Jaskra młodzieńcza to choroba mająca mało charakterystyczne objawy, dlatego też nie jest rozpoznawana na tyle wcześnie, aby mogła być skutecznie leczona. Podkreślić należy także fakt, że przypadków zachorowań jest coraz większa ilość, co związane jest z dużym rozwojem krótkowzroczności, będącej istotnym czynnikiem ryzyka powstania jaskry u młodych osób. Choroba należy do grupy jaskry pierwotnej otwartego kąta.
Stanowi ona blisko 0,7 procent ogólnych przypadków tej choroby. Jaskra objawiająca się u dzieci do 3 roku życia, określana jest mianem jaskry wrodzonej, pomiędzy 3 a 10 rokiem życia to jaskra dziecięca, natomiast między 10 a 35 rokiem życia to właśnie omawiana tutaj jaskra młodzieńcza. Choroba zdiagnozowana u osób powyżej 35 roku życia określana jest mianem jaskry pierwotnej.
Jaskra młodzieńcza – przyczyny
Przyczyny powstania określonej choroby nie są do końca poznane. Istnieje jedynie świadomość, że w przebiegu tego schorzenia pojawia się zmniejszony odpływ cieczy wodnistej w wyniku anomalii przedniego odcinka gałki ocznej. Przyczynia się to do wzrostu ciśnienia wewnątrzgałkowego, rezultatem czego jest uszkodzenie, a także zanik nerwów wzrokowych, a w dalszej kolejności utrata wzroku.
Innym bardzo ważnym elementem prowadzącym do rozwoju jaskry młodzieńczej jest obecność tej choroby w rodzinie. Według statystyk, blisko 20 % przypadków tego schorzenia uwarunkowanych jest genetycznie. Gen, który odpowiedzialny jest za pojawienie się tego rodzaju jaskry (GLC1) znajduje się w chromosomie 1 oraz dochodzi tutaj do dziedziczenia w sposób autosomalny dominujący.
Wystarczy w tym przypadku odziedziczyć jedną kopię genu decydującego o chorobie, aby pojawiły się jej symptomy. Innym ważnym czynnikiem wpływającym na uaktywnienie się choroby jest krótkowzroczność, która bardzo mocno związana jest z jaskrą młodzieńczą. Warto podkreślić, iż współobecne ze sobą krótkowzroczność oraz jaskra mogą przyczyniać się do pogłębiania zmian chorobowych.
Jaskra młodzieńcza – objawy
Jaskra młodzieńcza to choroba, która najczęściej przebiega w sposób bezobjawowy. W niektórych przypadkach tylko pojawia się brak apetytu, bóle głowy oraz oczu, a takze zmiany w zachowaniu, czasowe zaburzenia widzenia, przewlekłe, trudne do wyleczenia zapalenie spojówek. Ponadto podkreślić należy fakt, że symptomem towarzyszącym jest bardzo często zespół naczyniowo-skurczowy, a także stres.
Dlatego też, pacjenci kierowani są na oddziały pediatryczne albo endokrynologiczne, jednak rzadko okulistyczne. Dodatkowo może także pojawić sie brak apetytu, a także zmiany w zachowaniu. Niektórzy naukowcy oraz badacze dostrzegają związek jaskry młodzieńczej z psychozą maniakalno-depresyjną.
Jaskra młodzieńcza przyczynia się do dużego prawdopodobieństwa, że chory nie zachowa dobrej ostrości wzroku do końca życia. Statystyki określają, że nawet 40 procent osób chorujących na jaskrę w młodości, w wieku emerytalnym traciły wzrok.
Jaskra młodzieńcza – diagnoza
W przypadku, gdy podejrzewamy możliwość wystąpienia jaskry młodzieńczej zleca się wykonanie następujących badań: pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego przy wykorzystaniu pneumotonometru oraz metody aplanacyjnej, badanie dna oka, komputerowe pole widzenia FDT, gonioskopia z wykorzystaniem trójlustra Goldmana albo tomografii laserowej, tomograficzna ocena nerwu wzrokowego, tomografia warstwy komórek zwojowych, polarymetria warstwy włókien nerwowych, pomiar grubości rogówki, a także optyczna tomografia nerwu wzrokowego.
Dodatkowo w przypadku obecność jaskry młodzieńczej, gałka oczna podczas badania palpacyjnego (wykorzystanie palców) może wyróżniać się twardością. Podkreślić należy fakt, że niestety słabe symptomy lub ich brak, sprawiają że schorzenie odkrywane jest przypadkowo podczas testów okulistycznych, które wykonywane są z innego powodu.
Jaskra młodzieńcza – leczenie
W pierwszej kolejności podejmuje się tutaj działanie polegające na zastosowaniu środków farmakologicznych. Wykorzystuje się tutaj krople do oczu, mające za zadanie doprowadzenie do obniżenia ciśnienia wewnątrzgałkowego oraz poprawę ukrwienia nerwu wzrokowego. Jednakże jaskra młodzieńcza bardzo często nie poddaje się leczeniu z wykorzystaniem kropli.
Dlatego też zaleca się tutaj leczenie operacyjne, które ma doprowadzić do udrożnienia drogi odpływu cieczy z oka. Polskie Towarzystwo Okulistyczne ogłosiło, ze w sprawie leczenia jaskry młodzieńczej nie wskazuje się wykonania trabekuloplastyki laserowej. Podkreślić należy, że blisko połowa chorych, u których przeprowadzony został zabieg operacyjny, dwa lata po operacji musiała podjąć dalsze leczenie z wykorzystaniem preparatów farmakologicznych.
Jaskra młodzieńcza to choroba, która jest bardzo trudna do zdiagnozowania. Podkreślić należy fakt, ze atakuje ona około 10 procent 10-latków. Natomiast młodzieńczą formę jaskry ma od 7 na 1000 chorych. Powody nie są znane do końca, jednakże 20 procent przypadków tej choroby, opiera się o podłoże o charakterze genetycznym.
Należy pamiętać o następujących kwestiach:
- jaskra młodzieńcza wykazuje podłoże genetyczne – jeśli pojawiła się u spokrewnionej osoby, należy wówczas udać się do lekarza,
- jaskra młodzieńcza bardzo często nie ma objawów.
