Środki przeczyszczające są lekami, które są stosowane w celu zwiększenia częstotliwości wypróżnień w odpowiedzi na rzeczywistą lub odczuwaną potrzebę. Liczba stolców na osobę w normalnej populacji wynosi od trzech na dzień do trzech na tydzień. Głównym zastosowaniem środków przeczyszczających jest samoleczenie, dlatego tez większość z nich jest dostępna bez recepty. Stosowanie takich leków jest odpowiedzią na dostrzeganą potrzebę poprawy codziennego ruchu jelit, wyeliminowaniu uczucia złego samopoczucia lub ciągłego kontaktu z różnymi reklamami medialnymi.
Co to są środki przeczyszczające?
Środki przeczyszczające to leki, które pomagają opróżnić stolec z kałem również przed zabiegami chirurgicznymi obejmującymi dolną część jelita. Dostępnych jest kilka różnych typów środków przeczyszczających i każdy typ działa w określony sposób. Niektóre zmiękczają lub rozluźniają stolec, podczas gdy inne zwiększają częstotliwość, z jaką okrężnica kurczy się, co pomaga przesunąć stolec wzdłuż jelita.
Jakie są różnice między najczęściej stosowanymi środkami przeczyszczającymi?
Istnieje kilka różnych rodzajów środków przeczyszczających, a każdy z nich różni się sposobem działania, profilem skutków ubocznych, czasem, jaki zajmuje rozpoczęcie pracy i okres działania.
Niektóre produkty mogą łączyć dwa różne środki przeczyszczające, takie jak np. środek pobudzający i środek zmiękczający.
Włókna roślinne/wypełniacze
Włókno występuje naturalnie w owocach i warzywach, orzechach i pełnoziarnistej żywności. Psyllium to rodzaj błonnika, który jest powszechnie stosowany jako środek wypełniający. Wypełniacze pochłaniają wodę i pęcznieją w jelitach, tworząc miękki Oznacza to, że konieczne jest przyjmowanie dużych ilości środków przeczyszczających z dużą ilością wody, w przeciwnym razie mogą spowodować spore zaparcia lub nawet niedrożność jelit.
Wypełniacze są zwykle zalecane w przypadku lekkiego zaparcia. Mogą być również stosowane w leczeniu różnych dolegliwości jelit, takich jak zespół jelita drażliwego, a czasami pomagają w przypadku biegunki (w tym przypadku muszą być przyjmowane z mniejszą ilością wody). Mogą również pomóc obniżyć poziom cholesterolu po zastosowaniu dodatkowych środków dietetycznych. Wiele z nich można bezpiecznie stosować podczas ciąży i karmienia piersią, ale najpierw należy skonsultować się z lekarzem.
Aktywatory kanałów
Działają one na błonę jelitową, zwiększając wydzielanie płynu i poprawiając przechodzenie stolca. Mają minimalne wchłanianie poza jelitem (co oznacza, że nie wchłaniają się one do krwioobiegu). Mogą być stosowane w leczeniu zaparć lub zaparć indukowanych przez opioidy, które nie reagują na inne środki przeczyszczające. Mogą być również stosowane w leczeniu zespołu jelita drażliwego, którego objawem jest zaparcie.
Agoniści cyklazy guanylanowej (GC-C)
Agoniści GC-C stymulują wydzielanie chlorku i wodorowęglanu do jelita, co zwiększa ilość płynu w jelicie, rozluźniając stolec i przyspieszając przechodzenie stolca. Są to silne środki przeczyszczające, które powinny być stosowane tylko w przypadku zaparć, które nie zareagowały na inne środki. Nie ustalono ich bezpieczeństwa i skuteczności u dzieci w wieku poniżej 18 lat i nigdy nie należy ich podawać dzieciom w wieku poniżej sześciu lat.
Smary
Środki przeczyszczające zawierają rodzaj oleju, który pokrywa fekalia i smaruje ściany jelita, dzięki czemu stolec łatwiej przechodzi przez okrężnicę. Zwykle są one podawane tylko krótkotrwale.
Środki przeczyszczające o działaniu osmotycznym i hiperosmotycznym
Osmotyczne i hiperosmotyczne środki przeczyszczające doprowadzają wodę do jelita w procesie zwanym osmozą. Osmoza występuje, gdy woda przemieszcza się z mniej stężonego roztworu do bardziej stężonego roztworu, aby zrównoważyć stężenia. Środki przeczyszczające osmotyczne i hiperosmotyczne są hipertoniczne, co oznacza, że mają wyższe stężenie soli w porównaniu do normalnej treści jelitowej. Ważne jest, aby wypić wystarczającą ilość wody, aby środek przeczyszczający mógł działać skutecznie, a także aby zapobiec odwodnieniu . Niektóre stosuje się tylko do oczyszczania jelit przed zabiegami jelitowymi lub operacją odbytnicy.
Środki zmiękczające stolec
Środki zmiękczające stolec działają jak środek powierzchniowo czynny i zmiękczają stolec, dzięki czemu woda łatwiej do niego wnika. Środki zmiękczające stolec mogą działać dłużej niż inne rodzaje środków przeczyszczających i mogą być preferowane przez osoby, które dochodzą do siebie po operacji, tuż po urodzeniu lub z hemoroidami .
Czy środki przeczyszczające są bezpieczne?
Środki przeczyszczające działają tymczasowo na zwiększenie ruchliwości jelit lub zmiękczenie fekaliów. Jednak w przypadku niewłaściwego ich użycia lub nadużywania mogą powodować problemy, takie jak przewlekłe zaparcia.
Środki przeczyszczające nie powinny być stosowane u osób z podejrzeniem niedrożności jelit lub zapaleniem wyrostka robaczkowego. Nadużywanie środków przeczyszczających i przyjmowanie niektórych środków przeczyszczających, takich jak środki wypełniające bez wystarczającej ilości wody, może zwiększać ryzyko niedrożności jelit. Spożycie środków przeczyszczających opartych na włóknie powinno być stopniowo zwiększane, aż do uzyskania pożądanego efektu. Hiperosmotyczne środki przeczyszczające mogą powodować zaburzenia elektrolitowe i odwodnienie u niektórych osób; osoby w podeszłym wieku i osoby z niewydolnością nerek są najbardziej zagrożone.
