Bezdech senny jest trudną do zdiagnozowania chorobą, która bardzo często pojawia się w przypadku innych chorób takich jak otyłość, migrena, nadciśnienie, albo zaburzenia rytmu serca.
Bezdech senny jest jednak osobną jednostką nozologiczną. Zespół bezdechu sennego ujawnia swoją obecność przez całkowite zatrzymanie oddechu na dłużej niż 10 sekund. Występuje również częściowa blokada przepływu powietrza przez ponad 10 sekund.
Bezdech senny prowadzi do niedotlenienia naszego organizmu, ponieważ krew jest mniej nasycona tlenem, czasowych wybudzeń, głośnego chrapania, a także podwyższenia ciśnienia krwi.
Najczęściej dochodzi do powstania obturacyjnego bezdechu sennego, który pojawia się w rezultacie zahamowania przepływu powietrza w nosie oraz gardle, a także zatamowania oddechu, pomimo wzmożonej pracy płuc.
Bezdech senny – rodzaje
Biorąc pod uwagę elementy etiologiczne wydziela się trzy rodzaje bezdechu sennego:
- obturacyjny powstaje wtedy, gdy nieprawidłowości oddychania podczas snu spowodowane są w rezultacie zwiotczenia mięśni języka oraz gardła całkowicie albo częściowo blokujących przepływ powietrza podczas wdechu,
- ośrodkowy bezdech senny powstaje, gdy zaburzenia oddychania podczas snu spowodowane są przez zaburzenia ośrodka oddechowego w mózgu,
- mieszany bezdech senny ujawnia się wówczas, gdy nieprawidłowości oddychania podczas snu są wynikiem neuronalnych zaburzeń dotyczących napędu oddechowego i przez wiotczenie mięśni podniebienia miękkiego oraz języczka.
Co więcej, podkreślić należy fakt, że zespół bezdechu sennego może mieć swoje źródło w genetyce, gdyż pojawia się czasami w rodzinach przechodząc z pokolenia na pokolenie. Testy wskazują jednak, że nie dochodzi tutaj do dziedziczenia niebezpieczeństwa zachorowania na bezdech senny, a raczej podatności na zachorowanie na nią.
Bezdech senny – przyczyny
Sen powoduje, że spada napięcie mięśni, co przyczynia się do tego, że ściany gardła ulegają zapadaniu się. Przyczyna bezdechu sennego tkwi w zaburzeniach dotyczących budowy dróg oddechowych. Te nieprawidłowości to między innymi skrzywiona przegroda nosowa, nieprawidłowości w budowie żuchwy, obecność polipów, a także bardzo wiotkie mięśnie podniebienia.
Ponadto bezdech senny częściej pojawia się w przypadku osób otyłych oraz nadużywających alkoholu. Do grupy ryzyka należą również osoby, które jedzą przed snem oraz palą tytoń. Bezdech pojawia się także o osób, z krótką oraz grubą szyją. Nieleczona nadczynność tarczycy lub akromegalia także może prowadzić do tego schorzenia.
Symptomy bezdechu sennego dzielone są na nocne oraz dzienne. Symptomy nocne to między innymi głośne oraz nieregularne chrapanie przerywane nagłą ciszą. Przerywany sen, trudności z ponownym zaśnięciem po przebudzeniu. Wybudzenia ze snu na skutek braku powietrza łącznie z przyspieszonym tętnem i oddechem. Nadmierna potliwość oraz konieczność wychodzenia do toalety w porze nocnej.
Objawy dzienne to:
- natomiast zmęczenie,
- poranny ból głowy,
- suche wargi,
- senność utrudniająca normalną aktywność w ciąg dnia,
- nerwowość oraz drażliwość,
- trudności z koncentracją, a także pamięcią,
- spadek libido w przypadku mężczyzn.
Podkreślić należy także fakt, że przy zespole bezdechu sennego sen nie wykonuje prawidłowo swojej funkcji regeneracyjnej. Co więcej, cały organizm człowieka jest niedotleniony, co prowadzi do wyżej wymienionych objawów.
Bezdech senny – diagnoza
Zespół bezdechu sennego rozpoznawany jest przez wykorzystanie wywiadu lekarskiego. Także testu laryngologicznego dla wykluczenia innych elementów przyczyniających się do powstania zaburzeń w górnych drogach oddechowych. Co więcej, wykonuje się także domowe testy dotyczące obturacyjnego bezdechu sennego, które zapewniają aż 99% pewności co do diagnozy.
W przypadku, gdy rezultat testu okaże się pozytywny, wówczas należy przeprowadzić badanie polisomnograficzne. Badania polegające na obserwowaniu pacjenta podczas snu, rejestracja obniżenia stężenia tlenu we krwi, ewidencjonowanie ruchów klatki piersiowej podczas snu. Do diagnozy można także zastosować skalę senność Epworth, a także laboratoryjne badanie snu, przeprowadzane rzadko ze względu na wysokie koszty.
Bezdech senny – leczenie
W przypadku, gdy bezdech senny łączony jest z otyłością zaleca się bezwzględną dietę oraz ewidencjonowanie wskaźnika masy ciała BMI. Osoby, u których pojawia się zaburzenie oddychania podczas snu koniecznie muszą przestrzegać zakazu rezygnacji z alkoholu oraz palenia papierosów. Zaburzenia snu mogą być niwelowane przez przyjmowanie właściwej postawy ciała, na przykład przez ułożenie się na boku. W przypadku bezdechu sennego wykorzystywane są także maski nosowe CPAP. Także aparaty nazębne niezbędne do wysunięcia żuchwy do przodu.
W bardzo trudnych przypadkach przeprowadza się zabieg określany mianem tracheotomii, tonsillektomii , septoplastykę. Ponadto zabiegi otolaryngologiczne, które polegają na przeprowadzeniu korekcji wąskiej cieśni gardzieli.
Bezdech senny jako odrębne schorzenie. Jest stosunkowo słabo poznaną dolegliwością. Ponadto prawidłowo diagnozowanym tylko w jednym przypadku na na sto kobiet oraz w 10 przypadkach na 100 mężczyzn.
