Choroby z autoagresji jak sama nazwa wskazuje, to choroby wywoływane przez własną odporność. Z jakiegoś powodu, białe krwinki zaczynają uważać pewien rodzaj komórek w ludzkim organizmie za obce i niebezpieczne. Dlatego choroby z autoagresji (autoimmunologiczne) są złożone lub układowe. Natychmiast atakowany jest cały narząd lub grupa narządów. Organizm ludzki zaczyna program samozniszczenia.
Choroby z autoagresji – przyczyny
Wśród limfocytów istnieje specjalna grupa komórek, które są dostosowane do białka własnych tkanek w organizmie, a jeśli niektóre z komórek niebezpiecznie się zmienią, zachorują lub umrą, właśnie ta grupa komórek będzie musiała zniszczyć już nieprzydatne komórki. Na pierwszy rzut oka to bardzo przydatna funkcja, szczególnie, jeśli brać pod uwagę, że określone limfocyty są pod ścisłą kontrolą organizmu. Ale niestety, sytuacja czasami rozwija się, jak w scenariuszu z filmu akcji: wszystko, co jest w stanie wymknąć się spod kontroli, wydostaje się spod niej i chwyta za broń.
Przyczyny niekontrolowanego rozmnażania i agresji limfocytów można podzielić na dwa typy: wewnętrzny i zewnętrzny.
Przyczyny wewnętrzne:
- Mutacje genów typu I, gdy limfocyty przestają identyfikować pewien typ komórki. Po odziedziczeniu takiego genetycznego bagażu od swoich przodków, osoba prawdopodobnie zachoruje na tę samą choroby z autoagresji, z którą borykają się jej najbliżsi krewni. A ponieważ mutacja dotyczy komórek określonego narządu lub układu narządów, będzie to na przykład wole guzkowate toksyczne lub zapalenie tarczycy.
- Mutacje typu II, gdy uporządkowane limfocyty mnożą się w niekontrolowany sposób i powodują układową chorobę z autoagresji, taką jak toczeń lub stwardnienie rozsiane. Takie choroby są prawie zawsze dziedziczne.
Przyczyny zewnętrzne:
- Bardzo ciężkie, długotrwałe choroby zakaźne, po których komórki odpornościowe zaczynają zachowywać się nieprawidłowo.
- Szkodliwe fizyczne skażenie środowiska, takie jak promieniowanie jonizujące.
- Przebiegłe patogenne komórki udają, że są bardzo podobne do własnych komórek w organizmie, tylko chorych komórek. Limfocyty stojące na straży nie wiedzą, kto jest, kim, i walczą przeciwko nim.
Choroby z autoagresji – objawy
Ponieważ choroby z autoagresji są bardzo zróżnicowane, niezwykle trudno jest zidentyfikować częste objawy. Ale wszystkie choroby tego typu rozwijają się stopniowo i pozostają z daną osobą przez całe życie. Bardzo często lekarze nie mogą postawić diagnozy, ponieważ objawy wyglądają charakterystycznie dla wielu innych, znacznie bardziej znanych i powszechnych chorób. Ale sukces leczenia, a nawet uratowanie życia chorego zależy od szybkiej diagnozy: dolegliwości autoimmunologiczne mogą być bardzo niebezpieczne.
Objawy niektórych chorób z autoagresji:
- Reumatoidalne zapalenie stawów wpływa na stawy, szczególnie małe: dłonie. Przejawia się nie tylko bólem, ale także obrzękiem, drętwieniem, wysoką gorączką, uczuciem ucisku w klatce piersiowej i ogólnym osłabieniem mięśni.
- Stwardnienie rozsiane jest chorobą komórek nerwowych, w wyniku, której dana osoba zaczyna doświadczać dziwnych wrażeń dotykowych, tracić wrażliwość, gorzej widzi. Stwardnieniu towarzyszą skurcze mięśni i drętwienie, a także upośledzenie pamięci.
- Cukrzyca typu 1 sprawia, że chory przez całe życie uzależniony jest od insuliny. Jej pierwszymi objawami są częste oddawanie moczu, ciągłe pragnienie i wilczy apetyt.
- Zapalenie naczyń jest niebezpieczną chorobą z autoagresji, która wpływa na układ krwionośny. Naczynia krwionośne stają się kruche, organy i tkanki są niszczone i krwawią od wewnątrz. Rokowanie, niestety, jest niekorzystne, a objawy są wyraźne, więc diagnoza rzadko powoduje trudności.
