Jęczmień na oku, które jest szczególnie wrażliwym narządem, może powodować nieprzyjemne odczucia i powinien być traktowany ostrożnie. Niestety nikt nie jest odporny na jego powstanie, dlatego warto wiedzieć czym jest, jak powstaje i jak leczyć jęczmień na oku.
Co to jest jęczmień na oku?
Jęczmień na oku (łac. hordeolum) jest lokalnym stanem zapalnym mieszków włosowych rzęs, gruczołów potowych Mulla lub gruczołów łojowych Zeissa. Objawia się powstaniem na powiece zaczerwienienia i ropnej krosty, które powodują ból i utrudniają oku prawidłowe funkcjonowanie. Ze względu na to, że nie jest to tylko problem natury kosmetycznej, jęczmień na oku należy traktować poważnie – jako chorobę zakaźną.
Rozpoznanie tech choroby ustala się klinicznie.
Jęczmień na oku – przyczyny powstawania
Jęczmień na oku najczęściej spowodowany jest przez zakażenie bakteryjne gronkowcem złocistym (Staphylococcus aureus). Przyczyną infekcji mogą być:
- niewłaściwa higiena osobista
- niepoprawnie dobrane kosmetyki do oczu
- osłabiony układ odpornościowy
- choroby układu pokarmowego
- hiperwitaminoza
- cukrzyca
- zaburzenia hormonalne
- hipotermia
- łojotokowe zapalenie skóry
- stres
- zapalenie spojówek
- trądzik
Jednak ze wszystkich wyżej wymienionych czynników to właśnie niewłaściwa higiena najczęściej powoduje zakażenie. Szczególnie narażone są dzieci, które przecierają oczy brudnymi rękami. Regularne mycie rąk mydłem skutecznie może zmniejszyć ryzyko powstania jęczmienia na oku.
Często ta choroba rozwija się u osób anemicznych i osłabionych, a także mających problem z pracą układu odpornościowego. Jej częste nawroty mogą świadczyć o poważniejszym stanie chorobowym organizmu, który należy zdiagnozować.
Jak powstaje jęczmień na oku?
Powstawaniu jęczmienia na oku często może towarzyszyć:
- wzrost temperatury ciała
- obrzęk węzłów chłonnych
- ból głowy
- dreszcze
- ogólny ból całego ciała
Jęczmień może lokalizować się zewnętrznie lub wewnętrznie.
Zewnętrznie
Jęczmień zewnętrznie lokalizuje się u nasady korzeni rzęs, których gruczoły potowe i łojowe są zablokowywane.
Na początku rozwoju jęczmienia pojawia się na powiece bolesny punkt. Może wystąpić w połączeniu z zapaleniem powiek. Następnie przechodzi w zaczerwienienie i objawia się dużym bólem w okolicy oka. Niestety ból może być tak silny, że jest w stanie utrudniać otwieranie i zamykanie oka, a także powodować światłowstręt, tkliwość, łzawienie i uczucie obcego ciała w oku. Najczęściej po 2-3 dniach pojawia się ropna plamka, która z czasem przekształca się ropną krostę (głowę). Na tym etapie ból się zmniejsza i w 3-4 dniu rozwoju krostka się otwiera, a jej ropna zawartość wypływa na zewnątrz. Najczęściej po tygodniu obrzęk i krostka znikają.
Wewnętrznie
Ten rodzaj jęczmienia występuje znacznie rzadziej. Lokalizuje się od wewnętrznej strony powieki, poprzez nieduży, raczej nie bolesny guzek. Powstaje przez zakażenie i zatkanie gruczołów Meiboma, przechodząc z czasem w stan zapalny (gradówka). Charakteryzuje się zaczerwienieniem i obrzękiem powieki oraz powstaniem ropnego guzka, który przez ciągły kontakt z rogówką oka może się przebić i powodować nawrót choroby. Niestety samoistnie nie przechodzi i należy leczyć go u okulisty.
Leczenie jęczmienia na oku
Zwykle jęczmień przechodzi samoistnie w przeciągu 7 dni. Jednak na samym początku warto spróbować zahamować rozwój jęczmienia na oku. W tym celu można użyć jałowego kompresu, namoczonego w alkoholu. Tak przygotowany kompres należy przyłożyć do miejsca pojawienia się obrzęku, jak najbliżej nasady rzęs i trzymać go maksymalnie 10 minut, 3-4 razy dziennie. Ten sposób można wykorzystać tylko przy zewnętrznym ulokowaniu jęczmienia. W przypadku wewnętrznej lokalizacji, alkohol nie jest wskazany, ponieważ może prowadzić do uszkodzenia zewnętrznej warstwy oka.
Również użycie suchego ciepła na początku formowania się jęczmienia na oku może przynieść pozytywne efekty. W tym celu można użyć np. gorącego jajka, owiniętego w gazę, podgrzanej łyżki lub jakiegokolwiek przedmiotu, oddającego ciepło. Przedmiot przyłożyć należy na kilka minut do oka do momentu wystygnięcia. Warto również zainteresować się terapia UHF, która polega na wykorzystaniu częstotliwości zmiennego pola elektrycznego, w celu wytworzenia efektu cieplnego.
Jeśli objawy powstawania jęczmienia na oku nadal się nasilają należy skonsultować się lekarzem okulistą. Zaleci odpowiednie krople, maści lub antybiotyki, które przyspieszą leczenie tej choroby. Zarówno krople, jak i maści są bardzo skuteczne i w krótkim czasie są w stanie usunąć proces zapalny w okolicy zakażonego oka.
W skrajnych przypadkach może być niezbędne leczenie ambulatoryjne. Interwencja chirurgiczna polega na wycięciu całego ropnia, wraz z korzeniem i oczyszczeniu rany środkami antyseptycznymi. Proces ten przebiega najczęściej w warunkach znieczulenia miejscowego.
Czego nie robić?
Domowe sposoby na jęczmień na oku mogą pomóc, ale gdy choroba często powraca, nie należy jej bagatelizować i trzeba przeprowadzić dogłębną analizę problemu. Jęczmienia nie należy samodzielnie przebijać, rozcinać ani wyciskać! Może to spowodować poważne powikłania i rozprzestrzenienie się zakażenie w obrębie całej twarzy.
