Kamica ślinianki to choroba polegająca na tworzeniu się złogów w postaci kamieni, które umiejscowione są w obrębie ślinianki. Główną przyczyną tworzenia się kamicy są zaburzenia produkcji śliny. Powstałe kamienie składają się głównie z wapnia, ale mogą zawierać w sobie również magnes, potas oraz amon. Najbardziej narażone na tą dolegliwość są osoby dorosłe. Warto dodać, że w większej częściej chorują mężczyźni niż kobiety.
FUNKCJE ŚLINY
Zacznijmy od podstawowego zagadnienia, którym jest ślina. Ślina to nic innego jak woda, w której skład wchodzą niewielkie ilości elektrolitów, wapnia, fosforanów, związków przeciwbakteryjnych oraz enzymów trawiennych. Ślina odgrywa bardzo ważną rolę w naszej jamie ustnej: chroni przed infekcjami, próchnicą, chroni dziąsła, pomaga w połykaniu i mówieniu. Natomiast enzymy trawienne zawarte w ślinie odpowiedzialne są za rozkład pokarmu.
Ślina tworzona jest przez kilka dużych gruczołów ślinowych znajdujących się w jamie ustnej oraz gardle. Każda osoba posiada 3 parzyste gruczoły ślinowe. Dodatkowo posiadamy wiele mniejszych ulokowanych w błonie śluzowej jamy ustnej, a także gardła. Można powiedzieć, że mniejsze gruczoły ślinowe pełnią funkcję pomocników głównych gruczołów ślinowych.
KAMICA ŚLINIANKI – PRZYCZYNY CHOROBY
Odwodnienie organizmu może doprowadzić do zmniejszenia ilości wody w ślinie. Może to skutkować zwiększoną produkcją wapnia oraz fosforanu, zwiększeniem gęstości śliny, aż w końcu zacznie tworzyć się kamień. Kolejną istotną zmianą, która może wpłynąć na powstanie kamicy jest zwężenie lub rozszerzenie przewodów ślinowych, które może skutkować całkowitym zastojem śliny. Stany zapalne jamy ustnej też mogą mieć wpływ na powstawanie kamienia. To samo tyczy się zbyt dużej ilość wapnia w organizmie.
Powstałe kamienie mogą częściowo zatykać lub całkowicie zablokować przewód wyprowadzający ślinę. W przypadku małych kamieni rozpoznanie choroby może być nieco trudniejsze. Szczególnie jeśli nie będą blokować przepływu śliny, przez co mogą nie wystąpić żadne objawy. Warto tu dodać, że kamica ślinianki bardzo często tworzy się w przewodach ślinowych, ale może też mieć miejsce w samym gruczole.
KAMICA ŚLINIANKI – OBJAWY
Jednym z podstawowych i najłatwiejszych do rozpoznania objawów jest bolesność odczuwana podczas jedzenia. Ból może ustąpić szybko, ale może też doskwierać przez kilka kolejnych godzin. W dużej mierze jest to zależne od ułożenia kamienia i sposobu jakim blokuje przewód wyprowadzającym ślinę. W przypadku kamicy podjęzykowej bardzo często można wyczuć kamień w formie bolesnej grudki umiejscowionej pod językiem.
Kolejnym objawem, który towarzyszy kamicy ślinianki jest pojawiający się obrzęk. Zazwyczaj ma on miejsce w obrębie ślinianki (okolice ucha lub żuchwy), w której znajduje się kamień. Obrzękowi zazwyczaj towarzyszy nieprzyjemny ból, który możemy odczuwać szczególnie podczas jedzenia, ale nawet na samą myśl o nim. Wtedy właśnie następuję wzmożona praca gruczołów ślinowych.
W przypadku pojawieniu się jakiegokolwiek z powyższych objawów warto wybrać się jak najszybciej do lekarza laryngologa. Sprawne rozpoznanie choroby pozwoli na szybkie jej wyleczenie i ustąpienie nieprzyjemnych dolegliwości, które mogą bardzo utrudniać życie.
KAMICA ŚLINIANKI – DIAGNOZA
Lekarz rodzinny może być pomocny w nakierowaniu pacjenta na to co może mu dolegać. Na pewno skieruje nasz do odpowiedniego specjalisty. W przypadku podejrzenia kamicy ślinianki najlepiej wybrać się do otolaryngologa lub laryngologa. To właśnie tam uzyskamy odpowiednią pomoc. Na początku lekarz będzie chciał poznać objawy, zbada historię medyczną, dokona podstawowego badania (badanie głowy, szyi, jamy ustnej) – skupiając się głównie na sprawdzeniu obrzęków w obrębie ślinianek.
W przypadku kamicy podjęzykowej wykrycie może okazać się bardzo proste – w wielu przypadkach kamień jest widoczny gołym okiem. Można go też wyczuć podczas badania palpacyjnego (grudka wyczuwalna pod palcami). W przypadku, gdy lekarz chce się upewnić lub nie jest w stanie stwierdzić z czym ma dokładnie do czynienia kieruje pacjenta na badanie rentgenowskie żuchwy. W większości przypadków jest to wystarczające – kamień jest widoczny na zdjęciu. Jeśli jednak kamień jest słabo widocznych lub niewidocznych lekarz może dodatkowo skierować na zdjęcie USG.
KAMICA ŚLINIANKI – LECZENIE
Leczenie kamicy ślinianki może przebiegać na kilka różnych sposobów. Każdy zależy jest od miejsca zalegania kamienia i jego wielkości. Leczenie może być zapobiegawcze lub chirurgiczne. W obu przypadkach trzeba dbać o higienę jamy ustnej, dbać o odpowiednie nawodnienie, pilnować dietę, w której wszystkie posiłki powinny być odpowiednio zbilansowane.
Leczenie zachowawcze jest stosowane tylko w przypadku drobnych kamieni. Kamieni, które mogą samodzielnie wydostać się przewodem wyprowadzającym ślinę. W tym przypadku polecane jest picie dużej ilości wody, używanie soku z cytryny, wykonywanie delikatnego masażu. Czasami lekarz może polecić też używanie leków, które pomogą produkować większą ilość śliny. Gdy ślina zacznie odpowiednio przepływać drobny kamyk powinien zostać wydalony na zewnątrz przewodu.
W przypadku większych kamieni w przewodzie wyprowadzającym rozwiązaniem jest zabieg chirurgiczny. Polega na nacięciu miejsca, w którym zlokalizowany jest kamień i wyjęciu go. W przypadku, gdy kamień zagnieździł się w samym gruczole niezbędna będzie operacja polegająca na całkowitym usunięciu ślinianki. Niestety kamica ślinianki jest chorobą, która może się powtarzać. W przypadku, gdy kamienie często nawracają lekarz może zdecydować się na usunięcie gruczołu.
