Grzybica układu pokarmowego lub też inaczej kandydoza, to choroba wywoływana głównie przez grzyby Candida Albicans. Grzyby z rodzaju Candida są gatunkiem naturalnie występującym w przewodzie pokarmowym człowiek i zalicza się je do składu prawidłowej mikroflory człowieka. W sprzyjających warunkach, na przykład przy znacznie obniżonej odporności Candida Albicans może nadmiernie rozprzestrzenić się w przewodzie pokarmowym.
Kolonizacja przewodu pokarmowego przez grzyb może spowodować wystąpienie sepsy grzybiczej która stanowi zagrożenie dla życia. Kandydoza może rozwinąć się w dowolnym odcinku przewodu pokarmowego, poczynając od jamy ustnej aż do jelita grubego. Rezerwuarem dla Candida spp. Może być gleba, pokarm, zwierzęta domowe, skóra. Grzyb ten bytuje również powszechnie w narządach płciowych kobiet.
Zakażenia Candidą zwykle są pochodzenia endogennego, jednak znane są przypadki przeniesienia z człowieka na człowieka. Zwykle, drożdżaki z rodzaju Candida wywołują objawy, które trudno przeoczyć dlatego szybko włączane jest leczenie przeciwgrzybicze. Czasami zdarza się, że za wystąpienie drożdżycy odpowiadają grzyby takie jak: Candida krusei, Candida parapsilosis, Candida lusitaniae czy też grzyby z rodzaju Histoplasma lub Blastomyces.
Grzybica układu pokarmowego – objawy kolonizacji przewodu pokarmowego przez grzyb
Ryzyko kolonizacji grzybiczej zwiększa zmniejszenie liczby neutrofilów lub też upośledzenia ich funkcji. Ponadto, zakażenia grzybicze często dotykają osób z chorobami nowotworowymi, zwłaszcza tymi związanymi z układem krwiotwórczym. Terapia stosowana w leczeniu nowotworów również sprzyja kolonizacji przez grzyby ponieważ znacząco upośledza odporność pacjenta.
Wyniszczenie, niedożywienie i niedobory pokarmowe towarzyszące chorobie nowotworowej potęgują ryzyko wystąpienia grzybicy w układzie pokarmowym. Do czynników zwiększających ryzyko wystąpienia tej choroby zalicza się również terapia sterydami, immunosupresję stosowaną przy przeszczepach, sztuczną wentylację płuc oraz AIDS. Kandydozom sprzyjają również zabiegi chirurgiczne oraz marskość wątroby. Obserwuje się większą częstotliwość występowania kandydoz przewodu pokarmowego u dzieci o małej masie urodzeniowej oraz karmionych sztucznie noworodków.
Przy grzybicy jamy ustnej obserwuje się biały nalot na języku, podniebieniu i dziąsłach. Pacjent odczuwa suchość w ustach oraz gardle. Można również zaobserwować nieprzyjemny zapach z ust, zajady oraz nadżerki.
Kolonizacja przez grzyb przełyku przejawia się jako trudności z połykaniem, ból w okolicy mostka, częste nudności oraz zgaga a nawet bóle pleców.
Objawy grzybicy żołądka są bardzo podobne do objawów wrzodów żołądka ponieważ w skutek działalności grzyba dochodzi do zniszczenia błony śluzowej żołądka i powstania nadżerek.
Obecność grzyba w jelitach może być problematyczna diagnostycznie, ponieważ daje bardzo nieswoiste objawy.
Grzybica układu pokarmowego – wśród objawów wyróżnia się :
- Zaparcia
- Wzdęcia
- Zespół jelita drażliwego
- Alergie pokarmowe
- Żylaki odbytu
Do głównych objawów grzybicy jelita grubego zalicza się
- Ból brzucha
- Wzdęcia i gazy
- Wodnista biegunka
Diagnostyka w przypadku grzybicy polega na ocenie stanu śluzówek jamy ustnej i pobranie próbek do badania mikrobiologicznego w celu stwierdzenia kolonizacji grzybiczej. W celu zdiagnozowania grzybicy przełyku, żołądka lub jelit stosowana jest gastroskopia, która pozwala na ocenę stanu śluzówek przewodu pokarmowego, wykrycie białych nalotów, które świadczyć będą o grzybicy oraz na pobranie wycinków do badania w laboratorium. Często wykonuje się również test ELISA w celu stwierdzenia obecności specyficznych przeciwciał przeciwko grzybowi w ustroju człowieka.
Grzybica układu pokarmowego – leczenie
W celu podjęcia prawidłowego leczenia w grzybicy, niezbędne jest wykonanie badania mikologicznego pozwalającego sprawdzić wrażliwość danego grzyba na leki. Stosowanie leków przeciwgrzybicznych bez badania mikologicznego może doprowadzić do powstania oporności na dany lek lub znacznego osłabienia chorego. Na podstawie badania dobiera się terapie, często jest to terapia skojarzona polegająca na stosowaniu kilku leków przeciwgrzybicznych jednocześnie.
Zarówno w zapobieganiu jak i podczas stosowania leczenie zaleca się stosowanie diety ograniczającej rozwój grzybów. Dieta obfitująca w cukry proste z przewagą węglowodanów w diecie sprzyja rozwojowi grzybów. Z tego powodu zaleca się aby ograniczyć spożywanie cukru oraz produktów które go zawierają. Zaleca się również aby wykluczyć produkty z mąki pszennej. Ważnym elementem diety u osób ze znacznie obniżoną odpornością jest eliminacja z diety serów pleśniowych, w których naturalnie występuje Candida.
Dieta powinna być oparta na warzywach. Korzystne bywa również wprowadzenie do diety naturalnych substancji o właściwościach grzybobójczych, takich jak: kurkuma, czosnek, papryka chilli oraz pieprz Cayenne.
Kandydoza jest chorobą przewodu pokarmowego ale nie należy jej bagatelizować ponieważ może prowadzić do ciężkiej sepsy, zapalenia wsierdzia i nieść ze sobą bardzo poważne skutki zdrowotne. Grzybica, nie tylko przewodu pokarmowego, jest ciężką chorobą i ma skłonność do nawracania dlatego w przypadku wystąpienia objawów należy bezzwłocznie skonsultować się z lekarzem.
