Usuwaniu kamienia nazębnego poddawane jest uzębienie, na którym doszło do zgromadzenia sie dużej ilości płytki nazębnej. Zabieg ten jest inaczej określany mianem skalingu. Kamień nazębny najczęściej gromadzony jest w obszarze szyjek zębowych. Gromadzi się on zarówno pod jaki i nad dziąsłami, a co za tym idzie jego obecność stanowi idealne środowisko do rozwoju drobnoustrojów. Tworzenie się tego osadu przyczynia się bardzo często do powstania różnego rodzaju chorób dziąseł, wśród których wymienić można paradontozę czy też próchnicę. Wyróżnić można dwa rodzaje skalingu, a mianowicie skaling naddziąsłowy oraz pod dziąsłowy.
Pierwszy z wymienionych rodzajów skalingu polega na usunięciu wytworzonego nalotu z powierzchni korony zęba. Jest to podstawowy rodzaj zabiegu, który wykonywany jest niemal u wszystkich pacjentów. Drugi typ działań polega na usunięciu kamienia nazębnego odkładającego się pod powierzchnią dziąseł. Wyróżnia się kilka metod usunięcia twardej płytki nazębnej, wśród których wymienia się technikę tradycyjną, mechaniczną, ultradźwiękową, dźwiękową, laserową, a także chemiczną.
Do wykonywania skalingu techniką tradycyjną wykorzystuje się skaler ręczny, w postaci sierpu, dłutka, bądź pilniczka. Metoda ta związana jest z dużą pracochłonnością. Jest też mniej dokładna niż pozostałe techniki. Metoda mechaniczna bazuje na używaniu wiertła, które powoduje odłamywanie się kamienia. Kolejna technika opiera się na stosowaniu skalera ultradźwiękowego.
Kamień nazębny może również zostać usunięty za pośrednictwem fal dźwiękowych z zakresu od 6 do 8 kHz. Narzędziem, który przynosi bardzo dobre rezultaty w usunięciu twardej płytki nazębnej jest laser. W praktyce stomatologicznej ma także zastosowanie metoda chemiczna. Opiera się ona na nakładaniu na uzębienie 30% roztworu perhydrolu oraz pozostawieniu go do rozpuszczenia kamienia. Rozpuszczone złogi nalotu wypłukiwane są wodą pod ciśnieniem.
Usuwanie kamienia nazębnego – przyczyny tworzenia się nalotu
Kamień nazębny jest stwardniałą warstwą płytki nazębnej. Do wytworzenia się określonego nalotu przyczyniają sie bakterie oraz węglowodany, zasadniczo wpływające na powstanie próchnicy, a także chorób dziąseł. Do osadzania się kamienia nazębnego dochodzi w obszarach szyjek zębowych i trudno dostępnych lokalizacjach, z którymi nie potrafi poradzić sobie szczoteczka do zębów. Długotrwałe narastanie warstwy określonego nalotu powoduje obniżanie się, a także odsłanianie szyjek zębowych. W konsekwencji czego może dojść do rozchwiania zębów oraz ich wypadania (paradontoza).
Usuwanie kamienia nazębnego – skaling naddziąsłowy
Skaling naddziąsłowy jest zabiegiem przyczyniającym się do oczyszczenia koron zęba z twardej płytki nazębnej. Najczęstszą techniką tego zabiegu jest metoda ultradźwiękowa. Polega ona na przykładaniu do powierzchni zębów końcówki skalera ultradźwiękowego. Następstwem tego jest uderzanie ultradźwięków łącznie z wodą w fragmenty złogów, przyczyniając się tym samym do ich rozbicia oraz oderwania od powierzchni zębów. W końcowej fazie zabiegu następuje polerowanie zębów. Powierzchnia zębów staje sie gładka, a co za tym idzie zabezpieczona przed powtórnym osadzaniem się kamienia.
Usuwanie kamienia nazębnego – skaling pod dziąsłowy
Ten rodzaj zabiegu polega na usunięciu kamienia nazębnego, który występuje w kieszonce dziąsłowej, a więc poniżej granicy dziąsła, a także w korzeniu zębowym. Narzędzia wykorzystywane do tego rodzaju działania to skalery ultradźwiękowe oraz kirety (specjalny sprzęt stomatologiczny zaopatrzony w wygięcia zapewniające dostęp do każdej szczeliny jamy ustnej). Tak jak w pierwszym przypadku, po oczyszczeniu szyjek uzębienia następuje polerowanie zębów. Dla wzmocnienia efektów zabiegu przeprowadza się także fluoryzację. Cechą wyróżniającą skalingu pod dziąsłowego jest niewielka ingerencja w tkanki zębowe, w związku z tym należy on do zabiegów bardzo bezpiecznych.
Usuwanie kamienia nazębnego – zalecenia po zabiegu
Wykonanie zabiegu usuwania kamienia nazębnego związane jest z pojawieniem się odczucia nadwrażliwości zębów po dokonaniu czynności zabiegowych. Uczucie to może być zniwelowane przez wykonanie zabiegu lakierowania, który jednocześnie wpłynie na ochronę powierzchni zębów przed tworzeniem się zmian próchniczych.
Usuwanie kamienia nazębnego – bezpieczeństwo
Nie można doprowadzić do całkowitego usunięcia kamienia nazębnego, ponieważ może to stać się przyczyną utraty zębiny. Sytuacja taka może doprowadzić do powstania nadwrażliwych zębów, a także stanów zapalnych w obszarze miazgi zęba. Biorąc pod uwagę powyższe, podczas przeprowadzania zabiegu usuwania kamienia nazębnego należy używać skalerów ultradźwiękowych posiadających średnią albo małą moc lub urządzeń dźwiękowych wyposażonych w końcówkę kątową.
Usuwanie kamienia nazębnego – przeciwwskazania do wykonania zabiegi
Wykorzystanie do zabiegu usuwania kamienia nazębnego urządzeń ultradźwiękowych związane jest z pojawieniem się przeciwwskazań do jego przeprowadzenia. Wśród czynników niewskazanych do przeprowadzenia określonego zabiegu wymienia się obecność rozrusznika serca, pourazowego odklejania się siatkówki oka, a ponadto ciąży. W tych przypadkach kamień nazębny usuwany jest z wykorzystaniem metody tradycyjnej.
