Ropień wątroby to choroba zapalna charakteryzująca się powstawaniem zmian ropnych w jamie wątroby, ze względu na inne choroby lub uszkodzenia. Przejawia się bólem w prawym podżebrzu, gorączką, żółtaczką skóry. Diagnozę przeprowadza się poprzez zbieranie wywiadu, badanie ultrasonograficzne wątroby, stosowanie dodatkowych metod diagnostycznych. Leczenie może być zachowawcze poprzez terapię antybiotykową lub chirurgiczne poprzez otwarcie ropnia.
Ropień wątroby – przyczyny
Wszystkie ropnie wątroby ze względu na wystąpienie mogą być pierwotne lub wtórne. Jest to interpretowane na różne sposoby, wielu specjalistów mówi o głównym punkcie zakażenia, inni natomiast o obecności lub braku zmian w tkance wątroby przed wystąpieniem ropnia. Zbiegają się w jednym, przyczyna początku pierwotnego ropnia zwykle nie jest określona i takie ropnie nazywa się kryptogennymi.
Wtórne ropnie dzielą się wzdłuż drogi zakażenia do wątroby:
- Wzdłuż dróg żółciowych z zapaleniem pęcherzyka żółciowego
- Zapaleniem dróg żółciowych
- Kamicą żółciową
- Rakiem dróg żółciowych
- Na naczyniach krwionośnych
- Kontakt w wystąpieniu procesów zapalnych w jamie brzusznej
- Zapalenie wyrostka robaczkowego
- Zapalenie uchyłka okrężnicy
- Wrzodziejące zapalenie jelita grubego u osób z immunosupresją (hamowanie przeciwciał wskutek przyjmowania określonych leków).
Ponadto, czynnik zakaźny może dostać się podczas:
- Urazów wątroby
- Podczas operacji na wątrobie
- Przy infekcją różnych torbieli wątroby: pasożytniczych i nie pasożytniczych
- Z miejsc rozpadu guza
- Określonych ziarniaków wątroby.
Głównym warunkiem powstania ropnia w wątrobie jest zmniejszenie ogólnej i miejscowej odporności. Powstanie ropnia może być spowodowane przez różne patogeny, najczęściej paciorkowce hemolityczne, gronkowiec złocisty, enterobakterie, pałeczkę okrężnicy, pałeczkę zapalenia płuc, beztlenowe mikroorganizmy. Zauważono, że mężczyźni częściej cierpią na tę chorobę. W tym przypadku choroba występuje częściej w grupie wiekowej 20-35 lat, a bakterie częściej pojawiają się po 40 roku życia.
Ropień wątroby – objawy
Ropień wątroby charakteryzuje się występowaniem bólu w prawym podżebrzu, który może emitować do łopatki lub na prawo. Pacjent zauważa zwiększony ból w pozycji po lewej stronie. Natężenie bólu może zmniejszyć się w pozycji po prawej stronie, z kolanami przyciągniętymi do klatki piersiowej. W prawym podżebrzu występuje uczucie ciężkości. Wątroba jest powiększona, przy dotyku, powoduje znaczną bolesność.
Mogą przeszkadzać objawy takie jak:
- Zmniejszenie lub brak apetytu
- Nudności
- Wzdęcia
- Biegunka
- Dreszcze (uczucie zimna spowodowane skurczem naczyń krwionośnych skóry, któremu towarzyszy drżenie mięśni i skurcz mięśni skóry tzw. gęsia skórka)
- Powiększenie śledziony
- Temperatura wzrasta powyżej 38 ° C, pojawiają się zjawiska ciężkiego zatrucia, tachykardia, zlewne poty.
Utrata masy ciała jest często jedyną dolegliwością w pierwszych stadiach rozwoju ropnia, a zatem diagnoza na wczesnych etapach jest trudna. W późniejszych stadiach pojawia się żółtaczka błony śluzowej i skóry. Podczas ropnia wątroby może pojawić się wodobrzusze w wyniku procesu zapalnego.
Ropień wątroby – diagnostyka
Dla szybkiego rozpoznania tej choroby ważne jest prawidłowe i szczegółowe przeprowadzenie wywiadu medycznego. W tym przypadku obecność w ciele chorego przewlekłych ognisk infekcji oraz w historii ciężkich chorób zakaźnych, nowotworów, operacji, urazów może potwierdzać chorobę. W badaniach laboratoryjnych obserwowane są zwykle zmiany charakterystyczne dla chorób zapalnych: obniżenie stężenia hemoglobiny i erytrocytów, zwiększenie poziomu leukocytów. W biochemicznej analizie krwi wzrastają wskaźniki wskazujące na uszkodzenie tkanki wątroby: AST, ALT, APF, bilirubina.
Ponadto zlecane są takie badania jak:
- Badanie ultrasonograficzne (USG) wątroby pozwala na najdokładniejsze określenie lokalizacji i wielkości ropnia.
- Spiralna tomografia komputerowa (CT) – metoda oparta na przeprowadzeniu serii zdjęć rentgenowskich na różnych głębokościach, pozwala uzyskać dokładny obraz wątroby i zidentyfikować wszystkie naruszenia jej struktury.
- Rezonans magnetyczny(MR) – pozwala uzyskać dokładny obraz wątroby i ujawnić wszystkie zakłócenia jej struktury.
- Nakłucie igłą aspiracyjną cienkoigłową pod kontrolą USG – pomaga wyjaśnić diagnozę i przeprowadzić drenaż, czyli usunięcie zawartości ciekłych ropnia.
- Koronarografia jest wykonywana w trudnych przypadkach, gdy trzeba ocenić przepływ krwi przez naczynia jamy brzusznej.
- Radioizotopowe skanowanie wątroby (badanie wątroby za pomocą preparatu radioaktywnego gromadzącego się w prawidłowej tkance wątrobowej). Metoda jest wykonywana w szczególnych przypadkach, gdy inne badania nie są możliwe.
- W trudnych przypadkach wykonuje się laparoskopię diagnostyczną: badanie jamy brzusznej i jej narządów poprzez nakłucie ściany brzusznej za pomocą laparoskopu urządzenia optycznego w celu wyjaśnienia rozpoznania.
Ropień wątroby – leczenie
Taktyka leczenia w każdym przypadku opracowywana jest indywidualnie. Jeśli występuje mały pojedynczy lub wiele małych ropni, taktyka będzie zachowawcza. Antybiotyk jest przepisywany zgodnie z rodzajem bakterii, na wrażliwość mikroflory z ropą, przepisywane są leki przeciwpasożytnicze. Ponieważ ropa pozwala na izolację patogenu w zaledwie jednej trzeciej przypadków, cefalosporyny trzeciej generacji, makrolidy i aminoglikozydy są przepisywane dość często. Jeśli możliwe jest przeprowadzenie drenażu przezskórnego w jamie, instaluje się w nim rurki spustowe, przez które wprowadza się również do wnęki antybiotyki i roztwory antyseptyczne.
Jeśli wymagane jest leczenie chirurgiczne, lekarze stosują procedury minimalnie inwazyjne jak drenaż endoskopowy, ale z trudną lokalizacją preferowana jest klasyczna laparotomia z otwarciem ropnia wątroby. Wszystkim chorym z ropniem lekarz zleca specjalną dietę i leczenie regenerujące. Konieczne jest odpowiednie leczenie choroby, która doprowadziła do powstania ropnia. Chorzy diagnozowani są przez gastroenterologa i chirurga. Jeśli to konieczne, zaangażowany jest specjalista chorób zakaźnych.