- Liszaj rumieniowaty nazywany jest układowym, ponieważ uszkadza prawie wszystkie narządy. Chory odczuwa ból w sercu, nie może normalnie oddychać, jest stale zmęczony. Na skórze pojawiają się czerwone, zaokrąglone, wypukłe plamy o nieregularnym kształcie, które swędzą i pokrywają się strupami.
- Pęcherzyca – choroba z autoagresji, której objawami są ogromne pęcherze na powierzchni skóry, wypełnione limfą.
Choroby z autoagresji
- Hashimoto zapalenie tarczycy jest chorobą autoimmunologiczną tarczycy. Objawy: senność, szorstkość skóry, szybki przyrost masy ciała, lęk przed zimnem.
- Niedokrwistość hemolityczna jest chorobą z autoagresji (autoimmunologiczną), w której białe krwinki występują przeciwko czerwonym. Brak czerwonych krwinek prowadzi do zwiększonego zmęczenia, senności, omdlenia.
- Choroba Gravesa-Basedowa jest przeciwieństwem Hashimoto. Wraz z nią tarczyca zaczyna produkować zbyt dużo hormonu tyroksyny, dlatego objawy są odwrotne: utrata masy ciała, nietolerancja ciepła, zwiększona nerwowość drażliwość.
- Miastenia wpływa na tkankę mięśniową. W rezultacie chory stale odczuwa osłabienie, szczególnie dotyczy to mięśni oka. Na objawy miastenii lekarze przepisują specjalne leki, które zwiększają napięcie mięśni.
- Twardzina jest chorobą tkanki łącznej, a ponieważ takie tkanki istnieją w organizmie prawie wszędzie, choroba nazywana jest układową, jak toczeń. Objawy są bardzo zróżnicowane: występują zmiany degeneracyjne w stawach, skórze, naczyniach krwionośnych i narządach wewnętrznych.
Inne choroby z autoagresji:
Lista chorób autoimmunologicznych
- Zespół Sjogrena
- Choroby układu krążenia – neutropenia, plamica małopłytkowa
- Zespół antyfosfolipidowy.
- Choroby wątroby i przewodu pokarmowego – żółciowa marskość wątroby, wrzodziejące zapalenie okrężnicy, choroba Leśniowskiego-Crohna, zapalenie dróg żółciowych, autoimmunologiczne zapalenie wątroby i zapalenie trzustki, celiakia.
- Autoimmunologiczne choroby nerek – niektóre rodzaje zapalenia naczyń wpływające na nerki, zapalenie kłębuszków nerkowych.
- Choroby skóry – bielactwo nabyte, łuszczyca, łysienie, pokrzywka autoimmunologiczna.
- Zapalenie wielomięśniowe
- Choroby płuc – ponownie zapalenie naczyń z uszkodzeniami płuc, a także sarkoidoza i włóknienie pęcherzyków płucnych.
- Choroby autoimmunologiczne serca to zapalenie mięśnia sercowego, zapalenie naczyń i gorączka reumatyczna.
- Choroba Behceta
Choroby z autoagresji – diagnostyka
Lekarz może postawić diagnozę za pomocą specjalnego testu krwi. Lekarze wiedzą, które typy przeciwciał wskazują na konkretną chorobę z autoagresji. Istnieją specyficzne dla narządów choroby autoimmunologiczne, które są leczone przez wyspecjalizowanych lekarzy. Ale jeśli chodzi o formy systemowe lub mieszane, kilku specjalistów będzie potrzebnych na raz: neurolog, hematolog, reumatolog, gastroenterolog, kardiolog, nefrolog, pulmonolog, dermatolog, endokrynolog.
Choroby z autoagresji – leczenie
Leczenie chorób z autoagresji polega na przyjmowaniu leków przeciwzapalnych i leków hamujących układ odpornościowy. Istniejące leki działają nie na przyczynę choroby, a nawet nie na zaatakowany narząd, ale na cały organizm.
Dla skutecznego leczenia wystarczy zrozumieć mechanizm, to znaczy, jak rozwija się ten proces chorobowy. Ponieważ mowa jest o ataku własnego układu odpornościowego, istotą leczenia jest powstrzymanie tego ataku. Aby to zrobić, należy stosować leki immunosupresyjne, obejmują one leki z różnych grup, w tym kortykosteroidy (hormony) i leki cytostatyczne (leki hamujące procesy w komórkach i stosowane również w onkologii). Oprócz efektu terapeutycznego mają one negatywne skutki.
