Złamania żuchwy to rodzaj urazu do którego najczęściej dochodzi w wyniku pobić, wypadków komunikacyjnych, a także przy pracy. Ponadto duża liczba przypadków w tym zakresie dotyczy sytuacji, w których do opisywanego złamania doszło w trakcie podróży oraz różnego rodzaju aktywności fizycznych (sporty ekstremalne). Żuchwa to taka część twarzoczaszki, która wyróżnia się dużą odpornością na różnego rodzaju urazy. Jednakże charakteryzuje się ona dość szczególną lokalizacją anatomiczną i w związku z tym narażona jest na wiele obrażeń, które w pewnych przypadkach kończą się złamaniem.
Złamania żuchwy – objawy
Wyróżnić można wiele sygnałów świadczących o tym, że doszło do złamania żuchwy. Podstawowe z nich to narastający ból pojawiający się podczas podejmowania próby poruszania tą częścią ciała. Ponadto można w tym przypadku zaobserwować zniekształcenia w obrębie żuchwy, problemy z poruszaniem, czynnością przełykania, oddychaniem oraz funkcją mowy, może pojawić się obrzęk albo krwawienie.
W pewnych sytuacjach dochodzi do zablokowania dróg oddechowych przez język. W przypadku, gdy określone złamanie ma charakter obustronny może powstać zerwanie przedniego przyczepu języka. Wówczas oderwana część zaczyna blokować jamę ustną, a także przełyk osoby dotkniętej określonym urazem. Związane jest to z bardzo dużym zagrożeniem życia poszkodowanego i wymaga niezwłocznej pomocy specjalisty.
Złamania żuchwy – pierwsza pomoc
Pierwsze działania ukierunkowane powinny być na przeprowadzeniu pierwszej pomocy. Jest to bardzo ważna kwestia, gdyż podjęcie prawidłowych czynności ma zasadnicze znaczenie przy dalszym leczeniu osoby poszkodowanej. Gdy uraz nie spowodował dodatkowych obrażeń oraz w przypadku, gdy osoba, która uległa wypadkowi jest przytomna, konieczne staje się posadzenie jej w pozycji pochylonej do przodu.
Spowoduje to swobodne odprowadzanie z jamy ustnej krwi, śliny, a także śluzu. Sytuacja, w której poszkodowany jest nieprzytomny wymaga ułożenia osoby w pozycji leżącej na brzuchu. Ważne jest tutaj również to, żeby czoło oparte zostało na skrzyżowanych ramionach osoby poszkodowanej.
Złamania żuchwy – leczenie
W przypadku czynności leczniczych konieczne jest prawidłowe nastawienie, a także unieruchomienie odłamanych fragmentów kostnych, w taki sposób aby gojenie się przebiegało w sposób prawidłowy. Diagnostyka w zakresie złamań kości polega na dokładnym zbadaniu osoby poszkodowanej, a także przeprowadzeniu szeregu zdjęć rentgenowskich. Niejednokrotnie pojawia się tu konieczność wykonania tomografii komputerowej, a także wielu innych badań i testów. Osoby z urazem w zakresie twarzoczaszki często trafiają do szpitala w ciężkim stanie, w związku z tym najważniejsze wówczas staje się ratowanie jej życia. Określa się, że odroczenie ostatecznego zaopatrzenia złamań może wynieść maksymalnie do 10 dni po doznaniu obrażeń.
Działania mające na celu naprawę urazów powstałych w wyniku złamania żuchwy ukierunkowane są na przywróceniu ciągłości kości, a także jej unieruchomieniu, w taki sposób aby nastąpił szybki i łatwy zrost odłamanych fragmentów oraz uszkodzone funkcje zostały przywrócone. Złamania w obrębie twarzoczaszki charakteryzują się pewną odmiennością w odniesieniu do innych rodzajów złamań, ze względu na występowanie zębów.
W sytuacji dostania się zęba z miazgą zgorzelinową do otworu złamania, pojawia się niebezpieczeństwo zakażenia rany. W związku z tym konieczne staje się wczesne podjęcie działań zmierzających do usunięcia takich zębów. Zęby mające zdrową miazgę są pozostawiane w pewnych sytuacjach. Wymienić tutaj można przypadek, gdy jest to ostatni ząb na łuku zębowym oraz umożliwia on prawidłowe utrzymanie odłamów kostnych.
Czynności w zakresie leczenia złamań żuchwy
Czynności w zakresie leczenia złamań żuchwy podzielić można na metody zachowawcze (ortopedyczne), techniki chirurgiczne, a ponadto metody mieszane zachowawczo-chirurgiczne. Biorąc pod uwagę stan ogólny, a także miejscowy osoby poszkodowanej, ilość zębów, rodzaj urazu oraz kilka innych elementów lekarz specjalista dokonuje wyboru najwłaściwszej metody leczenia dla określonego pacjenta.
W przypadku leczenia zachowawczego zastosowanie mają głównie: metalowe szyny, które przymocowywane są do zębów z wykorzystaniem drucianych ligatur; szyny akrylowe posiadające metalowe elementy; a ponadto protezy własne osoby, która doznała urazu albo tzw. aparaty Gunninga łącznie z procą bródkową.
W sytuacji złamania żuchwy z obecnością pełnych łuków zębowych albo przy występowaniu niewielkich braków w tym zakresie wykorzystuje się specjalne metalowe szyny. Metalową szynę dostosowuje się indywidualnie, doginając ją osobno do łuku górnego oraz dolnego. W dalszej kolejności przy wykorzystaniu cienkich drutów przywiązuje się je do łuków zębowych.
Szyny posiadają specjalne haczyki, na których rozpięte są gumowe pierścienie służące do połączenia szyny górnej z dolną. W dalszej kolejności pierścienie te są zastępowane drucianą ligaturą, która ma działanie usztywniające złamanie. Zrośniecie kości trwa od 6 do 8 tygodni. W sytuacji braku powikłań szyny zostają usunięte. Podczas leczenia zachowawczego pokarmy przyjmuje się tylko w formie płynnej i półpłynnej. Leczenie zachowawcze niejednokrotnie pełni funkcje wspomagająca przy zabiegu chirurgicznym.
