Przełyk Barretta jest zaliczany do chorób obejmujących błonę śluzową przełyku. Często następuje w wyniku powikłań w czasie refluksu przełyku. Polega na przekształcaniu komórek wyściełających przełyk od wewnątrz. Komórki nabłonka wielowarstwowego płaskiego ulegają zmianie w komórki nabłonka walcowatego. Stanowi to nieprawidłowość, najczęściej w dolnym odcinku przełyku. Najgroźniejszą konsekwencja jest przekształcenie choroby w nowotwór przełyku.
CO TO JEST ZA CHOROBA PRZEŁYK BARRETTA?
W momencie, gdy zanika naturalna granica pomiędzy nabłonkami (wielowarstwowy płaski zastąpiony przez nabłonek walcowaty) pojawia się przełyk Barretta. Często (w około 20 procentach przypadków) towarzyszy chorobie refleksowej żołądkowo-przełykowej oraz stanom zapalnym błony śluzowej przełyku. Czasem może przerodzić się w tkankę przedrakową (dysplazja).
Częściej problem dotyka mężczyzn niż kobiety, szczególnie rasy białej.
PRZYCZYNY PRZEŁYKU BARRETTA
Do głównych przyczyn przełyku Barretta należy choroba refluksowa żołądka i przełyku. W początkowym etapie jest niezwykle trudny do rozróżnienia, ze względu na podobieństwo objawów obu schorzeń. Kiedy pojawiają się nasilone zgaga, silne torsje, puste odbijanie oraz zaburzenia przełykania, można podejrzewać przełyk Barretta.
Czasem choroba może mieć utrudnioną do ustalenia etiologię, ze względu na brak swoistych objawów. Jeżeli nie współtowarzyszy chorobie refluksowej, o wiele trudniej prawidłowo zdiagnozować przełyk Barretta.
PRZEŁYK BARRETTA – RODZAJE
Zależnie do umiejscowienie oraz obszar, jaki obejmują zmiany świadczące o przełyku Barretta, można podzielić schorzenia na trzy rodzaje:
- ultrakrótki (zmiany obejmują obszar mniejszy niż 1 centymetr długości – niezwykle trudny do diagnozowania);
- krótki (długość do 3 centymetrów);
- długi (ponad 3 centymetry).
Drugim rodzajem podziału przełyku Barretta jest rozróżnienie w zależności od układu linii Z:
- typ (okrężny) – koncentryczne uniesienie linii;
- typ (językowaty) – nieregularne wypustki.
JAKIE SĄ OBJAWY PRZEŁYKU BARRETTA?
Główne objawy przełyku Barretta, w przypadku współwystępowania z chorobą refleksową żołądkowo-przełykową obejmują takie dolegliwości jak:
- ból brzucha oraz w dolnej części klatki piersiowej;
- suchy kaszel, niespecyficzny;
- często występująca zgaga po posiłku;
- puste obijanie;
- utrudnione przełykanie pokarmów, napojów, ale także śliny;
- nagłe zmniejszenie masy ciała w bardzo szybkim czasie;
- pojawiająca się rano chrypka, nie związana z zakażeniami górnych dróg oddechowych;
- cofanie się treści żołądkowej do światła przełyku;
- krwawienie z górnego odcinku przewodu pokarmowego (może świadczyć o podejrzeniu nowotworu).
Dodatkowo, poza objawami refluksowymi, mogą pojawić się takie dolegliwości jak:
- smolisty stolec;
- krew w kale;
- wymioty z krwią.
Są to szczególnie niepokojące objawy, które wymagają natychmiastowej konsultacji medycznej.
DIAGNOSTYKA W PRZYPADKU PRZEŁYKU BARRETTA
Specjalista gastrolog lub gastroenterolog, to lekarz właściwy, do którego – po uzyskaniu skierowania od lekarza medycyny rodzinnej – powinna trafić osoba z podejrzeniem przełyku Barretta. Zlecane są następujące badania, w celu stwierdzenia rozległości zmian oraz właściwego doboru sposobu leczenia:
- gastroskopia – ujawnienie zmian chorobowych w obrębie wyściółki przełyku;
- biopsja tkanek (pobrane wycinki z każdej ze zmian makroskopowej – owrzodzenie, nadżerka, grudka czy zwężenie oraz co 2 cm ze wszystkich czterech kwadrantach obwodu przełyku).
Endoskopia przełyku pozwala na ustalenie umiejscowienia i rozmiaru ewentualnych zmian. Natomiast biopsja pozwala również różnicować komórki rakowe, a także ewentualnie stadium ich rozwoju. Im większy stopień rozwoju komórek dysplazji, tym większa szansa na rozwój choroby nowotworowej.
PRZEŁYK BARRETTA – LECZENIE
W przypadku, gdy przełyk Barretta przebiega bez dysplazji, konieczna jest wyłącznie kontrola oraz leczenie choroby refluksowej. Wskazana jest zmiana stylu życia, zmniejszenie poziomu stresu, odpowiednio dobrana dieta oraz właściwe preparaty farmaceutyczne. Dobrane przez lekarza leki pozwalają na znaczne złagodzenie objawów. Najczęściej wybierane są następujące farmaceutyki:
- inhibitory pompy proteinowej (omeprazol, pantoprazol, lansoprazol) hamujące wydzielanie kwasu żołądkowego;
- H2 blokery, które zmniejszają wydzielanie kwasu solnego;
- leki prolinetyczne (o mniejszej skuteczności, rzadko stosowane).
Dodatkowo mogą być stosowane następujące rodzaje terapii (najczęściej podczas endoskopii):
- z zastosowaniem wysokich temperatur (ablacja prądem przez balon lub endoskop);
- operacja endoskopowa (resekcja błony śluzowej, która jest uniesiona lub zapadnięta w podejrzeniu zmian nowotworowych);
- fotodynamiczna – połączenie światła ze środkami chemicznymi (w przypadku ostrych stanów) poprzez światło lasera skierowanego poprzez cewnik podczas endoskopii;
- krioterapia (skierowanie na zmianę bardzo zimnego płynu lub gazu).
Powyższe metody terapii są jednak obciążone dużym ryzykiem i niską skutecznością.
W przypadku bardzo rozległych zmian może być konieczne usunięcie ich podczas zabiegu operacyjnego.
