Flatulencja – potocznie nazywana jest gazami lub wiatrami – to bardziej eleganckie określenie dla czynności fizjologicznej organizmu. Bywa nieco krępująca (zwłaszcza w sytuacjach towarzyskich) a czasem niezbyt przyjemna jeśli chodzi o odczucia.
Fluatulencja – co to w ogóle jest?
Fluatulencja powstaje w wyniku niestrawienia oraz niewchłonięcia węglowodanów w początkowych odcinkach przewodu pokarmowego. Trafiając do jelita grubego, pod wpływem namnażających się tu bakterii jelitowych, następuje proces fermentacji treści pokarmowej. Produktem ubocznym tego procesu są właśnie gazy. Charakteryzują się nieprzyjemnym zapachem. W ich skład wchodzi dwutlenek węgla, wodór, metan oraz azot. Dodatkowym generatorem gazów jest powietrze połykane podczas zbyt szybkiego jedzenia czy picia.
Flatulencja – przyczyny
Fizjologicznie fluatulencja jest procesem naturalnym. Najczęściej problemy z nią związane dotyczą nieprawidłowości żywieniowych związanych ze źle dobraną dietą i spożywaniem nadmiernej ilości produktów gazotwórczych.
U niektórych osób następuje genetycznie uwarunkowana dziedziczna skłonność do zwiększonej produkcji gazów. Czasem okazuje się, że jest to początkowy symptom zwiastujący problemy trawienne oraz z wchłanianiem. Należą do nich takie schorzenia jak na przykład: niewydolność trzustki, zapalenia lub torbieli jelit, jak również nietolerancja glutenu (celiakii).
Do innych przyczyn, które mogą powodować fluatulencję należą także pasożyty w jelitach, bądź stan zapalny uchyłków, jak również nietolerancja laktozy (cukru mlecznego).
Może być jednak również wywołana przez choroby przewodu pokarmowego. Pojawia się między innymi w takich schorzeniach jak:
- aerofagia – jest to nadmierne połykanie powietrza podczas nadmiernie szybkiego jedzenia czy picia lub też połykanie powietrza w trakcie mówienia, gdy tempo się szybkie, przerywane i bardzo dynamiczne;
- nadmierne wytwarzanie dwutlenku węgla podczas reakcji, zachodzących pomiędzy kwasami oraz wodorowęglanami, szczególnie zauważalne po posiłkach bardzo obfitych, bogatych w produkty białkowe lub tłuszcze;
- zwiększenie nasilenia przebiegu procesów fermentacyjnych zachodzących we florze bakteryjnej w jelicie grubym, do których dochodzi po spożyciu takich produktów jak fasola czy też groch.
Flatulencja – jak objawia się proces fluatulencji?
W czasie fluatulencji następuje nagromadzenie powietrza w jelitach. Sprawia to, że wzrost ciśnienia w jamie brzusznej zwiększa się. Dochodzi do wzniesienia przepony do góry. Pojawiają się wówczas takie dolegliwości jak:
- zgaga,
- gorycz w ustach,
- odbijanie,
- czasem zarzucanie treści żołądkowej do przełyku,
- ból brzucha.
Ważnym czynnikiem w czasie fluatulencji jest fakt, że po wydaleniu gazów nieprzyjemne czynniki ustępują.
Flatulencja – wskazania do diagnozy i leczenia
Fluatulencja wskazuje na konieczność wizyty lekarskiej w momencie, gdy po upływie kilku godzin po posiłku nadal pojawiają się dolegliwości. Ból brzucha lub skurcze jelit to sygnały, że dzieje się coś niepokojącego. Badania rozpoczyna się od morfologii krwi, posiewu kału oraz ultrasonografii USG żołądka. Dzięki uzyskanym wynikom można stwierdzić, czy w przewodzie pokarmowym brak jest pasożytów czy innych szkodliwych składników.. Jeżeli specjalista nie stwierdzi żądnej choroby – należy zmienić sposób odżywiania, a przede wszystkim unikać gazotwórczych pokarmów.
Dodatkowo nadprodukcja gazów może wskazywać na niedobór enzymów produkowanych przez trzustkę.
W leczeniu nadmiernej fluatulencji wskazane są takie preparaty, które powodują zmniejszanie produkcji gazów. Także warto zażywać środki, które prowadzą do rozpadu pęcherzyków gazu, jaki powstaje w żołądkach oraz jelitach.
Fluatulencja – jak unikać problemów?
W celu unikania problemów z nadmiernym gromadzeniem się gazów, warto zmienić nawyki żywieniowe. Właściwie zbilansowana dieta pozwala na zmniejszenie fluatulencji.
Do najbardziej gazotwórczych należą produkty zawierające takie składniki jak:
- oligosacharydy (fasola, brokuły, brukselka, kapusta, kalafior, suchy groch i soczewica); do ich całkowitego strawienia konieczny jest enzym alfa-galaktozydazy, który nie jest produkowany przez
- organizm ludzki; zwiększają produkcję gazów (fasola nawet dwunastokrotnie);
- brak laktozy (cukier mlekowy), enzymu, który jest potrzebny do strawienia cukru; w przypadku nietolerancji laktozy można przyjmować specjalne preparaty wskazane przez lekarza;
- włókna rozpuszczalne (beta-glukany w otrębach czy pektyny w jabłkach), które dochodzą do jelita grubego w postaci częściowo strawionej, co sprawia, że są pożywką do wyprodukowania gazów;
- skrobia (pszenica, owies, kukurydza, ziemniaki, chleb, makaron);
- witamina C przyjmowana w dawce ponad 500 mg na dobę; tabletki warto zastąpić owocami cytrusowymi oraz słodką papryki, które są naturalnym źródłem tego składnika, ale bez skutków
- ubocznych w postaci nasilania fluatulencji.
Niewskazane jest także spożywanie napoi o wysokiej zawartości cukru oraz gazowanych. Produkcja gazów po ich wypiciu również zostaje znacząco zwiększona.
