Hepatomegalia – powiększona wątroba jest większa niż normalnie. Terminem medycznym jest hepatomegalia.
Powiększona wątroba jest oznaką podstawowego problemu, takiego jak choroba wątroby, niewydolność serca lub rak. Leczenie polega na identyfikacji i kontrolowaniu przyczyny stanu.
Hepatomegalia – objawy
Powiększona wątroba może nie wywoływać objawów. Gdy powiększona wątroba jest wynikiem choroby może powodować:
- ból brzucha,
- zmęczenie,
- nudności i wymioty,
- żółknięcie skóry i białek oczu (żółtaczka).
Kiedy iść do lekarza?
Umówmy się do lekarza, jeśli pojawiły się objawy, które nas niepokoją.
Jakie są przyczyny?
Wątroba jest dużym organem w kształcie piłki nożnej. Znajduje się w prawej górnej części brzucha. Wielkość wątroby zależy od wieku, płci i wielkości ciała. Wiele chorób może powodować powiększenie:
- choroby wątroby,
- marskość,
- wirusowe zapalenie wątroby, wywołane wirusem, zaliczamy tutaj wirusowe zapalenie wątroby typu A, B i C lub wywołane mononukleozę zakaźną,
- niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby.
- alkoholowe stłuszczenie wątroby,
- zaburzenie, które powoduje nieprawidłowe odkładanie się białka w wątrobie (amyloidoza).
- choroba genetyczna, która powoduje gromadzenie się miedzi w wątrobie (choroba Wilsona),
- zaburzenie, które powoduje gromadzenie się żelaza w wątrobie (hemachromatoza),
- zaburzenie, które powoduje gromadzenie się substancji tłuszczowych w wątrobie (choroba Gauchera),
- wypełnione płynem kieszenie w wątrobie (torbiele wątroby),
- niezłośliwe nowotwory wątroby, w tym naczyniak krwionośny i gruczolak,
- niedrożność pęcherzyka żółciowego lub dróg żółciowych,
- toksyczne zapalenie wątroby,
- rak,
- rak, który zaczyna się w innej części ciała i rozprzestrzenia się w wątrobie,
- białaczka,
- rak wątroby,,
- chłoniak,
- problemy z sercem i naczyniami krwionośnymi,
- blokada żył odprowadzających wątrobę (zespół Budd-Chiariego),
- niewydolność serca,
- zapalenie tkanki, otaczającej serce (zapalenie osierdzia).
Czynniki ryzyka
Jeśli mamy chorobę wątroby, istnieje większe prawdopodobieństwo rozwinięcia się powiększonej wątroby. Do czynników, które mogą zwiększać ryzyko wystąpienia problemów z wątrobą należą:
- nadmierne spożywanie alkoholu, picie dużych ilości alkoholu może być szkodliwe dla wątroby.
- duże dawki leków, witamin i suplementów – przyjmowanie większych dawek niż zalecane może zwiększyć ryzyko uszkodzenia wątroby.
- przedawkowanie acetaminofenu jest najczęstszą przyczyną ostrej niewydolności wątroby.
- suplementy roślinne – niektóre suplementy mogą zwiększyć ryzyko uszkodzenia wątroby.
- infekcje – choroby zakaźne, wirusowe, bakteryjne lub pasożytnicze mogą zwiększać ryzyko uszkodzenia wątroby.
- wirusowe zapalenie wątroby – typu A, B,C.
- złe nawyki żywieniowe – nadwaga zwiększa ryzyko chorób wątroby, podobnie jak spożywanie niezdrowej żywności, takiej jak nadmiar tłuszczu lub cukru.
Zapobieganie
Aby zmniejszyć ryzyko chorób wątroby możemy:
- jeść zdrową dietę: wybierzmy dietę pełną owoców, warzyw i produktów pełnoziarnistych.
- pić alkohol z umiarem, jeśli w ogóle. Skontaktujmy się z lekarzem, aby dowiedzieć się, jaka jest odpowiednia ilość alkoholu dla nas.
- postępować zgodnie ze wskazówkami podczas przyjmowania leków, witamin lub suplementów. Ograniczmy się do zalecanych dawek.
- ograniczyć kontakt z chemikaliami: używajmy środków czyszczących w aerozolu, środków owadobójczych i innych toksycznych substancji chemicznych tylko w dobrze wentylowanych pomieszczeniach. Nośmy rękawice, długie rękawy i maskę.
- utrzymywać zdrową wagę: jedzmy zrównoważoną dietę i ograniczmy spożycie produktów o wysokiej zawartości cukru i tłuszczu. Jeśli mamy nadwagę, poprośmy swojego lekarza lub dietetyka o najlepszy sposób, aby schudnąć.
- rzucić palenie: zapytajmy swojego lekarza o strategię, jak najlepiej można rzucić palenie.
- używać suplementów z rozwagą: porozmawiajmy z lekarzem o ryzyku i korzyściach suplementów ziołowych, zanim je weźmiemy. Niektóre alternatywne metody leczenia mogą uszkodzić wątrobę.
- unikać niektórych ziół i suplementów: czarny cohosh, ma huang i inne chińskie zioła, żywokost, glistnik, kava, mięta, jarmułka i waleriana.
Diagnoza
Lekarz może zalecić badanie wątroby od dotykania brzucha podczas badania fizykalnego. W ten sposób może określić rozmiar wątroby, jej kształt i strukturę. Jednak może to nie wystarczyć do zdiagnozowania powiększonej wątroby.
Jeśli lekarz podejrzewa, że mamy powiększoną wątrobę może zalecić inne testy i procedury:
- badania krwi,
- testy obrazowania,
- elastografię rezonansu magnetycznego,
- usuwanie próbki wątrobowej do badań (biopsja wątroby)
Hepatomegalia – leczenie
Jest uzależnione od przyczyny, powodującej powiększenie wątroby.
Przygotowanie do wizyty
Najprawdopodobniej zaczniemy od wizyty u lekarza pierwszego kontaktu. Jeśli nasz lekarz podejrzewa, że mamy powiększoną wątrobę, może skierować nas do odpowiedniego specjalisty, aby ustalił przyczynę. Jeśli cierpimy na chorobę wątroby, możemy zostać skierowani do hepatologa. Warto przygotować się do udzielenia się do odpowiedzi do poniższych pytań: nasze objawy, lista, przyjmowanych leków, witamin i suplementów, w tym przyjmowane dawki.
