Skrzydlik jest miękką zmianą w spojówce oka. Przypomina ona skrzydło owada, stąd też określona nazwa. Zgrubienie spojówki w kształcie trójkąta, wierzchołkiem skierowane jest w kierunku rogówki, natomiast podstawą zlokalizowane jest na twardówce. Problem częściej powstaje w przypadku mężczyzn niż kobiet. Pojawia się ona częściej wraz z wiekiem. W przypadku dziecka pojawia się bardzo rzadko.
Bardzo często rozwija się przez lata oraz ma tendencję do powiększania swoich rozmiarów. Powody powstania skrzydlika dalej nie są do końca poznane. Prawdopodobnie za jego wzrost odpowiadają czynniki, które drażnią spojówkę. Są to kurz, wiatr oraz promieniowanie UV. Częsta obecność w niezwykle nasłonecznionych miejscach albo długotrwała ekspozycja na zadymione i zanieczyszczone powietrze przyczynia się do rozwoju choroby.
Wymienia się dwa rodzaje skrzydlika: pierwotny oraz nawrotowy, który określany jest mianem skrzydlika wtórnego. Dodatkowo wymienia się także skrzydlik rzekomy. Mianem tym określa się sfałdowanie spojówki, które powstaje na skutek urazu oraz zmian bliznowatych. Skrzydlik rzekomy odróżnia się od prawdziwego, gdyż nie ma on predyspozycji do wzrastania, a ponadto wytwarza fałd, który w sposób niecałkowity jest zrośnięty z podłożem. Bardzo często spotykamy się ze skrzydlikiem obecnym na jednym oku. Występuje jednak taka sytuacja, w której narośl pojawiająca się na gałce ocznej pojawia się obustronnie.
Skrzydlik – objawy
Jest to choroba spojówki, która charakteryzuje się uaktywnieniem się niezłośliwej narośli na oku. Fałd spojówki w kształcie trójkąta początkowo jest tylko małym defektem o charakterze kosmetycznym. Z upływem czasu, wraz z wzrostem określonej zmiany zaczyna ona atakować rogówkę. Wzrastająca w nią narośl przyczynia się do zmętnienia rogówki, co prowadzi do zaburzeń w widzeniu oraz astygmatyzmu.
Zmiany przyczyniają się do powstania uczucia obecności ciała obcego w oku. W tym przypadku pojawia się także łzawienie, światłowstręt oraz kłucie w oku. Inne symptomy skrzydlika to na przykład zaczerwienienie oka, uczucie dyskomfortu, niewyraźne widzenie, swędzenie, uczucie pieczenia, podrażnienie oka oraz stan zapalny.
W sytuacji pojawienia się wyżej określonych symptomów lub powstania innych niepokojących problemów w oku, niezbędna jest szybka wizyta u okulisty. Po przeprowadzeniu dokładnego wywiadu oraz badaniu okulistycznym lekarz stawia diagnozę oraz podejmuje decyzję o ewentualnym dalszym leczeniu.
Skrzydlik – leczenie i rekonwalescencja
Leczenie choroby uzależnione jest od wielkości zmiany. Mała narośl w oku, która nie zmniejsza komfortu widzenia, najczęściej nie wymaga leczenia operacyjnego. W sytuacji niewielkich, płaskich zmian, niezbędna jest systematyczna kontrola u lekarza okulisty. Dodatkowo należy zwrócić uwagę na fakt ochrony oczu. Konieczne jest szczególne dbanie o higienę oczu, wykorzystując okulary ochronne, a także środki nawilżające oczy.
W sytuacji przekrwienia zmiany oraz wystąpienia stanu zapalnego stosuje się krople do oczu zawierające kortykosteroidy. Usunięcie małych zmian najczęściej jest niekorzystne dla pacjenta, ze względu na częste pojawianie się wznów, które czasami charakteryzują się bardzo burzliwym charakterem.
Leczenie operacyjne wskazane jest, wtedy kiedy obserwuje się szybki rozwój określonej zmiany albo istotne zaburzenia widzenia, które wywołane są przez narośl. Rozrastająca się zmiana atakująca rogówkę jest powodem niewyraźnego widzenia, a także astygmatyzmu. Zabieg operacyjny polega na wycięciu określonej zmiany łącznie z przeszczepieniem płata spojówki.
Operacja powinna być poprzedzona dokładnie przeprowadzonym badaniem okulistycznym, które pomoże określić rozmiary, położenie oraz charakter zmiany. Wycięcie skrzydlika trwa zasadniczo kilka minut. Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym. Po operacji pacjent może opuścić szpital tego samego dnia.
Skrzydlik ma jednak tendencje do powrotów. Nawet bardzo dokładnie przeprowadzona operacja, nie daje gwarancji że problem nie pojawi się ponownie. W przypadku dostrzeżenia objawów powrotu choroby niezbędna jest natychmiastowa wizyta u okulisty. Po zabiegu należy szczególnie dbać o swoje rzeczy, a także stosować się do zaleceń lekarza oraz przyjmować przepisane preparaty. Przez okres powrotu do zdrowia po usunięciu skrzydlika należy rezygnować z kąpieli w naturalnych zbiornikach wodnych oraz basenie.
Skrzydlik – profilaktyka
Przyczynia się on do powstania defektu kosmetycznego oraz dyskomfortu widzenia. Pojawienie się tego typu problemu związane jest z narażeniem oczu na działanie warunków atmosferycznych, takich jak zanieczyszczenie powietrza, wiatr, silne nasłonecznienie i inne które przyczyniają się do przewlekłego podrażnienia oczu. Częściej zatem występuje u osób, które zamieszkują tereny równikowe. Bardzo często określona dolegliwość nazywana jest „okiem surfera, ze względu na duże narażenie na czynniki, które wywołują skrzydlik w przypadku tych właśnie sportowców.
Dla minimalizacji ryzyka pojawienia się skrzydlika w gałce ocznej, niezbędna jest odpowiednia higiena narządu wzroku. W związku z tym trzeba unikać narażenia na działanie promieniowania UV, przez stosowanie okularów przeciwsłonecznych. Należy unikać przebywania w zanieczyszczonych pomieszczeniach. Bardzo istotne jest zatem stosowanie okularów podczas długotrwałej ekspozycji na działanie promieni słonecznych, a także podczas uprawiania takich sportów jak pływanie, narciarstwo oraz żeglarstwo.
