Cukrzyca typu LADA to rodzaj choroby autoimmunologicznej charakteryzującej się obrazem klinicznym klasycznych typów cukrzycy 1 i 2, dlatego nazywany jest również cukrzycą typu 1.5. Zasadniczo cukrzyca LADA rozwija się u osób w średnim wieku, najczęściej diagnozę stawia się u ludzi w wieku 35-55 lat. Lekarze wykonują test tolerancji węglowodanów, a jeśli wskaźniki wynoszą ponad 120 mg na czczo i około 200 mg po posiłku, oznacza to, że pacjent ma cukrzycę typu LADA, czyli postać ukrytą. Cukrzyca typu LADA jest chorobą metaboliczną, cechującą się zwiększonym poziomem cukry we krwi.
Obecnie ten typ cukrzycy nosi nazwę: utajona cukrzyca autoimmunologiczna dorosłych. Potwierdza się, że w Polsce kilka milionów ludzi choruje na cukrzycę, z czego u około 20% stwierdzono cukrzycę typu LADA. Schorzenie to prowadzi do zniszczenia komórek trzustki, które odpowiadają za produkcję insuliny.
Cukrzyca typu LADA – przyczyny
Diabetolodzy i endokrynolodzy często nazywają cukrzycą typu LADA – typem 1.5, Zauważając, że w jej przebiegu przypomina ona chorobę typu 1, a objawy są bardziej podobne do typu 2. A jednak jej przyczyny i mechanizm rozwojowy pozwalają definiować ją, jako opcję typu 1. Z tą różnicą, że w odróżnieniu od klasycznej choroby wieku dziecięcego LADA wyróżnia się powolnym postępem.
Cukrzyca typu LADA jest chorobą autoimmunologiczną, to znaczy rozwija się w wyniku nieprawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego. W tym przypadku komórki ochronne ciała zaczynają atakować komórki beta trzustki, co prowadzi do stopniowego wymierania funkcji narządu. Ponieważ żelazo jest odpowiedzialne za syntezę insuliny, wraz z postępem choroby hormonalnej staje się go coraz mniej, a osoba doświadcza objawów absolutnego niedoboru insuliny.
Na przykład, dla takich pacjentów, jak i dla młodych diabetyków, charakterystyczna jest utrata masy ciała, a nie przybieranie na wadze, zwiększa się ryzyko ciężkiej hiperglikemii, a leczenie cukrzycy tabletkami redukującymi cukier nie daje żadnych rezultatów.
Czynniki ryzyka rozwoju cukrzycy typu LADA
Specjaliści uzyskali pięć kryteriów ryzyka, według których lekarz powinien podejrzewać ten typ cukrzycy:
- Jest to choroba osób dorosłych.
- Brak efektu przybierania nawadze. Otyłość, charakterystyczna dla cukrzyków typu 2, rzadko występuje w tym przypadku, a raczej, jako wyjątek. Utrzymywanie się niskiej wagi ciała na tle wysokiego cukru jest takim charakterystycznym symptomem choroby, że już na tej podstawie lekarz podejrzewać cukrzycę typu LADA.
- Współistniejące choroby autoimmunologiczne. Ryzyko cukrzycy wzrasta u osób cierpiących na reumatoidalne zapalenie stawów, toczeń, zapalenie tarczycy czyli choroba Hashimoto (przy niedoczynności tarczycy) celiakia, choroba Gravesa-Basedowa (przy nadczynności tarczycy) i inne podobne patologie.
- Choroby autoimmunologiczne u bliskich krewnych. Cukrzyca typu LADA może być dziedziczna
- Odcinkowe uszkodzenia obwodowych nerwów czuciowych i ruchowych
- Uszkodzenie naczyń krwionośnych siatkówki oka
- Miażdżyca tętnic wieńcowych.
Jeżeli występują, co najmniej dwa czynniki, prawdopodobieństwo, że dana osoba ma ten szczególny typ cukrzycy, wzrasta o 90%.
Cukrzyca typu LADA – objawy
Cukrzyca typu LADA wyróżnia się takimi objawami jak:
- Stałe osłabienie
- Przewlekłe zmęczenie
- Zawroty głowy
- Niewyraźne widzenie
- Drżenie kończyn
- Podwyższona temperatura ciała (więcej wyjątków niż reguła)
- Zwiększone oddawanie moczu
- Utrata masy ciała.
A także, jeśli choroba jest skomplikowana przez kwasicę ketonową, to jest:
- Silne pragnienie
- Suchość w jamie ustnej,
- Napady nudności i wymioty
- Charakterystyczny zapach acetonu w wydychanym powietrzu.
Warto również zauważyć, że cukrzyca typu LADA może postępować bez żadnych objawów.
Cukrzyca typu LADA – diagnozowanie
Aby potwierdzić lub wykluczyć cukrzycę typu LADA, lekarz zleca następujące badania krwi:
- Określenie przeciwciał przeciwko dekarboksylazie glutaminianowej (anty-GAD).
- Przeciwciała dla trzustkowych komórek wyspowych (ICA)
- Przeciwciała do komórek beta
- Przeciwciała do insuliny (IAA)
- Poziom gruczołu C-peptydów. W przypadku cukrzycy Lada wydajność tego enzymu zostanie zmniejszona.
- Genetyczne markery cukrzycy typu I, niewykrywalne u osób z opornością na insulinę.
- Badanie moczu.
Cukrzyca typu LADY – leczenie
Głównym celem terapii jest utrzymanie własnej produkcji hormonów przez trzustkę. W cukrzycy typu LADA należy natychmiast rozpocząć leczenie insuliną, a hormon wstrzykuje się w małych dawkach. Aby chronić komórki beta trzustki przed atakiem układu odpornościowego, chory potrzebujemy zastrzyków insuliny. Ponieważ są one obrońcami narządu wewnętrznego przed własną odpornością. Przede wszystkim potrzebna jest ochrona, a na drugim miejscu utrzymanie cukru na wymaganym poziomie.
Sposób leczenia cukrzycy typu LADA:
- Zaleca się spożywać mniej węglowodanów (dieta niskowęglowodanowa).
- Insulinę musi być stale wstrzykiwana. Przedłużona insulina jest podawana, nawet, jeśli poziom glukozy nie wzrósł i jest utrzymywana na normalnym poziomie.
Należy dokładnie monitorować poziom cukru we krwi, mierzyć go wiele razy dziennie: rano, wieczorem, po południu, po jedzeniu, zalecane jest mierzenie wartości glukozy kilka razy w tygodniu i w środku nocy.
