Polipy w nosie to łagodne nowotwory, które są wynikiem wzrostu błony śluzowej wyściełającej jamę nosową. Z wyglądu mogą przypominać groszek lub winogrona. Według statystyk polipy w nosie są najczęstszym powikłaniem przewlekłego zapalenia błony śluzowej nosa. Na świecie cierpi na nie od 1 do 4% osób, większość z nich to mężczyźni, którzy cierpią na polipy w nosie 4 razy częściej niż kobiety.
Głównym zagrożeniem związanym z polipami w nosie jest to, że jeśli pozostaną nieleczone, mogą skrócić życie chorego o około 6 lat. Faktem jest, że wszelkie skurcze naczyń krwionośnych nie mogą złagodzić oddychania przez nos w przypadku polipów. Z tego powodu, osoba zawsze musi oddychać przez usta, co powoduje wystąpienie ryzyka różnych chorób układu oddechowego, a także zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia astmy.
Polipy w nosie – przyczyny
Kiedy wirus lub bakteria dostają się do organizmu człowieka, czynniki zakaźne rozmnażają się. To prowokuje oderwanie śluzowych komórek nosowych. Osoba ta zaczyna cierpieć na zatory, trudności w oddychaniu, obfite wydzieliny z nosa. Jeśli układ odpornościowy funkcjonuje normalnie, a dana osoba otrzymuje odpowiednie leczenie, to za około tydzień nastąpi całkowite wyleczenie.
Podczas rozwoju procesu zapalnego lokalna odporność ulega uszkodzeniu, a błona śluzowa ma tendencję do zwiększania zajmowanej powierzchni w celu zwiększenia oporności choroby. Dochodzi do jej wzrostu. Najczęściej proces ten występuje w zatokach przynosowych. W pewnym momencie dzielące się komórki mają za mało przestrzeni, wchodzą do jamy nosowej i tworzy się polip.
Dlatego szczególne przyczyny prowadzące do wzrostu błony śluzowej nosa to:
- Często występujące Infekcje i przeziębienia, którym towarzyszy katar
- Przewlekłe stany zapalne występujące w zatokach przynosowych
- Katar pochodzenia alergicznego (katar sienny)
- Choroby, takie jak astma oskrzelowa, mukowiscydoza, zespół Younga (rozstrzenie oskrzeli, zakażeniami zatok przynosowych i oskrzeli) zespół Churga-Straussa (schorzenie z obszaru zapalenia naczyń.), mastocytoza nosa (nadmierne wytwarzanie komórek tucznych, które należą do grupy białych krwinek), zespół Kartagenera (nieprawidłowa budowa i rozmieszczenia rzęsek), nietolerancja aspiryny.
- Wrodzona predyspozycja do polipowatości
- Zbyt wąskie kanały nosowe, zaburzenia struktury przegrody nosowej
- Patologiczne zaburzenia w obronie immunologicznej.
Oznacza to, że polipy w nosie są chorobą, na którą jednocześnie wpływa anatomia nosa, przewlekłe zapalenie zatok i alergia.
Polipy w nosie – objawy
Objawy wskazujące na obecność polipów na błonie śluzowej nosa są następujące:
- Oddech przez nos jest albo trudny, albo niemożliwy. Osoba odczuwa ciągłe zmęczenie. Takie trudności wynikają z faktu, że tkanki błony śluzowej rozrosły się i zablokowały całkowicie lub częściowo światło dróg oddechowych w kanale nosowym.
- Kiedy dochodzi do wtórnego zakażenia, gruczoły śluzowe zaczynają ciężko pracować. Z tego powodu dana osoba zwiększa produkcję śluzu, w zaawansowanych przypadkach może mieć ropną wydzielinę.
- Chorzy zaczynają częściej kichać. Ta reakcja ochronna organizmu wynika z faktu, że polip podrażnia rzęski pokrywające ściany błony śluzowej nosa. Biorą go za obce ciało i przy pomocy kichania próbują oczyścić nos.
- Bóle głowy. Wynika to z wielu czynników.
- Naruszenie funkcji węchowej. Przy znacznie przerośniętych polipach może dochodzić do całkowitej utraty wrażliwości na zapachy. Objaw ten wynika z faktu, że przerośnięta tkanka łączna zakłóca pracę receptorów odpowiedzialnych za percepcję aromatów.
