Ucho pływaka jest to stan zapalny ucha zewnętrznego spowodowany infekcją bakteryjną lub grzybiczą. Na schorzenie to narażone są głównie osoby mające częsty i długotrwały kontakt z wodą, np zawodowi pływacy. Stąd wejście pochodzi nazwa.
Narząd słuchu składa się z ucha zewnętrznego, środkowego i wewnętrznego. Ucho zewnętrzne od środkowego oddzielone jest błona bąbelkową, która ma za zadanie po pierwsze przenoszenie fal dźwiękowych, a po drugie ochronę wnętrza ucha przed zanieczyszczeniami i drobnoustrojami. Ucho chronione jest również dzięki woskowinie, która zapewnia odpowiednie nawilżenie wnętrza kanału słuchowego oraz stanowi barierę oddzielająca go od środowiska zewnętrznego.
Objawy
Infekcja ucha zewnętrznego, zwana uchem pływaka, objawia się w pierwszej kolejności dolegliwościami bólowymi oraz uczuciem zatkania ucha. Chory może skarżyć się również na świąd oraz wysięk. Na małżowinie usznej może pojawić się zaczerwienienie oraz krostki. Jak przy każdym stanie zapalny, tak i tutaj pojawia się gorączka. Po pewnym czasie, chory może zacząć cierpieć na niedosłuch, a w skrajnych przypadkach, utratę słuchu.
Ucho pływaka – przyczyny
Przyczyną pojawienia się stanu zapalnego ucha zewnętrznego, czyli tzw ucha pływaka są bakterie lub grzyby. W dogodnych warunkach mnożą się intensywnie, powodując wyparcie naturalnej flory mikrobiologicznej ucha. Bakterie i grzyby najlepiej rozwijają się w ciepłym i wilgotnym środowisku, dlatego ekspozycja ma długotrwały kontakt z wodą ma w tym przypadku kluczowe znaczenie. Ponadto wszelkie mikrourazy oraz zranienia wewnątrz kanału słuchowego jak również nieprawidłowa ilość woskowiny, zaburzają naturalne mechanizmy obronne organizmu.
Czynnikami sprzyjającymi infekcji są min:
- Częsty i długotrwały kontakt z wodą- np osoby regularnie chodzące na basen i zawodowi pływacy.
- Przebywanie w wilgotnym i ciepłym środowisku- np korzystanie z sauny lub wakacje w ciepłych krajach. Ciepło i wilgoć to doskonałe warunki do rozwoju mikroorganizmów.
- Uszkodzenie skóry ucha- np podczas zabiegów higienicznych przy użyciu patyczka do ucha. Przerwanie bariery jaką jest skóra, otwiera drogę patogenom, dzięki czemu mogą wywołać infekcję.
- Niedokładne osuszanie uszu – np po kąpieli lub pływaniu. Ciepło ucha plus wilgoć pomagają mnożyć się bakteriom i grzybom.
- Długotrwałe zasłonięcie otworu słuchowego- np noszenie słuchawek, aparatu słuchowego, nadmiar woskowiny w uszach. Pod wpływem tych czynników, w uchu tworzy się wilgoć.
- Zanieczyszczone zbiorniki wodne, takie jak np brudne jeziora czy rzeki. Mogą one być siedliskiem chorobotwórczych mikroorganizmów.
Ucho pływaka – leczenie
Jak w przypadku wszystkich dolegliwości związanych z uszami, również w tym przypadku należy udać się do lekarza. Nie można bagatelizować objawów, jak również prowadzić leczenia na własną rękę. Najlepiej skonsultować się z lekarzem już przy łagodnych symptomach, nie czekając na dalszy rozwój infekcji. Zaniedbanie stanu zapalnego może nieść za sobą bardzo poważne konsekwencje takie jak niedosłuch, uszkodzenie błony bębenkowej, a nawet trwała utrata słuchu.
Leczenie ucha pływaka przeprowadza się w zależności od rodzaju infekcji. W celach diagnostycznych, z ucha pobiera się wymaz. Jeżeli infekcja spowodowana jest przez bakterie, wtedy lekarz zleci antybiotykoterapię. Mogą być to krople do stosowania miejscowo lub antybiotyk doustny.
W przypadku grzybiczego pochodzenia infekcji, lekarz przeprowadzi mechaniczne oczyszczanie przewodu słuchowego i przepisze leki przeciwgrzybicze.
Ucho pływaka – profilaktyka
Aby nie dopuścić do zapalenia ucha zewnętrznego, należy po każdej kąpieli dokładnie osuszać uszy. Najlepiej zrezygnować z patyczków do uszu, a użyć w tym celu ręcznika. Stosowanie patyczków do uszu, może przyczynić się po pierwsze do uszkodzeń przewodu słuchowego, a po drugie do gromadzenia się nadmiaru woskowiny w przewodzie słuchowym. Chcąc oczyścić patyczkiem ucho z woskowiny, tak naprawdę otrzymujemy efekt odwrotny. Kanał słuchowy pozbawiony regularnie całej woskowiny, zaczyna produkować ją w nadmiarze, a patyczek dodatkowo wpycha ją w głąb kanału. Przyczynia się to do wielu problemów, w tym ucha pływaka.
Absolutnie, nie należy używać żadnych ostrych przedmiotów w celu wyczyszczenia uszu. Mogą one spowodować urazy i zranienia.
W przypadku noszenia słuchawek, należy je trzymać w odpowiedniej czystości, zapobiegając nadmiernemu mnożeniu się drobnoustrojów. Podobnie rzecz tyczy się aparatów słuchowych czy zatyczek do uszu.
Osobom szczególnie narażonym na stany zapalne ucha zewnętrznego zaleca się stosowanie kropli utrzymujących prawidłowe nawilżenie w kanale słuchowym.
Ważne jest również zachowanie prawidłowej higieny i unikanie brudnych zbiorników wodnych.
