Przewlekłe zapalenie żołądka należy do groźnych chorób spowodowanych najczęściej przez bakterie, jednak może do niego doprowadzić również stosowanie leków. Przewlekłe zapalenie żołądka jest to proces zapalny błony śluzowej, która okala od wewnątrz mięśniówkę żołądka. Zapalenie to może doprowadzić do zniekształcenia ścian żołądka, krwawienia oraz krwotoków, możliwe jest również zaniknięcie błony śluzowej. Jednym z powikłań przewlekłego zapalenia żołądka jest powstanie nadżerek, czyli doprowadzenie do nadżerkowego zapalenia żołądka.
Przewlekłe zapalenie żołądka – przyczyny
Przyczynami zachorowania na przewlekłe zapalenie żołądka może być zakażenie bakterią Helicobacter pylori, niektóre leki stosowane przez chorego, nieprawidłowa dieta, szczególnie taka, która w dużej mierze składa się z smażonych, ostrych potraw oraz gazowanych napojów, nadużywanie alkoholu, palenie tytoniu oraz zaburzenia hormonalne, np. cukrzyca. Powodem może być także nieregularny tryb życia.
Przewlekłe zapalenie żołądka można podzielić na trzy jego typu:
1) TYP A – postać autoimmunologiczna, związana jest ściśle z nieprawidłową pracą układu odpornościowego. Produkowane przez organizm przeciwciała atakują komórki żołądka produkujące kwas solny i czynnik Castle’a. Dochodzi wtedy do obniżenia zawartości kwasu solnego w żołądku, a przez to do zaburzeń pracu układu pokarmowego. Zahamowane zostaje wchłanianie witaminy B12, co prowadzi do niedokrwistości. Ten proces prowadzi do zaniku błony śluzowej, co jest nieodwracalne. Z powodu jej zaniku dochodzi do ciagłego podrażnienia, co skutkuje przekształceniem się komórek nabłonka w zupełnie inny rodzaj. Czasami temu zapaleniu towarzyszy również zapalenie tarczycy lub reumatoidalne zapalenie stawów.
2) TYP B- jest spowodowane bakterią Helicobacter pylori, ten typ przewlekłego zapalenia żołądka przez dłuższy czas przebiega bezobjawowo. Do zakażenia dochodzi drogą pokarmową, a zakażonych w Polsce może być nawet do 70%. W początkowej fazie dochodzi do ostrego zapalenia, które z czasem przemienia się w przewlekłe zapalenie żołądka, co prowadzi do zaniku błony śluzowej i przekształcenia komórek nabłonka. Skutkować to może wrzodami żołądka, chłoniakiem żołądkowym lub rakiem żołądka.
3) TYP C- to zapalenie ma postać chemiczno-toksyczną i jest spowodowane długotrwałym przyjmowaniem leków przeciwbólowych z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych lub zarzucaniem treści żółciowej z dwunastnicy do żołądka. Dochodzi do przekrwienia błony śluzowej i odkładania się na jej powierzchni żółci. Leki przeciwzapalne doprowadzają do zwiększenia produkcji kwasu solnego i uszkadzają barierę ochronną, która zapobiega jego niszczącemu działaniu.
Przewlekłe zapalenie żołądka – objawy
Przewlekłe zapalenie żołądka ma dość charakterystyczne objawy, jednak są uzależnione od przyczyny zapalenia. Do objawów zapalenia, którego powodem jest zakażenie należą bóle w dołku podsercowym, które pojawiają się do kilku godzin po spożyciu posiłku, występują bóle na czczo, czyli tak zwane bóle głodowe oraz bóle nocne. Może wystąpić niestrawność, a także uczucie pełności w nadbrzuszu.
W przypadku zapalenia o podłożu autoimmunologicznym objawów może pojawić się znacznie więcej i są to między innymi nudności, pieczenie języka, ogólne osłabienie, zaniki pamięci, drętwienie kończyn, upośledzenie koncentracji i uwagi, zmniejszenie masy ciała, zaburzenia rytmu wypróżnień z biegunkami i zaparciami, zawroty głowy, a także zmiany nastroju oraz problemy z oddawaniem moczu. Jeżeli zapalenie żołądka ma postać uszkodzenia chemiczno-toksycznego, wtedy do objawów trzeba zaliczyć uczucie pełności, nudności oraz wymioty, brak apetytu i okresowy ból w nadbrzuszu.
Przewlekłe zapalenie żołądka – badania
W pierwszym etapie badania przeprowadzany jest szczegółowy wywiad z osobą, u której istnieje podejrzenie przewlekłego zapalenia żołądka. Następnie zleca się badanie krwi, które pozwala stwierdzić wykładniki niedokrwistości. Można również zlecić wykonanie specjalistycznego badania, które ukazuje występowanie przeciwciał we krwi pacjenta. Na kolejnym etapie niezbędne jest wykonanie badania obrazowego, w tym przypadku gastroskopii, które pozwoli ustalić zmiany oraz uszkodzenia, jakie powstały na błonie śluzowej.
Badanie to wykonywane jest pod znieczuleniem ogólnym lub krótką narkozą i polega na wprowadzeniu przez jamę ustną i przełyk sondy do żołądka i dwunastnicy, która pozwoli wykonać badanie. Zdarza się, że po badaniu występuje ból gardła, jednak ustępuje on po kilku godzinach i jest wynikiem wprowadzania sondy. W trakcie gastroskopii lekarz może zlecić pobranie wycinków do badania histopatologicznego oraz cytologicznego.
Przewlekłe zapalenie żołądka – leczenie
W przypadku zapalenia autoimmunologicznego leczona jest przede wszystkim niedokrwistość, która nieleczona może doprowadzić do ciężkich i nieodwracalnych zaburzeń neurologicznych z powodu niedoboru witaminy B12. Witaminę B12 przepisuje pacjentowi lekarz, jest ona przyjmowana domięśniowo, a dawka oraz częstotliwość jej podawania jest uzależniona od zapotrzebowania organizmu.
Zapalenie spowodowane przez Helicobacter pylori leczone jest za pomocą antybiotyków. Zaleca się stosowanie dwóch antybiotyków z inhibitorem pompy protonowej przez 7 dni. W przypadku, gdy bakteria jest odporna na leczenie antybiotykami lub stwierdzono u pacjenta reakcję alergiczną konieczna jest zmiana sposobu leczenia.
Leczenie zapalenia wynikającego z przyjmowania leków opiera się na podawaniu leków osłonowych zmniejszających wydzielanie kwasu solnego. Można również podawać środki neutralizujące kwaśność żołądka oraz osłaniającego, które tworzą na powierzchni żołądka ściśle przylegająca warstwę ochronna, która oddziela treść żołądka od jego ścian.