- Duże polipy w nosie mogą wpływać na wrażenia smakowe, a nawet powodować nieprzyjemny smak w jamie ustnej.
- Zmiana głosu. W wyniku zakłócenia przepływu powietrza przez kanały nosowe osoba zaczyna mówić przez nos. Ponadto wiadomo, że nos jest organem, który jest bezpośrednio zaangażowany w tworzenie dźwięków mowy.
Nasilenie objawów zależy od stadium rozwoju:
- W pierwszym etapie polip w nosie jest niewielki, obejmuje tylko górną przegrodę nosową. Chory odczuwa zatkanie nosa, które często jest postrzegane, jako zwykłe przeziębienie. Jednak już na początkowych etapach polip może prowokować rozwój zapalenia ucha, migdałków lub gardła.
- Drugi etap polipowatości nosa charakteryzuje się dalszym rozrastaniem tkanki łącznej. Chory zaczyna odczuwać trudności ze zmysłem węchu, zmienia się jego głos na nosowy. Gdy polip dociera do przewodu słuchowego, mowa zaczyna zniekształcać się, słuch ulega pogorszeniu.
- Trzeci etap charakteryzuje się całkowitym nakładaniem się kanału nosowego, objawy zyskują pełną moc. Po dołączeniu infekcji wzrasta temperatura ciała. Ponadto chorzy cierpią na bóle głowy, zmęczenie. Jakość życia jest znacznie zmniejszona przez uporczywe wydzieliny z nosa.
Polipy w nosie – diagnostyka
Aby postawić właściwą diagnozę laryngolog wykonuje rinoskopię, podczas której bada nos za pomocą specjalnego lustra. Polipy zewnętrznie są mięsistymi, jajowatymi lub pojedynczymi wzrostami.
Aby ocenić stadium ich rozwoju, czasami zlecane jest CT zatok przynosowych. Ta procedura jest wymagana dla osób, które będą poddane operacji chirurgicznej. To wyniki tomografii dadzą chirurgowi informacje o zakresie przyszłej interwencji. Jeżeli CT nie jest możliwe z jakiegokolwiek powodu, chory powinien przejść badanie rentgenowskie.
Oprócz wykrycia obecności polipów konieczne jest wykluczenie lub potwierdzenie współzakażenia. W tym celu wykonuje się biopsję z nosa i gardła, wziernikowanie gardła, otoskopię i mikrolaryngoskopię. Laryngolog zleca także analizy laboratoryjne z krwi. Jeśli istnieje podejrzenie alergicznego charakteru wzrostu polipa w nosie, zaleca się przeprowadzenie testów alergicznych.
Polipy w nosie – leczenie
Terapia zachowawcza polipów w nosie polega przede wszystkim na eliminacji czynników wpływających na wzrost błony śluzowej. Może to być cały szereg procedur oferowanych przez współczesną medycynę: terapia laserowa, leczenie iniekcyjne, ogrzewanie terapeutyczne, leki.Tylko lekarz laryngolog może wybrać optymalny schemat leczenia. Czasami wymagana jest dodatkowa konsultacja z alergologiem-immunologiem.
Tak, więc leczenie zachowawcze sprowadza się do:
- Wykluczenia wpływu czynników prowokacyjnych, które mają pozytywny wpływ na pogrubienie i wzrost warstwy śluzowej. Ważne jest unikanie kontaktu z alergenami różnego rodzaju.
- Eliminacja wszystkich zakaźnych i zapalnych procesów w nosogardzieli.
- Przestrzegania diety z wykluczeniem produktów alergizujących, a także ostrych i słonych oraz kawy i alkoholu. Bardzo pożądane jest unikanie żywności zawierającej konserwanty, barwniki, salicylany.
- Regularne płukanie jamy nosowej przy użyciu roztworów soli.
- Leczenie przeciwalergiczne i immunologiczne.
- Leczenie lekami hormonalnymi odbywa się w przypadku, gdy jakakolwiek operacja jest całkowicie wykluczona. W dużych dawkach chory otrzymuje kortykosteroidy przez 3 tygodnie, lub są one wstrzykiwane bezpośrednio do polipa. Jednak ta metoda leczenia polipów w nosie jest narażona na wysokie ryzyko nawrotów.
Usuwanie polipów z nosa następuje wskutek endoskopowej operacji, zmniejszając znacznie możliwość nawrotu wzrostu polipów w nosie.
