narażone na ataki próchnicy, gdyż brak jest bariery ochronnej w postaci szkliwa. Próchnica powracająca to taki rodzaj ubytku w zębach, który pojawia się w otoczeniu istniejących wypełnień oraz koron. W miejscu tym bowiem łatwo dochodzi do gromadzenia się płytki nazębnej.
Ubytki w zębach – objawy
Początkowy etap rozwoju choroby nie daje większych symptomów. Dopiero w kolejnej fazie kształtowania się ubytku w zębie pojawia się wrażliwość zębów na warunki termiczne, a także na słodki i kwaśny smak. Ponadto zęby stają się tkliwe podczas ich szczotkowania. Sygnałom tym towarzyszy także przykry zapach z ust, a także nieświeży oddech. Zaczynają pojawiać się dolegliwości bólowe oraz przebarwienia na zębach.
Ubytki w zębach – leczenie
Sposób leczenia ubytków w zębach uzależniony jest od stopnia zaawansowania choroby. Im większe zniszczenie komórek zęba, tym silniejsza jest też próchnica, czego konsekwencją jest dłuższe i bardziej radykalne leczenie. Podstawowe działanie lecznicze polega na usunięciu zmienionej tkanki zęba. W dalszej kolejności należy ją uzupełnić odpowiednio przygotowanym wypełnieniem.
Gdy choroba nie jest zaawansowana takie działanie jest wystarczające. W sytuacji gdy proces próchniczy sięga głębszych warstw oraz dochodzi do uaktywnienia stanu zapalnego miazgi zęba albo jej martwicy, pojawia się konieczność zastosowania leczenia kanałowego, a nawet usunięcia zęba.
Leczenie kanałowe określane jest inaczej mianem leczenie endodontycznego. Przed przystąpieniem do leczenia kanałowego należy dokonać prześwietlenia, a w dalszej kolejność podaje sie znieczulenie, gdyż jest to procedura bardzo bolesna. W sytuacji, gdy osoba badana jest uczulona, znieczulenie nie zostanie zastosowane. Po uaktywnieniu się środka znieczulającego zakładany jest koferdam, będący specjalną gumą tworzącą barierę aseptyczną, która utrzymuje suchość oraz zabezpiecza badanego przed przedostaniem się małych narzędzi do przełyku oraz tchawicy.
W kolejnej fazie ząb zostaje rozwiercony i usunięta zostaje próchnica. Po odpowiednim przygotowaniu korony następuje usunięcie miazgi z kanałów i ich oczyszczenie. W czasie oczyszczenia kanałów dokonuje się ich przepłukania roztworem podchlorynu sodu dla ich dezynfekcji. Następnie wypełnia się szczelnie kanały odpowiednio przygotowanym materiałem. Na końcu dokonuje się szczelnego zabezpieczenia korony zęba. Po wykonaniu leczenia kanałowego ząb nie musi być objęty żadnym specjalnym traktowaniem. Jednakże należy unikać jedzenia twardych pokarmów, do momentu kiedy korona zęba zostanie całkowicie odbudowana.
Ubytki w zębach – zapobieganie
Działanie ukierunkowane na zapobieganie powstawania ubytków w zębach polega na ograniczeniu spożywania słodkich pokarmów oraz słodyczy, a także odpowiedniej higienie jamy ustnej. Zęby należy szczotkować co najmniej dwa razy dziennie wykorzystując pastę zawierającą fluor. Ponadto trzeba pamiętać o nitkowaniu przestrzeni międzyzębowych i stosowaniu płynów antybakteryjnych.
Konieczne są także systematyczne wizyty w gabinecie stomatologicznym. Warto także przynajmniej raz na pół roku skorzystać z zabiegu profesjonalnej higieny jamy ustnej, którym jest skaling i piaskowanie. Metodą profilaktyczną może być także żucie gumy bez cukru, która podnosi poziom pH i wpływa na większe wydzielanie śliny oczyszczającej zęby. Pamiętać należy jednak, że nie można żuć gumy dłużej niż 5-10 minut.
