Bluszcz pospolity jest jedną z najpopularniejszych roślin, uprawianych zarówno w ogrodach jak i w mieszkaniach. Choć swoim wyglądem zachwyca niejednego miłośnika przyrody. Warto jednak mieć na uwadze, że jest to roślina trująca i należy przy niej zachować szczególną ostrożność.
Bluszcz pospolity (hedera helix) jest zielonym pnączem pochodzącym z rodziny araliowatych, jedynym przedstawicielem żyjącym na obszarze Polski. Naturalnie występuje na terenie całej Europy oraz Azji Mniejszej. Uprawia się go w gospodarstwach domowych, ale można go również spotkać w parkach, lasach na cmentarzach jako wolno rosnącą roślinę. Gatunek ten ma bardzo małe wymagania w uprawie i charakteryzuje się bardzo długim czasem życia, sięgającym nawet kilkaset lat. Ciekawostką również jest fakt, że w Polsce, okaz ten w latach 1946 – 2014 podlegał ochronie.
Bluszcz pospolity – właściwości lecznicze
Już w czasach historycznych, bluszcz uznawany był za symbol długowieczności, nie tylko ze względu na długi czas swojego życia, ale również na swoje właściwości lecznicze. W obecnych czasach, bluszcz pospolity znalazł swoje szczególne zastosowanie w ziołolecznictwie. Dzięki swojemu składnikowi – hederynie, został on wykorzystywany do produkcji preparatów stosowanych w dolegliwościach układu oddechowego.
Hederyna bowiem, wykazuje działanie rozkurczające, rozrzedzające i wykrztuśne, dlatego jest wykorzystywana do leczenia takich jednostek chorobowych jak zapalenie oskrzeli czy uporczywy kaszel, a także pomocniczo w krztuścu oraz astmie oskrzelowej. Działanie przeciwobrzękowe i przeciwzapalne spowodowały, że bluszcz pospolity wykorzystywany jest do produkcji różnych syropów na kaszel oraz tabletek do ssania. Poprzez swoje działanie sekretolityczne ułatwia odkrztuszanie oczyszczając oskrzela i ułatwiając oddychanie.
Działanie przeciwobrzękowe, przeciwzapalne i rozkurczowe znalazło również swoje zastosowanie u kobiet podczas miesiączkowania. Bluszcz pospolity ma również zdolność pobudzania krwawień, dlatego może być stosowany w leczeniu zaburzeń miesiączkowania.
Bluszcz pospolity wykorzystywany jest również do leczenia problemów związanych z układem krwionośnym. Jego działanie poprawia pracę serca i przepuszczalność żył. Stosowany w małych dawkach rozszerza naczynia krwionośne, natomiast stosowanie większych dawek powoduje ich zwężenie.
Ponadto, bluszcz pospolity stosuje się w zwalczaniu infekcji grzybiczych, zwłaszcza układu oddechowego lub narządów intymnych.
Działanie przeciwpasożytnicze bluszczu pospolitego ułatwia walkę z wszawicą lub z świerzbem. Zewnętrzne stosowanie preparatów zawierających tę roślinę, pomaga w reumatoidalnym zapaleniu stawów lub w gośćcu stawowym.
Bluszcz pospolity – zastosowanie w kosmetologii
Poza właściwościami leczniczymi, bluszcz pospolity wykazuje również wiele cech wykorzystywanych w kosmetologii. Przede wszystkim, reguluje on pracę gruczołów łojowych i przywraca równowagę skórze głowy, przez co jest składnikiem wielu szamponów do włosów przetłuszczających się oraz kremów do skóry tłustej. Dzięki właściwościom antyseptycznym likwiduje stany zapalne skóry dlatego też wykorzystuje się go do kosmetyków przeciwtrądzikowych. Dodatkowo ułatwia on zwalczanie cellulitu, poprawia jędrność skóry i eliminuje brzydki zapach stóp.
Bluszcz pospolity – roślina trująca
Pomimo wykazywania wielu pozytywnych właściwości, bluszcz pospolity jest rośliną trującą ze względu na saponiny należące do glikozydów, które znajdują się w każdej części tej rośliny. Najwięcej ich znajduje się w owocach, które wyglądem przypominają jagody. Do zatrucia bluszczem pospolitym dochodzi rzadko. Dzieje się tak ponieważ ilość glikozydów znajdujących się w składzie bluszczu jest na tyle mała, że aby mogło dojść do zatrucia trzeba by było zjeść bardzo dużo jagód bluszczu, a mają one gorzki i niedobry smak. Do zatrucia, może jednak dojść nie tylko drogą spożycia tej rośliny. Również podczas kontaktu dotykowego z nią lub drogą oddechową poprzez wdychanie oparów tej rośliny.
W zależności od drogi zatrucia wyróżnia się różne dolegliwości. W przypadku zatrucia spowodowanego zjedzeniem owoców występują takie objawy jak:
- ból brzucha spowodowany uszkodzeniem błony śluzowej gardła,
- żołądka,
- jelit,
- nudności i wymioty z możliwą domieszką krwi,
- biegunka o smolistym kolorze, sugerującym obecność krwi w kale,
- bóle i zawroty głowy,
- omdlenia a nawet śmierć.
Jeżeli dojdzie do zatrucia drogą wziewną, objawami jakie mogą się pojawić są: silne ataki kaszlu oraz trudności w oddychaniu prowadzące do duszności i sinicy. Natomiast, w przypadku kontaktu skóry z bluszczem pospolitym pojawia się swędząca, czerwona wysypka, która w późniejszym czasie zamienia się w pęcherzyki. Ponadto, kontakt z rośliną może wywołać wystąpienie wstrząsu anafilaktycznego.
W związku z powyższym, należy zachować szczególną ostrożność podczas korzystania z produktów zawierających bluszcz pospolity. Korzystać tylko z preparatów dostępnych w aptekach oraz unikać kontaktu dotykowego z tą rośliną.
