Ciągłe odczuwanie głodu bywa dolegliwością nieprzyjemną i uciążliwą. Koncentruje całą uwagę na jedzeniu – co by się zjadło, jak bardzo jest się głodnym itp. Wyobraźnia działa i podpowiada coraz to nowe pomysły. Przez to bywa, że codzienne funkcjonowanie staje się utrudnione. Istnieją bowiem przypadki, że niezależnie od spożytego posiłku, głód jest nad odczuwany. Niezależnie od pory dnia i nocy.
Możliwe fizjologiczne przyczyny ciągłego odczuwania głodu
Czasami ciągłe odczuwanie głodu ma podłoże w nieprawidłowościach umiejscowionych w organizmie. Należą do nich między innymi:
- choroby związane z apetytem (np. cukrzyca typu II powodująca nadmierne wydzielanie insuliny sprzyjającej nadmiernemu apetytowi czy też nadczynność tarczycy ze względu na zaburzony metabolizm);
- zagnieżdżenie się pasożytów w układzie (drobnoustroje żywią się zjedzonym pokarmem, zwłaszcza węglowodanami);
- uszkodzenie podwzgórza mózgowego w części brzuszno-przyśrodkowej, gdzie zlokalizowany jest ośrodek sytości powodujące zaburzenia jego pracy (np. wskutek urazu głowy, jest to niezwykle rzadka przypadłość będąca przyczyną ciągłego odczuwania głodu).
Ciągłe odczuwanie głodu – błędy dietetyczne
Bardzo często za ciągłe odczuwanie głodu odpowiedzialna jest niewłaściwie zbilansowana dieta. Organizm potrzebuje przyjmować odpowiednie ilości różnego rodzaju składników odżywczych. Przekazywanie mu zbyt dużo lub zbyt mało jednego lub kilku z nich może doprowadzić do rozregulowania pracy ośrodków głodu i sytości. Szczególnie spożywanie nadmiernej ilości cukrów prostych (znajdują się nie tylko w słodyczach, ale także innych produktach – słodkich owocach czy warzywach, a nawet w chlebie) powoduje gwałtowny skok poziomu cukru we krwi.
Niestety bardzo szybko następuje spadek energii, co powoduje, że człowiek znów jest głodny. Rozregulowanie organizmu spożywaniem dużej ilości słodyczy może sprawić, że ciągle będzie domagać się jedzenia, zwłaszcza z zawartością węglowodanów.
Także brak regularności w spożywaniu posiłków może doprowadzić do zachwiania równowagi. Uczuciem głodu „steruje” glukoza. Mózg nieustannie odbiera informacje o jej poziomie we krwi. W przypadku spadku poziomu glukozy we krwi, pojawia się uczucie głodu. Wzrost poziomu glukozy powoduje natomiast uczucie sytości. Jedzenie o różnych porach (także w nocy), w zmiennych odstępach czasowych, sprawia, że często są nadmiernie wydłużone przerwy między jednym a drugim posiłkiem.
Powoduje to duże wahania poziomu cukru we krwi, gwałtowne spadki, co powoduje ciągłe odczuwanie głodu, a to skutkuje uczuciem głodu. Najzdrowiej jest jeść więcej mniejszych posiłków (5 do 7), w mniej więcej stałych odstępach czasowych (co 3 – 4 godziny), niż kilka dużych nie dbając o ich porę spożywania.
Ciągłe odczuwanie głodu – dieta
Brak równowagi w doborze składników posiłków również może prowadzić do ciągłego uczucia głodu. Podobnie jak słodycze oraz nieregularne posiłki prowadzi do wahania poziomu cukru we krwi. Posiłki o wysokim ładunku glikemicznym powodują podobny skutek jak spożyte słodycze. Jest to informacja o tym, jaki dany produkt ma indeks glikemiczny, czyli wpływ ma zjedzenie danego produktu na poziom cukru we krwi. Ważny jest także poziom węglowodanów porcji posiłku. Kompozycje kulinarne o wysokim ładunku glikemicznym (indeks plus węglowodany) sprawiają, że pojawia się wahanie poziomu glukozy we krwi, a co za tym idzie uczucie głodu.
Bardzo ważnym czynnikiem, który także może prowadzić do ciągłego uczucia głodu, jest dostarczanie zbyt małej ilości wody do organizmu. Czasem uczucie pragnienia ze względu na zbyt niski poziom płynów w organizmie, jest mylony z głodem. W ekstremalnych sytuacjach woda może na pewien czas ugasić głód, niemniej jest to sytuacja wyjątkowa. Będąca regułą prowadzi do rozregulowania ośrodka głodu i sytości. W ciągu dnia powinno się wypijać około 2 litrów wody (w czasie upałów nawet więcej).
Czynniki psychogenne mogące powodować ciągłe odczuwanie głodu
Za zaburzenia mechanizmów odpowiedzialnych za odczuwanie sytości i głodu odpowiada również nieustanne odczuwanie stresu. Prowadzi on bowiem do zmniejszenia produkcji leptyny (hormon, który wpływa na uczucie sytości), przy jednoczesnym zwiększeniu produkcji neuropeptydu Y (informującego o uczuciu głodu) oraz kortyzolu (sprzyjający odkładaniu się tkanki tłuszczowej). Spada również poziom serotoniny (tzw. hormon szczęścia), w którego produkcji współuczestniczą węglowodany. Powoduje to uczucie głodu. Warto zadbać o właściwą higienę zdrowia psychicznego, odpowiedni relaks, odprężenie i unikanie sytuacji, które mogą wywoływać stres.
Ciągłe odczuwanie głodu
Również zbyt mało snu również ma wpływ na ciągłe uczucie głodu. Dochodzi wówczas do zaburzenia funkcjonowania hormonów odpowiedzialnych za uczucie głodu i sytości – greliny (hormonu głodu) i leptyny (hormon sytości). Głód może w tej sytuacji pojawić się zaraz po przebudzeniu i towarzyszyć przez cały dzień, niezależnie od spożywanych prawidłowo zbilansowanych posiłków.
Ciągłe uczucie głodu może także być rodzajem oczekiwania na nagrodę jako konsekwencja niezaspokojonych potrzeb psychologicznych. Odbywa się to w sytuacji, gdy głód pojawia się przy odpowiedniej diecie, mimo zjedzenia odpowiednich pokarmów o właściwej porze. Wówczas mówi się o pojęciu „głodu psychicznego”, którego objawy są podobne do głodu fizycznego. Pożywienie w tym przypadku może stanowić swoisty substytut do zaspokojenia potrzeb psychicznych, takich jak potrzeba bezpieczeństwa lub miłości. Jest to złudne działanie. Konieczna jest diagnostyka przyczyn a często wskazane podjęcie terapii psychologicznej w celu nauczenia się właściwego zaspokajania potrzeb psychicznych.
