Warga habsburska nazywana jest inaczej mianem prognatyzmu. Daną nazwą określane jest zjawisko silnie wysuniętej ku przodowi szczęki górnej (probnacja) albo żuchwy (progenia). Efekt ten jest bardziej dostrzegalny w sytuacji oglądania profilu twarzy człowieka dotkniętego określoną jednostką chorobową. Podkreślić należy także fakt, że opisywana jednostka chorobowa była cechą charakterystyczną wyglądu ludzi pierwotnych.
Jednakże proces ewolucji doprowadził do cofania się kości żuchwy oraz szczęk i obecnie pozostawił je nieznacznie wysunięte ku przodowi (ortognatyzm). Występowanie zjawiska w chwili obecnej jest wadą, która podlega leczeniu. Nazwa opisywanej jednostki chorobowej ma swoje źródło w dynastii Habsburgów. Związek ten wynika z tego, ze wada ta bardzo często występowała wśród członków określonej rodziny. Było to wówczas rezultatem wielu nieprawidłowości genetycznych, które powstały na skutek kazirodczych związków zawieranych w obrębie dynastii.
Warga habsburska – przyczyny
Warga habsburska może pojawić się na skutek wady wrodzonej. Jednakże do powstania zjawiska prognatyzmu może dojść w wyniku kształtowania sie w organizmie chorób endokrynologicznych, wśród których wymienić można akromegalię, a także gigantyzm, a ponadto w przypadku występowania chorób genetycznych takich jak dysostoza czaszkowo – twarzowa (zespół Crouzona) oraz schorzenie Gorlina (obecność nabłoniaków znamionowych).
Warga habsburska – objawy
Objawy wargi habsburskiej podzielić można w zależności od rodzaju występującego prognatyzmu. Wśród typów wargi habsburskiej wyróżnia się: prognatyzm żuchwy, zębodołowy, dwu szczękowy, a ponadto prognatyzm całkowity. Warga habsburska żuchwy charakteryzuje się mocno wystającą brodą. Towarzyszącym zjawiskiem w tej sytuacji jest silne przerośnięcie dolnej wargi. Jest ona wówczas znacznie większa od górnej wargi.
W przypadku występowania tego rodzaju wady twarz osoby dotkniętej schorzeniem wydaje się być masywna. Symptomy towarzyszące określonej dolegliwości to duże problemy w związku z gryzieniem pokarmów, ich przeżuwaniem, a ponadto ogromną trudność sprawia wówczas proces mowy. Obecność prognatyzmu żuchwy powoduje, że bardzo często dochodzi do zjawiska ślinotoku, a ponadto choroby dziąseł oraz próchnicy zębów. Brak jakichkolwiek działań zmierzających do usunięcia określonej wady, spowoduje jej dalsze pogłębianie.
Kolejny rodzaj wargi habsburskiej to prognatyzm zębodołowy. Symptomy świadczące o zakwalifikowaniu wady do określonego typu to nadmierne wysunięcie szczęki górnej w stosunku do żuchwy. Dostrzega się wówczas obecność tzw. tyłozgryzu rzekomego, a więc sytuacji w której nadmiernie wysunięta szczęka sprawia wrażenie jakby żuchwa była nadmiernie cofnięta.
Nienaturalne wysunięcie zarówno żuchwy jaki i szczęki w stosunku do pozostałej części twarzy osoby dotkniętej opisywaną wadą, określane jest mianem prognatyzmu dwu szczękowego. W sytuacji, gdy wysunięciu ulega cała twarz, mamy wówczas do czynienia ze zjawiskiem prognatyzmu całkowitego.
Warga habsburska – leczenie
Jednym z możliwych działań, które podejmowane są w przypadku obecności opisywanej jednostki chorobowej jest zastosowanie leczenia opierającego się o czynności ortodontyczne lub też ortodontyczno – chirurgiczne. W pierwszej sytuacji lekarz ortodonta ukierunkowuje swoje działania na właściwym przygotowaniu i dostosowaniu aparatu ortodontycznego do potrzeb określonego pacjenta.
Jednakże znacznie lepsze efekty uzyskuje się w przypadku podjęcia czynności ortodontyczno-chirurgicznych. W opisywanej sytuacji wyróżnić można dwa rodzaje operacji ortodontycznnej, a mianowicie operację jedno szczękową, a także operację dwu szczękową. Zabieg jedno szczękowy oparty jest na podjęciu czynności zmierzających do skorygowania wady tylko w obszarze żuchwy.
Natomiast operacja dwu szczękowa charakteryzuje się czynnościami, które polegają na skróceniu trzonu żuchwy i ustawieniu górnej szczęki względem żuchwy. Ponadto operacja bazuje na przecięciu, a także połączeniu fragmentów kości charakterystycznymi śrubami oraz płytkami, które wykonane są z tytanu. Podkreślić należy fakt, że zabieg chirurgiczno-ortodontyczny jest operacją związaną z poniesieniem dużych kosztów.
Leczenie wargi habsburskiej polegać może także na podjęciu działań zmierzających do zdiagnozowania oraz leczenia schorzeń powodujących powstanie zjawiska wysuniętej szczęki. Do przykładów chorób współtowarzyszących należy akromegalia. Spowodowana jest ona przez nadmierne wytwarzanie samototropiny (hormonu wzrostu), za pośrednictwem hormonalnie czynnego gruczolaka tkanek kwasochłonnych przedniego płata przysadki mózgowej.
Działania dążące do leczenia akromegali opierają się na czynnościach zmierzających do chirurgicznego usunięcia guza przysadki mózgowej, który powoduje nadmierne wytwarzanie hormonu wzrostu. Może pojawić się także konieczność włączenia do leczenia radioterapii, w sytuacji gdy narośl ta jest zbyt duża. Ponadto lekarz opiekujący sie osobą chorą, może zlecić stosowanie preparatów, których celem jest kontrolowanie uwolnionej samotropiny lub blokowanie jej działania.
Schorzeniem przyczyniającym się do powstania wargi habsburskiej jest także zespół podstawnokomórkowy. Schorzenie to może mieć charakter nowotworu złośliwego i objawia się rosnącymi zmianami skórnymi wywodzącymi się z nierogowaciejących komórek warstwy postawnej naskórka. W tej sytuacji działania lecznicze uzależnione są od tego, jakie części ciała zostały objęte jednostką chorobową oraz od tego czy zmiany mają charakter nowotworu złośliwego.