Biegunka przewlekła jest zespołem objawów, który ma różnorodne przyczyny. Biorąc pod uwagę powyższe działanie diagnostyczne musi być tak zaplanowane, aby ograniczyć do niezbędnego minimum inwazyjność przeprowadzonych testów, a jednocześnie także uzyskać jak największą ilość informacji, które potrzebne są do ustalenia przyczyny przewlekłego stanu biegunki.
Dane, które są niezbędne dla rozpoznania powodu tej trudnej dolegliwości, można uzyskać w wyniku przeprowadzonego wywiadu lekarskiego, badania przedmiotowego, a także wykonując testy laboratoryjne, z których najważniejsze są testy bakteriologiczne stolca, a także specjalistyczne, na przykład kolonoskopia. Z informacji pochodzącej ze statystyk medycznych można stwierdzić, że pomimo przeprowadzenia szerokiego zakresu badań diagnostycznych, w blisko 1/3 przypadków nie udaje się ustalić przyczyn pojawienia się przewlekłej biegunki.
Biegunka przewlekła – objawy
Podstawowy symptom świadczący o obecności przewlekłej biegunki to zwiększona częstotliwość wypróżnień albo zwiększona ilość płynnego oraz półpłynnego stolca z obecnością krwi, śluzu, albo ropy. W tej sytuacji obecne są także symptomy współtowarzyszące takie jak gorączka, wymioty, utrata apetyty, ból brzucha, podwyższenie temperatury, spadek masy ciała, a ponadto ogólne wycieńczenie organizmu człowieka. Obecność tych sygnałów stanowi wskazanie, że biegunka powiązana jest z obecnością poważnej choroby, która wymaga podjęcia pilnych działań diagnostycznych.
Biegunka przewlekła – diagnostyka
W celu przeprowadzenia badań diagnostycznych najczęściej przeprowadza się badanie podmiotowe, a więc wywiad lekarski, badanie przedmiotowe, a więc badanie fizykalne, a ponadto badanie laboratoryjne oraz testy specjalistyczne.
Badanie podmiotowe to działanie podjęte przez lekarza, którego celem jest uzyskanie odpowiedzi na najważniejsze pytania dotyczące określonego problemu. W tej sytuacji lekarz może poruszyć kwestię tego, czy biegunka ma ostry przebieg. Ponadto również tego czy pacjent miał przeprowadzone zabiegi chirurgiczne w obszarze jelit. Także czy w rodzinie zdarzały się problemy biegunki przewlekłej. Lekarz przeprowadzający wywiad zadba także o pozyskanie informacji dotyczących wyglądu stolca.
Badanie przedmiotowe polega na sprawdzeniu czy osoba poddana badaniu ma powiększone węzły chłonne, wątrobę oraz śledzionę oraz czy są zmiany w okolicy odbytu, czy pacjent ma pałeczkowate palce (może to dotyczyć obecności zaburzeń wchłaniania, choroby Leśniowskiego i Crohna, a także celiakii). Specjalista zbada dokładnie skórę pacjenta, gdyż wypryski, obrzęki oraz bladość skóry mogą wskazywać na powody uaktywnienia się przewlekłej biegunki.
Badanie laboratoryjne to badanie kału, posiew kału oraz morfologia krwi. Badanie kału polega na przeprowadzeniu testu czy w próbce obecne są jaja lub cysty pasożytów. Ponadto sprawdza się pH stolca, substancje redukujące oraz poziom elektrolitów. Posiew bakteriologiczny stolca zapewnia możliwość identyfikacji czynników wirusowych oraz bakteryjnych, które odpowiedzialne są za powstanie biegunki. W diagnostyce przewlekłej biegunki przeprowadza się także morfologię krwi łącznie z obrazem odsetkowym leukocytów. Także oznaczenie poziomu mocznika oraz elektrolitów w surowicy oraz badanie serologiczne ze wskazaniem na celiakii i gazometrii.
W przypadku badania specjalistycznego dokonuje się badania dolnego albo górnego odcinka przewodu pokarmowego, a także ewentualnego pobrania wycinków z miejsc mających zmieniony wygląd do badania histopatologicznego lub posiewu bakteriobójczego. W sytuacji powstania konieczności wykonuje się także badania obrazowe radiologiczne, które przyczynią się do ułatwienia zaburzeń anatomicznych, takich jak na przykład nieprawidłowy zwrot jelit.
Biegunka przewlekła – choroby
Do stwierdzenia przyczyny przewlekłej biegunki bardzo duże znaczenie ma wygląd stolca. Biorąc pod uwagę powyższe, konieczna staje się w tym przypadku dokładna obserwacja stolca. Zwrócenie szczególnej uwagi na barwę oraz obecność fragmentów takich jak krew, śluz, niestrawione resztki pokarmowe, fragmenty pasożytów jelitowych. Zmiany świadczące o zmianach patologicznych.
Czarny stolec wynika z krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego. Smolistą barwę daje krew, która poddana została biochemicznym przemianom z działaniem kwasu solnego, który znajduje się w żołądku. Stolec mający konsystencję wodnistą świadczy o obecności zaburzeń wchłaniania jelitowego. Stolec, w którym znaleźć można śluz oraz świeżą krew wskazywać może na hemoroidy, nowotwór, albo też stan zapalny jelita grubego, który wywołany został przez alergię, zakażenie albo nieswoiste zapalenie jelit.
Stolec mający dużą objętość, a także konsystencji ciastowatej albo tłuszczowej może sugerować zaburzenie w trawieniu, które spowodowane jest najczęściej niewydolnością trzustki. W przebiegu przewlekłej biegunki może pojawić się także stolec z obecnością ropy. Taki wygląd stolca może wskazywać na obecność bakteryjnych oraz zapalnych schorzeń jelita grubego.
