Niewydolność wątroby – niewydolnością wątroby nazywamy taki jej stan, podczas którego nie jest ona w stanie częściowo lub całkowicie prawidłowo pełnić swoich funkcji. Zaburzona jest wówczas synteza białek i funkcja metaboliczna. Może być ona wynikiem chorób przewlekłych, jednak nie jest to regułą. Niewydolność wątroby pojawić się może bowiem również nagle. Możemy wyróżnić niewydolność wątroby ostrą i przewlekłą.
Przewlekła niewydolność wątroby jest to trwała i postępująca dysfunkcja wątroby, która jest konsekwencją choroby przewlekłej. Jej przebieg charakteryzuje się wystąpieniem zaburzeń funkcjonowania układu nerwowego. Jest to skutkiem działania różnorakich toksyn, które pojawiają się w organizmie w związku z uszkodzeniem wątroby. Pojawić się mogą również osoczowe krzepnięcia.
Z kolei ostra niewydolność wątroby jest możliwa do odwrócenia i podobnie jak w przypadku przewlekłej niewydolności może ona wystąpić nagle, nawet bez wcześniej zdiagnozowanej choroby wątroby.
Przyczyny niewydolności wątroby
W przypadku ostrej niewydolności wątroby czynnikami, które mają wpływ na chorobę mogą być: zakażenie wirusami wywołującymi wirusowe zapalenie wątroby (przede wszystkim typu B, D, A oraz E), toksyny (np. ta, która znajduje się w muchomorze sromotnikowym), nagłe niedokrwienie komórek wątroby, zespoły autoimmunologiczne, zaburzenia wątroby wywołane ciążą. Przyczyną ostrej niewydolności wątroby może być także zatrucie przyjmowanymi lekami (np. paracetamolem). Może być ona także następstwem zakrzepicy żył wątrobowych, a także innych chorób związanych z wątrobą (np. choroby Wilsona) i chorób ogólnoustrojowych (np. sepsy)
Z kolei do przewlekłej niewydolności wątroby doprowadza wiele różnych czynników, wśród których znaczące znaczenie ma nadużywanie przez chorego alkoholu, niewłaściwa dieta a także przebycie w przeszłości wirusowych zapaleń wątroby (HBV lub HCV) czy także innymi wirusami powodującymi zapalenie wątroby. Wpływ na zachorowalność mają także występujące u chorego ewentualne nowotwory wątroby.
Niewydolność wątroby – objawy
Dolegliwości towarzyszące chorym przy tej chorobie mogą być bardzo różne. Znaczna część osób cierpiących na niewydolność wątroby traci apetyt, zmniejsza się masa ciała, pojawia się ból po prawej stronie brzucha, wzdęcia, uczucie pełności po jedzeniu. dokuczają im wymioty a także biegunki (dlatego istotnym jest spożywanie odpowiednio dużej ilości płynów a także dbanie o swój dzienny jadłospis). Czasem także pojawiają się zmiany skórne i znaczny wzrost temperatury ciała.
Chory może być znacznie osłabiony i senny. Następnie pojawić może się również żółtaczka, obrzęki wokół kostek nóg, żylaki przełyku lub odbytu. Wodobrzusze, czyli obecność płynu w jamie brzusznej, zwykle świadczy o dużym stopniu zaawansowania niewydolności wątroby.
Co ciekawe zmianie może ulec nawet zachowanie chorego. Może on np. stać się bardziej agresywny. Szczególnie niebezpiecznym objawem niewydolności jest tzw. encefalopatia. Jest to rodzaj zaburzenia metabolicznego. Mówimy o niej w sytuacji, gdy uszkodzona wątroba nie jest w stanie poradzić sobie z ilością toksyn dostających się do organizmu, przez co toksyny te atakują mózg chorego.
Niewydolność wątroby – leczenie
Sposób leczenia zależy przede wszystkim od stanu pacjenta i skali zaawansowania choroby. Istotnym jest w takim przypadku zastosowanie niskobiałkowej diety. Chory powinien całkowicie zrezygnować z ciężkostrawnych, smażonych potraw a także z alkoholu. Stosuje się także leczenie farmakologiczne. W ciężkich przypadkach należy rozważyć przeszczep wątroby.
Powinien on zostać jednak wykonany wtedy, gdy wyczerpią się wszystkie inne możliwości leczenia chorego. Należy jednak pamiętać o tym, że przeszczepienie chorej wątroby powinno nastąpić zanim u chorego dojdzie do niewydolności wielonarządowej. W przypadku ostrej niewydolności konieczne jest szybkie przeszczepienie wątroby. Po takim zabiegu przeżywa ok. 60% chorych na niewydolność wątroby.
Dieta wątrobowa
Dieta przy leczeniu niewydolności wątroby jest bardzo ważna. Powinno jej towarzyszyć przyjmowanie optymalnej ilości płynów, spożywanie posiłków świeżo przygotowanych, nie odgrzewanych, a także ograniczenie kaloryczności dań. Dieta taka powinna zawierać małe ilości białka. Całkowicie wyeliminować należy dania typu instant, fast food, przetworzone i tłuste produkty a także alkohol, który jest głównym powodem choroby.
Ostre przyprawy, cukier, mocna kawa i herbata także powinny zostać ograniczone a podczas przygotowywania posiłków należy unikać ich smażenia na głębokim tłuszczu. Znaczącą rolę w takiej diecie odgrywają fosfolipidy zawarte, np. w soi. Pomocne może okazać się także dostarczenie do organizmu dużych ilości ryb, chudego mięsa. Warto sięgnąć także po zioła na wątrobę: karczocha, kurkumę czy cykorię. Można przyjmować je w postaci dostępnych bez recepty tabletek.
Niewydolność wątroby – podsumowanie
Niewydolność wątroby jest to niebezpieczna choroba, która ma wiele różnych przyczyn ale najczęstszą z nich jest nadużywanie alkoholu przez chorego. Często w przypadku leczenia konieczne okazuje się jej przeszczepienie jednak późniejsze utrzymywanie odpowiedniej diety i dbanie o stan zdrowia jest bardzo ważne i przynieść może wiele korzyści.
