Zakrzepica żył wątrobowych określana jest inaczej zespołem Budd-Chiari (BCS). Jest to schorzenie, którego podstawą jest blokada odpływu żył wątrobowych, aż do połączenia żyły głównej dolnej z prawym przedsionkiem.
Żyła wątrobowa jest elementem znajdującym się w miąższu wątroby. Są to najczęściej dwa lub trzy przewody, za pośrednictwem których następuje odprowadzanie krwi z wątroby. Żyły wątrobowe przebiegają do żyły głównej dolnej aż do miejsca połączenia z przeponą. Krew, która znajduje się w prawym płacie wątroby odprowadzana jest z wykorzystaniem prawej żyły wątrobowej, natomiast z lewego oraz czworobocznego płata krew odprowadzana jest za pośrednictwem jednej lub dwóch żył wątrobowych lewych. Z wykorzystaniem zdolności kurczenia mogą one wpływać na kontrolę przepływającej krwi. Długość żył wątrobowych kształtuje się na poziomie od 3 do 10 cm.
Biorąc pod uwagę stopień utrudnienia odpływu krwi żylnej z wątroby oraz niedrożności żył wątrobowych wyróżnia się następujące rodzaje zakrzepicy żył wątrobowych: piorunująca, ostra, a także przewlekła. Czasami wyróżnia się także zakrzepicę żył wątrobowych bezobjawową. Ma ona miejsce wówczas, gdy przez chorobę zajęta jest tylko jedna żyła.
Zakrzepica żył wątrobowych – przyczyny
Wskazuje się zakrzepicę żył wątrobowych pierwotną oraz wtórną. Pierwsza pojawia się wówczas, gdy przyczyną nieprawidłowości przepływu krwi jest mechanizm toczący się wewnątrz naczynia, na przykład zapalenie, zakrzep. Może być spowodowany przez choroby wrodzone, na przykład niedobór białka C, mutacja genu protrombiny, a także schorzeń powstałych, wymienia się tutaj zespół antyfosfolipidowy, nocną napadową hemoglobinurię albo schorzenie Behceta.
Drugi rodzaj zakrzepicy żył wątrobowych to rezultat nacisku naczynia przez sąsiadujące elementy, takie jak guzy nowotworowe (wątroby, nerki), torbiele oraz ropnie. Obecne są także sytuacje, w których opisywana w tym artykule jednostka chorobowa jest rezultatem doustnych preparatów antykoncepcyjnych oraz immunosupresyjnych.
Zakrzepica żył wątrobowych – objawy
Pierwsze symptomy świadczące o obecności zakrzepicy żył wątrobowych to przede wszystkim bóle brzucha oraz gorączka (kiedy rozwinęła się infekcja). W przypadku zaawansowania określonej choroby zaczynają pojawiać się symptomy będące rezultatem niewydolności wątroby oraz nadciśnienia wrotnego. Wymienić tutaj można takie objawy jak powiększenie wątroby (hepatomegalia) oraz śledziony, wodobrzusze, obrzęki obwodowe, ponadto krwawienie z żylaków przełyku albo żołądka, encefalopatia.
Ostatnia z wymienionych jest nieprawidłowością w funkcjonowaniu centralnego układu nerwowego, w wyniku działania toksyn, które pojawiają się w układzie na skutek uszkodzeń wątroby. Osoby dotknięte przewlekłą oraz zaawansowaną postacią zakrzepicy żyły głównej dolnej, posiadają podskórne naczynia żylne jamy brzusznej znacznie poszerzone. Uwzględniając postać choroby, symptomy mogą narastać wolno lub też mogą być słabo odczuwalne (w postaci przewlekłej) albo też przechodzić szybko oraz intensywnie (postać piorunująca).
Zakrzepica żył wątrobowych – diagnostyka
W sytuacji gdy objawy wskazują na obecność zakrzepicy żył wątrobowych przeprowadza się badanie USG jamy brzusznej. Określone badanie pozwala ocenić przepływ w układzie wrotnym oraz żyłach wątrobowych. Jednakże ostateczną diagnozę stawia się na skutek przeprowadzenia tomografii komputerowej oraz ultrasonografii dopplerowskiej, która przyczynia się do określenia kierunku oraz szybkości przepływu krwi w obszarze żył wątrobowych.
Zakrzepica żył wątrobowych – leczenie
Wyróżnia się cztery sposoby leczenia zakrzepicy żył wątrobowych. Kurację najczęściej rozpoczyna się od podania preparatów mających działanie przeciwzakrzepowe. Dopiero w sytuacji, gdy dany sposób nie przyniesie pożądanych rezultatów, stosuje się kolejne metody, aż do uzyskania pożądanych efektów. Wyróżnia się tutaj zatem następujące formy leczenia: farmakologiczne leczenie przeciwkrzepliwe, operację angioplastyki oraz protezowania żył wątrobowych, przezszyjną wewnątrz wątrobową przetokę wrotno-systemową, określaną mianem TIPS oraz przeszczep wątroby.
Zabieg przezszyjnej wewnątrzwątrobowej przetoki wrotno-systemowej można wykonać u osób, które mają dożylną żyłę wrotną. Natomiast przeszczep wątroby może być przeprowadzony u osób, u których powyższe techniki leczenia okażą się niewystarczające, a także u pacjentów, u których pojawiła się piorunująca niewydolność wątroby.
Po zastosowaniu kuracji leczniczej oraz po przeprowadzonym zabiegu operacyjnym i uzyskaniu pożądanych rezultatów, konieczne staje się przejście na dietę, która ma działanie ograniczające wodobrzusze. Ważną kwestią w tym zakresie jest także konieczność przyjmowania preparatów mających działanie przeciwzakrzepowe. Statystyki medyczne określają, że blisko 2/3 chorych przeżywa po wyleczeniu jeszcze około 10 lat. Podkreślić należy jednak fakt, że w sytuacji braku podjęcia działań leczniczych, osoby chore umierają w przeciągu 3 lat. W wyniku uaktywnienia się niewydolności wątroby, a także innych ciężkich powikłań.
