Zespół jelita drażliwego jest częstym zaburzeniem, które wpływa na jelito grube. Do objawów możemy zaliczyć skurcze, bóle brzucha, wzdęcia, gazy i biegunkę albo zaparcia lub jedno i drugie. Jest to przewlekłe schorzenie, które należy opanować długoterminowo. Ma ciężkie objawy przedmiotowe i podmiotowe. Niektórzy pacjenci mogą kontrolować swoje objawy przez dietę, styl życia i opanowywanie stresu. Poważniejsze objawy możemy leczyć za pomocą leków i poradnictwa.
Nie powoduje zmian w tkankach jelit ani nie zwiększa wystąpienia raka jelita grubego.
Zespół jelita drażliwego – objawy
Objawy zespołu jelita drażliwego są różne. Obejmują:
- ból brzucha, skurcze lub wzdęcia, które zwykle ustępują całkowicie lub chociaż częściowo, jeśli jelita będą się ruszać,
- nadmiar gazu,
- biegunka lub zaparcie – często naprzemiennie,
- śluz w stolcu.
Większość osób z tym schorzeniem doświadcza jego nawrotów.
Kiedy iść do lekarza?
Warto się obserwować. Objawy mogą wskazywać na poważniejszy stan, taki jak rak jelita grubego. Do bardziej poważnych oznak możemy zaliczyć:
- utratę masy ciała,
- biegunkę w nocy,
- krwawienie z odbytnicy,
- niedokrwistość z niedoboru żelaza,
- niewyjaśnione wymioty,
- trudności w połykaniu,
- trwały ból, który zwykle nie przechodzi po gazach lub wypróżnieniach.
Zespół jelita drażliwego – przyczyny
Dokładna przyczyna tego schorzenia nie jest znana. Do czynników, które odgrywają ważną rolę możemy zaliczyć:
- skurcze mięśni w jelicie. Ściany jelita są pokryte warstwami mięsa. Skurcze, które są silniejsze i dłuższe niż normalne, wzdęcia i biegunka. Słabe skurcze jelit mogą spowolnić przechodzenie pokarmu i prowadzić do twardych, suchych stolców.
- system nerwowy – nieprawidłowości w nerwach układu trawiennego mogą mieć większy wpływ na odcinek brzucha. Źle skoordynowane sygnały między mózgiem a jelitami mogą spowodować zmianę w procesie trawienia, biegunkę lub zaparcie.
- zapalenie w jelitach – niektóre osoby z tym schorzeniem mają zwiększoną liczbę komórek układu immunologicznego w jelitach. Ten układ odpornościowy jest związany z bólem lub biegunką.
- ciężka infekcja – może się rozwinąć po ciężkim ataku biegunki (zapalenie żołądka i jelit) wywołanym przez bakterie lub wirusy. Może się też wiązać z problemami jelitowymi (przerost bakteryjny).
- zmiany w bakteriach w jelitach (mikroflora) – mikroflora to dobre bakterie, które znajdują się w jelitach i odgrywają kluczową rolę w zdrowiu. Badania wykazują, że mikroflora u takich osób może się różnić od mikroflory u zdrowych osób.
Co może wywoływać objawy zespołu jelita drażliwego?
Objawy tego schorzenia mogą być wywołane przez:
- jedzenie – rola alergii lub nietolerancji pokarmowej nie jest w pełni zrozumiała. Prawdziwa alergia pokarmowa rzadko powoduje to schorzenie. Ale wiele osób cierpi na nadwrażliwość na pszenicę, produkty mleczne, owoce cytrusowe, fasolę, kapustę, mleko i napoje gazowane.
- stres – większość osób z takim problemem, bardzo silnie się stresuje.
- hormony – kobiety dwukrotnie bardziej narażone na zespół jelita drażliwego. Wiele kobiet stwierdza, że oznaki i objawy występują w okresie menstruacyjnym.
Czynniki ryzyka
Wiele osób ma sporadycznie objawy tego zaburzenia. Ale większe prawdopodobieństwo wystąpienia tego zespołu pojawia się, jeśli:
- osoby są młode, to zaburzenie pojawia się często u osób poniżej 50 roku życia,
- to kobiety, terapia estrogenowa przed lub po menopauzie jest również ważnym czynnikiem,
- podłoże genetyczne, geny mogą odgrywać ważną rolę, jako połączenie genów i środowiska,
- pojawiły się problemy ze zdrowiem psychicznym, niepokój, depresja i inne problemy zdrowotne są z tym związane. Czynnikami, zwiększającymi ryzyko są historia przemocy seksualnej, fizycznej lub emocjonalnej.
Komplikacje
Przewlekłe zaparcia lub biegunki mogą powodować hemoroidy. Ponadto zespół jelita drażliwego jest powiązany z:
- niską jakością życia – wiele osób z umiarkowanym lub ciężkim stadium, zgłasza złą jakość życia.
- zaburzenia nastroju – takie objawy mogą prowadzić do depresji lub lęków, a te problemy natury psychicznej mogą się przyczynić jeszcze do pogorszenia zespołu.
Zespół jelita drażliwego – zapobieganie
Warto przede wszystkim znaleźć różne sposoby radzenia sobie ze stresem. Możemy spróbować np. porad u psychologa, który może zmienić nasze reakcje na stres. Badania wykazały, że psychoterapia może zapewnić znaczącą i długotrwałą aktywność.
Leczenie
Leczenie tego zespołu koncentruje się na łagodzeniu objawów, dzięki czemu możemy żyć tak normalnie, jak to możliwe. Łagodne objawy często można kontrolować, radząc sobie ze stresem i zmieniając dietę i styl życia. Spróbujmy:
- unikać żywności, wywołującej objawy,
- jeść potrawy o dużej zawartości błonnika,
- pić dużo płynów,
- ćwiczyć regularnie,
- dobrze się wysypiać.
Lekarz może zalecić wyeliminowanie z diety:
- żywności o wysokiej zawartości gazu,
- glutenu,
- niektórzy ludzie są wrażliwi na pewne węglowodany, takie jak fruktoza, fruktan, laktoza i inne.
Dietetyk może pomóc nam zmienić dietę.
Jeśli nasze problemy są umiarkowane lub ciężkie, lekarz może nam zalecić pomoc psychologiczną, szczególnie jeśli mamy depresję lub stres nasila objawy.
