Ból przy przełykaniu często wzbudza w nas niepokój. Nic dziwnego – gardło i przełyk, jako wrażliwe i dobrze unerwione obszary, gwałtownie dają znać o każdej nieprawidłowości, jaka nastąpi w ich obrębie. Dolegliwości towarzyszące połykaniu mogą świadczyć o bardzo wielu rzeczach, od zupełnie błahych, po poważne, z ciężką chorobą włącznie.
W tym artykule przeanalizujemy kilka najczęstszych powodów bólu pojawiającego się przy przełykaniu i sprawdzimy, które z nich faktycznie powinny wzmożony naszą czujność.
Twardy, nieprzeżuty posiłek
Kwestia ta może wydawać się banalna i nie warta wspomnienia w takim zestawieniu, tymczasem wbrew pozorom jest bardzo istotna. Obecnie, prowadząc często pospieszny tryb życia, staramy się jak najbardziej przyspieszać wszystkie wykonywane w ciągu dnia czynności; dotyczy to również spożywania posiłków. Zapominamy, że aby pokarm mógł zostać należycie strawiony, należy go dobrze przeżuć, aby enzymy ślinowe mogły wniknąć w jego strukturę.
Zbyt szybkie połykanie nie do końca przeżutego posiłku ma jeszcze inny skutek – twarde bądź ostro zakończone kawałki jedzenia mogą boleśnie podrażniać delikatną wyściółkę naszego przełyku. Ciastka, twarde pieczywo, czy skórki owoców – wszystkie te pokarmy mogą nieprzyjemnie ocierać i kaleczyć nabłonek w przełyku. Dlatego ważne jest, by przynajmniej przy jedzeniu poskromić swój pośpiech i każdy kęs należycie przeżuć.
Ból przy przełykaniu – zranienia i otarcia
Jeśli ból w gardle i przełyku utrzymuje się dłużej i towarzyszy kolejnym posiłkom, może to oznaczać że wyściółka naszych dróg pokarmowych została już naruszona. Zranienia przełyku i gardła niekiedy bolą cały czas, jednak często pozostają niewyczuwalne, aż do chwili gdy przesuwający się kęs jedzenia je podrażni. Tego typu obrażenia mogą mieć różną genezę – od wspomnianego wyżej twardego lub ostrego pokarmu, do wystarczająco mocnych uderzeń z zewnątrz.
Mogą być też spowodowane lekkim odmrożeniem lub oparzeniem w wyniku połykania zimnych lub gorących pokarmów. Najczęściej takie zranienia goją się w miarę szybko, nie wymagając żadnej interwencji lekarskiej. Jeśli wykryjemy u siebie tego typu uraz, należy przez jakiś czas powstrzymać się od jedzenia twardszych pokarmów lub tych o ekstremalnych temperaturach; zranienie powinno zniknąć w ciągu najwyżej kilkunastu dni. Jeżeli ból się przedłuża, miejsce urazu powinien obejrzeć lekarz.
Ból przy przełykaniu – infekcje
Nie zawsze powodem bólu przy przełykaniu musi być uraz spowodowany mechanicznie. Jak zapewne wszyscy dobrze wiemy, stan zapalny w gardle może towarzyszyć rozlicznym chorobom bakteryjnym, grzybiczym i wirusowym, od anginy do grypy. Ostry i wyjątkowo bolesny stan zapalny nazywa się zapaleniem gardła. W takiej sytuacji jedzenie często jest tak bolesne, że staje się niemal niemożliwe.
Nie trzeba chyba dodawać, że taki stan rzeczy nie może trwać długo i należy mu jak najszybciej zaradzić. Ból, naturalnie, ustąpi wraz z zakończeniem się choroby, która spowodowała stan zapalny. Leczenie antybiotykami daje dobry efekt przy chorobach bakteryjnych, ale oczywiście nie przyniesie żadnego skutku przy tych wirusowych. Ze względu na to, że czasem trudno określić, co powoduje ból gardła (a często wirusy i bakterie atakują je jednocześnie), podejmuje się wiele działań doraźnych, mających jedynie uśmierzyć ból i umożliwić komfortowe spożywanie posiłków. Istnieją różne metody, a do tych „domowych” zaliczyć można podawanie gorących lub zimnych napojów lub pokarmów (np. lodów).
Na skutek szoku termicznego receptory bólu w gardle przestają na jakiś czas działać, a chory odczuwa znaczącą ulgę. Oczywiście istnieją bardziej „profesjonalne” środki uśmierzające ból, do których zaliczyć można popularne tabletki, cukierki czy spreje na gardło, zawierające różne substancje łagodzące, takie jak miód czy eukaliptus. Z wykorzystaniem tych specyfików, przy jednoczesnym przyjmowaniu leków zaleconych przez lekarza, z pewnością uda się jakoś przebyć chorobę, nie przymierając przez ten czas głodem.
Ból przy przełykaniu – nowotwory
Nikt nie lubi słuchać o chorobach nowotworowych, niestety, żadna część naszego ciała nie jest przed nimi bezpieczna. Również gardło i przełyk mogą być miejscem rozwoju nowotworu, który niejednokrotnie może doprowadzić do śmierci. W tym przypadku ból przy przełykaniu okazuje się naszym sprzymierzeńcem i oznaką, że coś może być nie w porządku. Jeśli odczuwamy taki ból przez dłuższy czas, i zamiast słabnąć, nasila się on, należy jak najszybciej udać się do lekarza. Niestety, nawet wówczas może być już za późno – rak przełyku należy do najgorzej rokujących nowotworów.
Jego objawem może być nie tylko ból, ale również afagia, czyli fizyczna niemożliwość przełykania, nawet własnej śliny. Do najczęstszych przyczyn powstawania tego nowotworu złośliwego należy spożywanie zbyt dużej ilości alkoholu, oraz palenie tytoniu – jeśli zatem będąc częstym konsumentem tych używek, czujemy opisane wyżej objawy, powinniśmy jak najszybciej zasięgnąć porady medycznej. Im wcześniej wykryje się nowotwór, tym większe są szanse wyleczenia go. Tym niemniej, najlepszym sposobem na uchronienie się przed rakiem jest po prostu zdrowy tryb życia i unikanie szkodliwych używek.
