Przepuklina – przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie

Przepuklina zawsze oznacza osłabienie powłok jamy ciała oraz nacisk. Zazwyczaj mówiąc o przepuklinie myśli się o jamie brzusznej, ale może występować w kilkunastu różnych miejscach ciała. Sprawdź, gdzie najczęściej występuje.

Przepuklina to patologiczne uwypuklenie zawartości jamy ciała w miejscu zwanym miejscem o obniżonej oporności, czyli poprzez otwór w powłokach. Otwory mogą być wrodzone albo nabyte. Przepuklina zaś może umiejscowić się pod skórą – mówimy wtedy o przepuklinie zewnętrznej – albo w sąsiednich jamach ciała – przepuklina wewnętrzna.

Objawy przepukliny

Mimo iż wyróżnia się kilkanaście typów przepuklin każda z nich – niezależnie od miejsca ulokowania -charakteryzuje się takimi samymi objawami. Są to:

• miękki guz – znajduje się on dokładnie w miejscu przepukliny. W początkowej fazie można go „wepchnąć” do jamy brzusznej, później jest to już niemożliwe,
• ból, ciągnięcie, pieczenie – takie objawy daje uciskanie guza oraz jego przemieszczanie,
• ból z dnia na dzień jest coraz mocniejszy i coraz bardziej dokucza – promieniuje, jest wyczuwalny przy podnoszeniu ciężarów, kaszlaniu, napinaniu się, długotrwałej, jednostajnej pozycji.

RODZAJE przepukliny

Przepukliny dzielimy na zewnętrzne i wewnętrzne.

Jedną z najczęściej występujących zewnętrznych jest przepuklina brzuszna. Charakteryzuje się ona występowaniem wypuklenia w obrębie przedniej ściany brzucha w okolicy nadbrzusza, pępka, pachwiny lub blizny pooperacyjnej. Wśród tego rodzaju przepukliny wyróżnia się dodatkowo kilkanaście jej postaci. Najczęściej występują trzy z nich: pachwinowa (to ponad 70% przypadków), udowa (ok. 12%) oraz pępkowa (ok. 11%).

Przepuklina pachwinowa powstaje, gdy część jelita przeciska się przez dolną część brzucha do pachwiny. Tu możemy wyróżnić kolejne dwa typy:

• prostą – ta przechodzi przez tzw. trójkąt Hasselbacha. Jedną z jej postaci jest przepuklina udowa. Możemy o niej mówić, gdy tkanka tłuszczowa albo część jelita, przeciska się przez kanału udowy do wewnętrznej części uda. Jest ona szczególnie groźna, ponieważ cienki kanał, którym może „uciec” jelito zazwyczaj skutkuje jego niedrożnością.
• skośną – która przechodzi przez kanał pachwinowy. Najczęściej występujące przepukliny tego typu to przepuklina mosznowa i jej damski odpowiednik – przepuklina wargowa.

Kolejnym typem przepukliny jest przepuklina pępkowa. Występuje ona u dzieci i jest wrodzoną wadą anatomiczną, zaś u dorosłych jest nabyta. Najczęściej występuje u kobiet otyłych lub będących w ciąży.

Mówiąc o przepuklinach brzusznych nie można zapomnie o:

• przepuklinie kresy białej – ulokowanej miedzy mostkiem a pępkiem. Jest trudna do zdiagnozowania, gdyż ma bardzo podobne objawy do wielu innych chorób,
• przepuklinie w bliźnie pooperacyjnej – powstaje najczęściej w okresie, gdy dochodzi do gojenia się rany. Jest ona najczęściej następstwem nieprawidłowej techniki chirurgicznej podczas zaszywania ciała po operacji. Może też występować, gdy w ranie powstaną krwiaki lub zakażenie,
• przepuklinie nadbrzusznej – występuje między wyrostkiem mieczykowatym a pępkiem, zazwyczaj pojawia się w odległości około 5-6 cm od pępka,
• przepuklinie podbrzusznej – pojawi się poniżej pępka,
• przepuklina okołostomijna – jest powikłaniem operacji wykonania połączenia światła jelita z jamą brzuszną,
• przepuklina lędźwiowa – charakterystyczna dla okolicy lędźwiowej; przechodzi przez tak zwany trójkąt Grynfeltta, który wyznaczany jest pomiędzy 12 żebrem, mięśniami przykręgosłupowymi i mięśniem skośnym wewnętrznym ściany jamy brzusznej. Czasami może występować w dolnej części, czyli trójkącie Petita.
• przepuklina kulszowa – zazwyczaj jej pierwszym objawem jest dopiero niedrożność jelit. Powoduje dyskomfort oraz rozmiary opór w okolicy pośladkowej lub podpośladkowej,
• przepuklina kroczowa – najczęściej pojawia się u starszych kobiet, szczególnie p zabiegach okołoodbytniczych.

Przepukliny zewnętrzne, które można zaobserwować to pępowinowa (występująca już u płodu jako wynik poważnych zaburzeń genetycznych, dzieci z nią urodzone chorują na liczne wady wrodzone, np. wady serca czy mózgu), kręgosłupowa (popularne „wypadnięcie dysku”) i cewki moczowej (to zespół wad powstający w życiu płodowym. Jej odmiany to przepuklina mózgowa oraz rdzenia kręgowego).

Przepuklina wewnętrzna związana jest zaś z jednym mięśniem, a mianowicie przeponą. Powstaje ona w sytuacji, gdy narządy jamy brzusznej przemieszczają się do klatki piersiowej. Umożliwia to ubytek w przeponie. Miejscem takim jest otwór, przez który przechodzi przełyk. Wyróżniamy więc przepuklinę okołoprzełykową oraz wślizgową.

Przepuklina – leczenie

Przepuklinę leczy się na dwa sposoby: operacyjnie i zachowawczo. To drugie polega na stosowaniu specjalnych pasów przepuklinowych.

Podczas zabiegu usuwania przepukliny odprowadza się zawartość worka przepuklinowego. Jest to możliwe poprzez odcięcie nadmiaru tkanki i zszycie. W taki sposób operowana jest każda przepuklina, niezależnie od typu. W przypadku uwięźnięcia przepukliny często okazuje się konieczna resekcja jelita.