Dalekowzroczność, inaczej zwana nadwzrocznością lub hipermetropią, to jedna z najczęściej występujących chorób oczu. Ludzi cierpiących na dalekowzroczność nazywamy dalekowidzami. Osoby z dalekowzrocznością mają problem z dostrzeganiem przedmiotów znajdujących się blisko nich. Absolutnie nie oznacza to, że osoby z dalekowzrocznością doskonale widzą obiekty znajdujące się daleko.
Powstanie ostrego obrazu u dalekowidzów możliwe jest jedynie dzięki ciężkiej pracy mięśni rzęskowych. Dzięki tym mięśniom nastawiana jest soczewka oka, a proces ten nazywamy akomodacją. Jeśli akomodacja jest wystarczająca, by obraz był widziany wyraźnie, to jest to dalekowzroczność ukryta. Niestety przy większej wadzie wzroku nawet akomodacja przestaje sobie radzić, a osobę dalekowzroczną zaczynają dotykać objawy choroby. Stan ten nazywamy dalekowzrocznością ujawnioną.
Czym dalekowzroczność jest spowodowana?
Hipermetropia spowodowana jest zbyt krótką gałką oczną w stosunku do przykładowo zbyt płaskiej, bądź zakrzywionej rogówki. Wiązka światła u osób z dalekowzrocznością skupia się za siatkówką zamiast na niej. W przypadku niedużej wady soczewka rekompensuje problem prawidłowej akomodacji korzystając z mechanizmu ogniskowania. Wiąże się to jednak z dużym wysiłkiem dla oka.
Podział dalekowzroczności:
Dalekowzroczność możemy podzielić na trzy grupy.
Ze względu na obraz kliniczny:
- Hipermetropia prosta, kiedy choroba została przez nas odziedziczona,
- Hipermetropia patologiczna, występuje w wyniku wypadku; choroby czy urazu,
- Hipermetropia funkcjonalna to skutek porażenia nerwu wzrokowego.
Ze względu na stopień zaawansowania:
- dalekowzroczność niska, gdy jej wartość nie przekracza +2 dioprii,
- dalekowzroczność umiarkowana, o wartości większej niż +2 dioprii, ale mniejszej niż +5,
- dalekowzroczność wysoka bądź ciężka, której wartość przekracza +5 dioprii.
Dalekowzroczność fizjologiczna
Należy również nadmienić, iż u noworodków i osób starszych dalekowzroczność może występować naturalnie. W przypadku noworodków jest to dalekowzroczność fizjologiczna, nazywana hyperopią, spowodowana wzrostem gałek ocznych. Dalekowzroczność fizjologiczna starcza, zwana inaczej presbiopią, występuje u osób powyżej 70 roku życia, choć choroba może zacząć postępować jeszcze wcześniej, już od 40 roku życia. Jest spowodowana utratą elastyczności soczewki.
Objawy dalekowzroczności to przede wszystkim bóle i zawroty głowy, ból i zmęczenie oczu, podrażnienie spojówek, szczególnie podczas pracy przed komputerem, czy podczas czytania. U osób z dalekowzrocznością łatwo zauważyć charakterystyczne mrużenie oczu, które pomaga im wyostrzyć obraz przedmiotów znajdujących się blisko. Duża dalekowzroczność może powodować poważniejsze objawy jak napadowe migreny, a nawet wymioty czy mdłości. Gdy dalekowzroczność jest korygowana, nie powinniśmy odczuwać żadnych jej objawów.
Diagnoza
Hipermetropia diagnozowana jest poprzez specjalistyczne badania wykonywane u lekarza okulisty. Są to skiaskopia, badająca wady refrakcji oraz refraktometria, wykorzystująca pomiary współczynników substancji fizykochemicznych. Podczas badania wad refrakcji sprawdzana jest ostrość wzroku pacjenta poprzez patrzenie w dal. Na oprawki, przez które patrzy pacjent, nakładamy soczewki, rozpoczynając od silniejszych, a kończąc na tych o mniejszej mocy.
Badanie kończymy wybierając soczewki, przez które pacjent widzi wystarczająco dobrze. U dzieci poprzedzając badania trzeba wykonać stan cyklopedii, który jest niczym innym jak porażeniem możliwości akomodowania. Ponieważ u dzieci moc łamiąca ich rogówek i soczewek się zmienia, badanie powinno być wykonywane co najmniej raz w roku. Dalekowzroczność u dzieci diagnozowana jest często gdy rodzice zauważą, iż ich pociecha zezuje, jednak poniżej trzeciego miesiąca życia dziecka zez nie powinien budzić niepokoju.
Leczenie
Około 50% osób korzystających z korekcji wzroku to właśnie osoby z dalekowzrocznością. Przy niskiej dalekowzroczności, to jest poniżej +2 dioprii, korekcja wzroku nie jest wymagana. W przypadku większej wady stosuje się korekcję okularową, lekarz wybiera odpowiednie soczewki skupiające – plusowe. Okularów najczęściej nie trzeba nosić cały czas, zakładamy je głównie podczas czynności takich jak czytanie, siedzenie przed komputerem czy pisanie. Jeśli okulary nie przypadną osobie z dalekowzrocznością do gustu, można dobrać jej soczewki kontaktowe.
Poza tym dalekowzroczność można leczyć metodami chirurgicznymi. Obecnie podczas operacji wad wzroku narzędzia chirurgiczne są używane w minimalnym stopniu. Większość etapów operacji oczu wykonywana jest za pomocą lasera, dzięki czemu mamy większą pewność, że operacja przebiegnie zgodnie z planem. Zaraz po wykonanej operacji widzenie może być nieostre, aczkolwiek przy większych wadach zdarza się, że pacjent widzi lepiej, niż przed operacją. Proces gojenia przebiega szybciej, gdy pacjent ma jak najczęściej zamknięte oczy. Po około tygodniu po operacji trzeba stawić się do placówki, w której operacja była wykonywana, na pierwszą wizytę kontrolną.
