Zapalenie błony śluzowej żołądka, inaczej nazywane nieżytem żołądka lub katarem żołądka jest chorobą nieprzyjemną i jedną z najpoważniejszych układu pokarmowego, obejmującą wszystkie stany uszkodzenia najbardziej wewnętrznej warstwy żołądka, czyli błony śluzowej. Terminologia medyczna wyróżnia ostre bądź przewlekłe zapalenie żołądka. Bardzo ważne jest jej odpowiednie i wczesne leczenie, ponieważ zlekceważona może doprowadzić do wielu powikłań. Jeśli jest prawidłowo leczona, praktycznie w 90% jest chorobą wyleczalną. Co należy o niej wiedzieć, aby móc w porę zareagować lub zapobiec tej przypadłości?
Zapalenie błony śluzowej żołądka – przyczyny
Zapalenie błony śluzowej żołądka wywołują różne czynniki. Wśród najpospolitszych należy wymienić infekcje, alergie pokarmowe, nadmiar aspiryny(przyjmowanie zbyt dużych porcji kwasu acetylosalicylowego), niewydolność wątroby, niewydolność nerek, uszkodzenia toksyczne, narażenie na długotrwały stres. Może się także zdarzyć, że choroba rozwinie się w naszym organizmie w wyniku uszkodzeń i urazów fizycznych, na przykład oparzeń lub niewłaściwej hospitalizacji.
Do czynników infekcyjnych zaliczyć należy bakterie Helicobacter pylori, będącą przyczyną ok 90% zakażeń. Dotyka to szczególnie dorosłych jak i starsze dzieci, będące bardziej podatne na zakażenia, zwłaszcza przy zachowywaniu niskiej higieny. Czynniki toksyczne to przede wszystkim alkohole, żółć oraz leki przeciwzapalne stosowane w nadmiarze takie jak aspiryna, ibuprofen czy naproksen. Występują także czynniki autoimmunologiczne, kiedy to w niektórych postaciach choroby organizm zaczyna produkować przeciwciała przeciwko własnych komórkom i to właśnie one uszkadzają błonę śluzową żołądka.
Zapalenie błony śluzowej żołądka – objawy
Jak rozpoznać, że w naszym organizmie zaczął rozwijać się stan zapalny? Stan zapalny to zjawisko bardzo złożone, powodując zmiany w organizmie, rzadko ograniczające się tylko do błony śluzowej. Mimo,że z założenia jest to proces miejscowy, może towarzyszyć mu wiele objawów ogólnoustrojowych, będących naturalnym następstwem uruchomienia organizmów obronnych. Należy pamiętać, że wszelkich objawów zapalenia błony śluzowej żołądka nie należy lekceważyć, ponieważ skutkiem takich zaniedbań może okazać się krwawienie, a nawet rozwoju komórek nowotworowych.
Do najczęstszych objawów należą:
- mdłości
- zgaga
- wymioty,
- ból w okolicy nadbrzusza
- czasami krwawienia z układu pokarmowego
- brak apetytu
- uczucie pełności w żołądku
Ostra postać zapalenia błony śluzowej żołądka daje o osobie znać znienacka, ponieważ objawy pojawiają się nagle, natomiast przewlekłe zapalnie, szczególnie te wywołane przez bakterie Helicobacter pylori, często przebiega bezobjawowo.
Zapalenie błony śluzowej żołądka – diagnoza
Jak już zostało wcześniej wspomniane, należy działać szybko i nie lekceważyć żadnego z powyższych objawów. W przypadku pojawienia się jakiegokolwiek z nich jak i odczuwania przez dłuższy czas dyskomfortu w jamie brzusznej lub żołądku należy niezwłocznie udać się do lekarza pierwszego kontaktu. Diagnoza może zostać postawiona poprzez wykonanie gastroskopii (wprowadzenie małej sondy z kamerą przez przełyk do żołądka), natomiast w przy zakażeniu bakterią Helicobacter pylori diagnoza jest możliwa przy wykorzystaniu metod inwazyjnych z udziałem endoskopii, jak i nieinwazyjnych.
Najczęściej stosowaną metodą inwazyjną jest test ureazowy. Polega na tym, że pobierany wycinek błony śluzowej żołądka umieszcza się na specjalnej płytce, która zawiera mocznik i wskaźnik barwny. Jeśli płytka zmienia kolor, oznacza to, że zmiany zapalne są spowodowane przez obecność bakterii Helicobacter pylori. Przy zakażeniu czynnikami autoimmunologicznymi posługuje się obrazem endoskopowym.
Zapalenie błony śluzowej żołądka – leczenie
Leczenie uzależnione jest od występujących u pacjenta objawów. Jeśli chodzi o zapalnie wirusowe z reguły ustępuje samo, z czasem, bez podawania lekarstw. Jeśli natomiast dolegliwości są wyjątkowo uciążliwe i długotrwałe wystarczy podanie ogólnodostępnych leków na zgagę (nadkwasotę).
Przy autoimmunologicznym zapaleniu błony śluzowej żołądka stosuje się dożywotnio podawanie witaminy B12, zwłaszcza jeśli pojawiają się objawy rozwijającej się niedokrwistości.
Gdy do zakażenia doszło poprzez bakterię Helicobacter pylori leczenie odbywa się poprzez poddanie pacjenta eradykacji, polegającej na całkowitej eliminacji bakterii z organizmu. Leczenie polega na podawaniu przez 7 kolejnych dni preparatów z grupy inhibitorów pompy protonowej, pozwalających na zahamowanie nadmiernej produkcji kwasu solnego. Ponadto należy przyjmować dwa antybiotyki.
Inhibitory pompy protonowej stosowane są także w przypadku ostrej gastropatii krwotocznej. Najczęściej po usunięciu przyczyny ustępuje ona samoistnie. Gdy chory cierpi na nadżerkowe zapalenie żołądka sposobem na leczenie może okazać się operacja chirurgiczna, w trakcie której lekarz będzie musiał usunąć krwawiącą część. Leczenie operacyjne zdarza się jednak tylko w nielicznych przypadkach, a wyjątkowo i w ostateczności kończy się usunięciem żołądka.
