Polekowy katar – Czy zdarzyło Ci się kiedyś nagminnie używać kropel do nosa celem jego odetkania? Czy mimo stosowania środków tego typu katar nie ustępował, a nawet się nasilał? Jeśli na któreś z tych pytań odpowiedziałeś twierdząco – najprawdopodobniej zmagasz się z polekowym katarem zwanym inaczej nieżytem nosa (PLNN).
Przyczyny polekowego kataru
Najczęściej przyczyną polekowego kataru jest nadużywanie kropli do nosa. Szczególnie drażniących jest kilka substancji, które mogą występować w jego składzie. Są to: oksymetazolina, tymazolina, tetryzolina, nafazolina czy też ksylomentazolina. Ostatecznie krople, które miały początkowo zwalczyć katar czy pokonać zatkany nos, stają się przyczyną pogorszenia stanu zdrowia. Jak to działa? Wymienione składniki mają zmniejszać obrzęk i przekrwienie błony śluzowej nosa, jednak przyjmowane zbyt długo powodują jego nadmierne obkurczenie. Najprościej mówiąc – nasz nos rozleniwia się i przestaje produkować substancje, które mogą sprowadzić go do prawidłowego stanu. Wówczas mimo braku innych objawów przeziębienia, grypy czy też alergii, katar nie ustępuje.
Nadużywanie kropel do nosa jest najczęstszą, ale nie jedyną przyczyną powstawania polekowego kataru. Przyczynić się do niego może stosowanie innych leków, np. na nadciśnienie (np. rezerpina oraz hydralazyna), depresję (między innymi amitryptylina czy też tioridazyna) oraz stosowanie środków antykoncepcyjnych.
Objawy polekowego kataru
Oprócz oczywiście nieprzerwanej wydzieliny z nosa, polekowy katar niesie za sobą inne konsekwencje:
- obrzęk nosa,
- zaburzenie lub zaniki węchu,
- problemy ze snem (bezdechy, chrapanie),
- chrypka spowodowana nadmiarem wydzieliny,
- wysuszenie błon śluzowych dróg oddechowych.
Diagnoza – polekowy katar
Aby stwierdzić tę chorobę, lekarz wykonuje wziernikowanie nosa. Może wówczas zauważyć obrzęki błony śluzowej nosa, jej zaczerwienienie. Często nieuniknione są badania histologiczne wycinka błony śluzowej, które pozwalają stwierdzić zwiększoną ilość gruczołów podśluzowych czy też zanik rzęsek pokrywających od wewnątrz powierzchnię nosa.
Leczenie polekowego kataru
Przede wszystkim należy odstawić leki, które mogą być odpowiedzialne za polekowy katar. Nie należy jednak robić tego z dnia na dzień – najlepiej jest zmniejszać dawkę stopniowo aż do ich całkowitego odstawienia. Można zastąpić je (również stopniowo) preparatami, które nawilżają błonę śluzową nosa. Główne składniki takich leków to fenylefryna czy też pseudoefedryna, które poprzez obkurczanie naczyń krwionośnych ułatwią oddychanie. Preparaty nawilżające to między innymi pantenol, kwas hialuronowy czy też olej sezamowy.
Nie można zapomnieć o domowych sposobach walki z polekowym katarem. Skuteczną metodą jest płukanie nosa izotonicznym roztworem chlorku sodu o stężeniu 0,9% lub wodą morską. Sól zmniejsza przekrwienie i obrzęk, wyciągając jednocześnie wodę z komórek. Woda morska nawilża śluzówkę, działa przeciwwirusowo i ułatwia usuwanie wydzieliny. Inną metodą są inhalacje. Doskonale sprawdzają się tutaj olejki eteryczne. Wystarczy zalać je wrzącą wodą w misce, pochylić się nad nią i przykryć głowę ręcznikiem. Podczas inhalacji powietrze nabieramy nosem, a wydychamy ustami, a cały proces powinien trwać 5-10 minut. Można również próbować ziołowych naparów, szczególnie polecane są tu napary z rumianku czy też szałwii.
Często lekarze zalecają leki przeciwhistaminowe lub glikokortykosteroidy, które stosuje się donosowo.
Jeśli wyczerpane są wszystkie możliwości wyleczenia polekowego kataru i żadna z tych metod nie przynosi pożądanych efektów, często stosuje się tak zwaną konchoplastykę. Konchoplastyka jest korekcją małżowin nosowych często niezbędną do przywrócenia ich prawidłowej funkcji. Przeprowadza się ją, aby zmniejszyć nieprawidłowo powiększone małżowiny nosowe – dolną, środkową oraz górną.
To właśnie ich przerośnięcie powoduje niedrożność nosa, powracający katar, ale również zapalenie zatok przynosowych czy problemy z węchem. Nieprzeprowadzenie tego zabiegu może również powodować zapalenia gardła i krtani, zapalenie trąbek słuchowych, a także przyczyniać się do chrapania Zabieg ten jest dość krótki, ponieważ trwa około 15 minut. Wykonywany jest również w znieczuleniu miejscowym i używa się do niego lasera diodowego kontaktowego lub stosuje metodę koblacji. Pacjent po zabiegu może w pełni swobodnie oddychać, a jego śluzówka nie powinna być już nadmiernie podrażniona i przesuszona.
Zapobieganie
W tym przypadku istnieje jedyna słuszna rada – krople do nosa należy przyjmować maksymalnie 7 dni w tygodniu. Jeśli katar nie ustępuje, należy skonsultować się z lekarzem. Nie zawsze musi być połączony z przeziębieniem. Często może mieć związek z alergią, która może być bardzo szkodliwa dla zdrowia.
Ważne!
Krople do nosa nie powinny być stosowane dłużej niż 7 dni, a podczas ich używania bardzo ważne jest, aby odpowiednio zadbać o nawilżenie śluzówki nosa najlepiej roztworami soli morskiej lub innymi preparatami nawilżającymi dostępnymi w aptece.
