Polipy w jelicie cienkim to specyficzny rodzaj narośli powstający ze śluzówki przewodu pokarmowego. Polipy powstają poprzez uwypuklenie śluzówki do wnętrza przewodu pokarmowego. Polipy mogą powstawać praktycznie w każdym miejscu naszego ciała. Część z nich znika samoistnie ale niektóre mogą ulec transformacji nowotworowej dlatego nie należy ich bagatelizować. W jelicie cienkim najczęściej występujące postaci polipów gruczołowych to polip drzewkowy oraz polip cewkowy. Polipy te zaliczane są do nowotworów niezłośliwych, trzeba jednak liczyć się z faktem iż mogą stać się nowotworami złośliwymi w przyszłości. Polipy często współistnieją z nowotworem jelita grubego.
Polipy w jelicie cienkim – objawy
Polipy mogą nie dawać żadnych objawów i samoistnie zniknąć. Czasami polipy jelita cienkiego, współistniejące z nowotworem jelita grubego mogą prowadzić do pojawienia się krwawień z przewodu pokarmowego oraz w konsekwencji do niedokrwistości. Przy stwierdzeniu krwawienia z przewodu pokarmowego zwykle zlecone zostaje wykonanie kolonoskopii.
W niektórych przypadkach polipy rozrastając się nadmiernie mogą prowadzić do zamknięcia światła jelita oraz jego niedrożności. Niedrożność jelita objawia się bólem brzucha, nudnościami oraz krwawieniem. Polipy jelita cienkiego, zlokalizowane w dwunastnicy (polip drzewkowaty) mogą powodować zablokowanie odpływu żółci z dróg żółciowych co objawia się żółtaczką.
Polipy w jelicie cienkim – przyczyny powstawania polipów
Skłonność do powstawania polipów może być dziedziczna i jest określana wtedy rodzinna polipowatością gruczolakowatą. Polipy pojawiają się bardzo licznie i nieleczone mogą prowadzić do powstania nowotworu w przyszłości dlatego wycinane są od razu po zdiagnozowaniu ich obecności. Polipy mogą pojawiać się również w przebiegu choroby Gorlina.
Jest to rzadka choroba układu wewnątrz wydzielniczego uwarunkowana genetycznie. Osoby ze skłonnością do tworzenia polipów powinny pozostawać pod stałą opieką gastroenterologa. Warto również zaznaczyć że im większy jest polip tym większe jest ryzyko transformacji tego polipa w nowotwór złośliwy.
Polipy w jelicie cienkim – diagnostyka oraz leczenie polipów
Lekarz, aby stwierdzić obecność polipów w jelicie cienkim zleca wykonanie podstawowe badania krwi między innymi w celu wykrycia niedokrwistości. Ważnym badaniem będzie badanie stolca, które pozwoli wykryć krew utajoną w stolcu. Przeprowadza się również badania obrazowe z podaniem kontrastu: badanie ultrasonograficzne oraz tomografię komputerową.
W przypadku badania dwunastnicy za pomocą endoskopu, tzw. Duodenoskopia lekarz może zdecydować o wycięciu polipa bez konieczności przeprowadzania zabiegu operacyjnego. Leczenie polipów polega na chirurgicznym wycięciu polipów. Małe polipy mogą być wycięte podczas duodenoskopii natomiast duże, nawet jeśli nie są złośliwe wymagają przeprowadzenia operacji. Główne wskazania do zabiegu operacyjnego w przypadku polipów to:
- Krwawienie z przewodu pokarmowego
- Duże rozmiary guza
- Niedrożność przewodu pokarmowego
W niektórych przypadkach wystarczy jedynie wycięcie zmiany ale czasami konieczne jest wycięcia całego fragmentu jelita. Wycina się wówczas fragment objęty polipami, a następnie łączy się jelito w celu zachowania jego ciągłości i drożności. W przypadku guzów jelita cienkiego leczonych operacyjnie rokowania są bardzo dobre. Do leczenie guzów łagodnych nie stosuje się dodatkowo innych metod leczniczych, a pacjent nie jest monitorowany po zabiegu.
W skrajnych przypadkach (w rzadkich zespołach polipowatości) polipami może być objęty cały przewód pokarmowy. W takim przypadku istnienie polipów może znacząco utrudniać wchłanianie wartości odżywczych z pożywienia oraz generuje bardzo duże ryzyko wystąpienia nowotworu, dlatego lekarz może zdecydować o wycięciu dużego odcinka przewodu pokarmowego oraz zlecić żywienie pozajelitowe. U pacjenta pojawiają się wówczas objawy wtórnego zespołu złego wchłaniania, czyli biegunka, wymioty oraz nudności.
U dzieci polipy zwykle mają charakter młodzieńczy i cechują się niskim ryzykiem transformacji nowotworowej, częściej znikają samoistnie. Niemniej jednak odnotowano przypadki polipów z ogniskiem nowotworowym, a nawet przypadki raka jelita. U dorosłych częstość występowania łagodnych polipów młodzieńczych wynosi jedynie około 15%. W celu określenia rodzaju polipa przeprowadza się badanie histopatologiczne.
Polipy w jelicie cienkim – profilaktyka
U osób z genetyczną skłonnością do powstawania polipów, nie istnieją zalecenia pozwalające na znaczne zmniejszenie ryzyka wystąpienia polipów. Zwraca się jednak uwagę, że do pewnego stopnia pomocna może okazać się dieta. Zaleca się aby dieta u osoby ze skłonnością do tworzenia polipów zawierała zwiększoną ilość frakcji nierozpuszczalnych błonnika pokarmowego. Istotne znaczenie może mieć również obecność odpowiedniej ilości kwasów tłuszczowych omega-3 ponieważ mają one charakter przeciwzapalny, dane literaturowe są jednak niewystarczające aby to potwierdzić.
Polipy to utwory z błony śluzowej, które mogą występować w różnych miejscach w organizmie. Polipy to zwykle łagodne zmiany nowotworowe, które mają zdolność do przekształcania się w nowotwory złośliwe. Osoba ze skłonnością do tworzenia polipów lub osoba u której zdiagnozowano polipy powinna pozostawać pod opieką gastroenterologa.
