Krwawienie z przewodu pokarmowego nazywamy przedostanie się krwi do światła przewodu pokarmowego. Może być ono nagłe i ostre, i wtedy jest to krwotok z przewodu pokarmowego (następuje utrata dużej ilości krwi) lub przewlekłe, które trwa od tygodni lub miesięcy i nie jest łatwo zauważalne. Krwawienie lub krwotok z przewodu pokarmowego jest to nic innego jak stan w którym dochodzi do pojawienia się krwi ww wnętrzu przewodu pokarmowego ( żołądka, jelit, przełyku).
Przewlekłe krwawienie z przewodu pokarmowego, mimo że jest niezauważalne, stanowi zagrożenie dla zdrowia pacjenta. W związku z tym, że krwawienie takie często wywołuje niedokrwistość z niedoboru żelaza, wykrywamy je, wykonując proste badanie, jakim jest morfologia krwi. Można także wykonać test na obecność krwi utajonej w kale. Są to testy, które można nabyć w aptece bez recepty.
Krwawienie takie może być objawem wielu chorób, nie tylko układu trawiennego, ale także chorób ogólnoustrojowych. W zależności od lokalizacji krwawienia rozróżnia się różne typy choroby:
- krwawienie z Górnego odcinka przewodu pokarmowego (źródło krwawienia znajduje się w przełyku, żołądku lub dwunastnicy)
- krwawienie z dolnego odcinka przewodu pokarmowego ( źródło krwawienia pochodzi z jelita cienkiego, grubego lub odbytu).
Z powodu intensywności krwawienia wyróżnia się:
- krwawienie ostre;
- krwawienie przewlekłe;
- krwawienie utajone.
Objawy krwawienia przewodu pokarmowego
Podstawowymi objawami chorób przewodu pokarmowego są wymioty i krew w kale. Jeśli chodzi o wymioty wyróżniamy:
- fusowate, ponieważ wyglądem przypominają fusy z kawy
- krwiste o barwie żywoczerwonej, częściej występuje w krwawieniach z przełyku oraz krwotokach z żołądka.
Krwawienie z odbytu pochodzi z końcowego odcinka jelita grubego, a krew może pokrywać stolec pasmami. Natomiast krwawienie z górnego odcinka przewodu pokarmowego charakteryzuje się stolcem smolistym o czarnym zabarwieniu, co świadczy o tym że krew zawarta w stolcu została wcześniej strawiona pod wpływem soków żołądkowych.
Innymi objawami krwawienia z przewodu pokarmowego są:
- niedokrwistość
- bladość skóry
- osłabienie ogólne
- zawroty głowy i mroczki przed oczami.
Przyczyny krwawienia z przewodu pokarmowego
Krwawienie z górnego odcinka przewodu pokarmowego może być spowodowane wrzodami dwunastnicy lub żołądka, rozlaniem krwotocznym błony śluzowej żołądka, żylakami żołądka, owrzodzeniami żołądka, rakiem żołądka lub przełyku. Rzadziej może być spowodowane maloplytkowością, urazami przełyku, gastropatią wrotną, koagulopatią.
Krwawienie z dolnego odcinka przewodu pokarmowego spowodowane są: żylakami odbytu, uchyłkami jelita grubego, angiodysplazją, polipami jelita grubego, stosowaniem niesteroidowych leków przeciwzapalnych lub preparatów potasu.
Krwawienie z przewodu pokarmowego – leczenie
Leczenie uwarunkowane jest od przyczyny powstania krwawienia. Jeśli występują silne, fusowate wymioty lub inne nasilone objawy krwawienia należy niezwłocznie zawieźć chorego do szpitala na ostry dyżur chirurgiczny. Czasami zachodzi potrzeba natychmiastowego przytoczenia krwi. Stosowane są również metody farmakologiczne, które maja za zadanie obkurczyć naczynia narządów przewodu pokarmowego.
Na wystąpienie krwawienia przewodu pokarmowego szczególnie narażone są osoby z zaburzeniami krzepnięcia krwi, alkoholicy i osoby chore na nowotwór jelita grubego. Podstawową metodą diagnostyczną stosowaną w krwotokach do przewodu pokarmowego jest badanie endoskopowe. Gdy podejrzewamy, że mamy do czynienia z krwawieniem z przewodu pokarmowego w jego górnym odcinku, to wykonujemy gastroskopię, a gdy z dolnego odcinka – kolonoskopię. Powinny być one wykonane jak najszybciej po wystąpieniu objawów.
Pomagają one nie tylko zlokalizować źródło krwawienia, ale także umożliwiają jego zatrzymanie metodami endoskopowymi. Możemy wyróżnić dwie grupy endoskopowych metod tamowania i leczenie krwawienia z przewodu pokarmowego: metody nietermiczne i termiczne. Do metod nietermicznych zaliczamy m.in. iniekcje adrenaliny, klipsy naczyniowe czy kleje tkankowe, a do metod termicznych m.in. koagulację argonową i elektrokoagulację.Zastosowanie wyżej wymienionych metod wymaga nie tylko wysoko specjalistycznego sprzętu, ale także dużego doświadczenia lekarzy specjalistów. Najpowszechniej stosowanymi metodami jest zakładanie klipsów naczyniowych oraz stosowanie metody iniekcyjnej.
Krwawienie z przewodu pokarmowego – diagnostyka
Wywiad u chorego, który cierpi na krwawienie z przewodu pokarmowego powinien dotyczyć kilkumiesięcznego okresu poprzedzającego krwawienie oraz uwzględniać informacje na temat objawów dyspepsji czyli zaburzeń w rytmie wypróżnień i zmian masy ciała. Należy też zapytać pacjenta o nadużywanie alkoholu i stosowanie aspiryny, niesteroidowych leków przeciwzapalnych oraz kortykosteroidów.
Krwawienie z przewodu pokarmowego – badania laboratoryjne
Największe znaczenie ma oznaczenie stężenia hemoglobiny, wielkości hematokrytu oraz liczby płytek, stężenia kreatyniny i mocznika. Konieczne jest wykonanie EKG, a w przypadku poważnego krwawienia oznaczenie także grupy krwi.
Krwawienie z przewodu pokarmowego – okowania
Śmiertelność krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego jest oceniana na 6–10%, a z dolnego odcinka na około 4–40%.
