Badanie GCL jest badaniem warstwy komórek zwojowych siatkówki. Odgrywa ona bardzo istotna rolę w mechanizmie widzenia. Dzięki określonym komórkom impulsy wzrokowe z wykorzystaniem włókien nerwowych biegną do kory mózgowej, w której dochodzi do procesu powstawania obrazu. Komórki te znajdują się w całej siatkówce, jednak większość z nich jest umieszczona w centralnej części, która określana jest mianem plamki żółtej.
W danym miejscu komórki te ułożone są w kilku warstwach. Dlatego też ich zanik w określonym miejscu jest łatwy do zlokalizowania przy wykorzystaniu nowoczesnych technik o charakterze diagnostycznym. Dwa najważniejsze rodzaje komórek zwojowych, które odpowiedzialne są za właściwe widzenie to komórki określane mianem małych P, a ponadto komórki zwojowe olbrzymie M.
Pierwsze z wymienionych stanowią blisko 80% wszystkich komórek zwojowych. Odpowiadają one za widzenie kolorów, kształtów, widzenie centralne oraz stereoskopowe. Drugie z wymienionych stanowią 5-10% i odpowiadają za rozpoznanie kontrastu oraz ruchu.
Badanie GCL – wskazania
Badanie GCL jest potrzebne podczas diagnostyki jaskry. W przebiegu tej choroby dochodzi do zaniku komórek zwojowych. Ich ocena jest bardzo ważna w rozpoznaniu określonego schorzenia. Komórki zwojowe rodzaju M zanikają pierwsze w przebiegu tej dolegliwości.
Główne przyczyny obumierania komórek zwojowych to podwyższone ciśnienie wewnatrzgałkowe albo w przypadku patologii nerwu wzrokowego związanego z nieprawidłowościami ukrwienia występującymi na przykład w przypadku cukrzycy.
Badanie GCL – jak wygląda?
Ocena grubości warstwy komórek zwojowych możliwa jest za pośrednictwem badania optycznej koherentnej tomografii komputerowej, określanej mianem OCT. W określonym badaniu stosuje się spójną wiązkę światła, co daje możliwość przyjrzenia się warstwom oka w formie bezkontaktowej oraz bezinwazyjnej. W tomografii wykorzystuje się światło mające formę rozproszoną na poszczególnych warstwach tkanki.
Określony tomograf przypomina wyglądem duży aparat fotograficzny. Światło wykorzystywane do przeprowadzenia badania jest bezpieczne, ponieważ stosowane są tutaj promienie bliskie światłu podczerwonemu. Nie występuje w tym przypadku związek z niebezpiecznym promenowaniem jonizującym. Ponadto koherentną tomografię optyczną określa się również mianem biopsji optycznej, gdyż umożliwia ona bezkontaktowe wejście w głąb tkanki. Wygląd „wycinków” oka obecny jest na monitorze komputera.
W siatkówce obecnych jest około milion komórek zwojowych. W celu ich zliczenia potrzebne jest wykorzystanie tomografu. W przypadku badań GCL tomograf przyczynia się do określenia grubości warstwy komórek zwojowych GCL, a także wewnętrznej warstwy splotowej IPL. Różnobarwne mapy grubości pozwalają na pomiary jednej i drugiej warstwy, natomiast mapa odchylenia standardowego umożliwia zestawienie grubości warstwy komórek zwojowych siatkówki, które mierzone są w sześciu sektorach z uwzględnieniem normatywnej bazy danych, a wiec informacjami uzyskanymi od osób zdrowych.
GCL/GCC to jest to niezwykle istotne badanie dodatkowe, które potrzebne jest w diagnostyce jaskry. Powinno zostać zawsze przeprowadzone w ocenie uszkodzenia nerwu wzrokowego jako badanie uzupełniające do takich badań jak GDx oraz HRT, które oceniają tarczę nerwu wzrokowego, a także warstwę włókien nerwowych siatkówki.
Określone badanie nie związane jest z jakimiś specjalnymi przygotowaniami. Wskazane jest tylko powstrzymanie się od makijażu oka w dniu, w którym przeprowadzone będzie badanie. Na 15-30 minut przed zastosowaniem tomografu podaje się krople mające właściwości rozszerzające źrenice. Po badaniu mogą one powodować nieostre widzenie, dlatego należy wówczas powstrzymać się od prowadzenia pojazdów. Lekarz, który przeprowadza badanie przy wykorzystaniu aparatu, rejestruje przez kilka minut przekrój wybranych elementów. Podczas testu należy kierować wzrok w kierunku wskazanym przez lekarza i na jego prośbę powstrzymywać się od odruchu mrugania. Wynik otrzymuje się po badaniu.
Badanie GCL – ograniczenie metody
Obecność zaburzeń struktury siatkówki w okolicy plamki żółtej przyczynia się do faktu, ze zastosowanie określonej metody staje się nieprzydatne, albo też może mięć ograniczoną wiarygodność. Wśród nieprawidłowości tych wymienia się następujące: retinopatia cukrzycowa, obecność błony nasiatkówkowej oraz zwyrodnienie siatkówki. W przypadku retinopatii cukrzycowej obrzęk plamki żółtej może negatywnie wpływać na wiarygodność pomiaru.
Ponadto masywne niedotlenienie, stan po fotokoagulacji laserowej siatkówki przyczyniają się do obumierania komórek zwojowych. W przypadku obecności błony nasiatkówkowej pojawia się niewiarygodność pomiaru oraz uszkodzenie warstwy komórek zwojowych. Zaburzenia struktury siatkówki w okolicy plamki żółtej, które wpływają na nieprzydatność określonego badania w diagnostyce jaskry to zwyrodnienie siatkówki związane z wiekiem oraz obecne tutaj blizny i otwory.
Badanie GCL – podsumowanie
Badanie warstwy komórek zwojowych siatkówki GCL, określane czasami mianem GCC jest bardzo ważnym uzupełnieniem wykorzystywanych dotychczas metod badawczych oraz powinno być stosowane u każdej osoby, który diagnozowany jest w kierunku jaskry, a także innych zaników nerwu wzrokowego.
