Odma śródpiersia jest jednostką, do powstania której dochodzi gdy powietrze dostanie się do śródpiersia. Nagromadzone w ten sposób powietrze powoduje nacisk na serce oraz większe naczynia krwionośne, wpływając na utrudnienie cyrkulacji. Choroba ta ma najczęściej łagodny przebieg, lecz w skrajnych sytuacjach może nawet stanowić zagrożenie dla życia. Jakie są przyczyny oraz symptomy świadczące o obecności odmy śródpiersiowej? Jakie metody lecznicze należy podjąć w przypadku pojawienia się określonej jednostki chorobowej?
Obecność powietrza w śródpiersiu wpływa na zaburzenie krążenia, w szczególności żylnego. Śródpiersie ulega przesunięciu w przeciwnym kierunku. Doprowadza to do ucisku na duże naczynia żylne, które umiejscowione są w śródpiersiu. Na skutek tego działania dochodzi do zastoju krążenia w górnej części ciała.
Przyczyny odmy śródpiersia
Do powstania odmy śródpiersiowej prowadzą najczęściej następujące czynniki:
- perforacja przełyku bądź oskrzela,
- pękniecie pęcherzyków płucnych,
- uraz klatki piersiowej,
- zabieg operacyjny (operacja gruczołu tarczowego, migdałków, procedury stomatologiczne, trepanobiopsja szpiku z mostka bądź też biopsja nerki),
- uraz w obszarze szyi oraz głowy,
- urazy powstałe w jamie brzusznej,
- mechaniczna wentylacja,
- urazy miąższu płucnego,
- uszkodzenie miąższu płuca.
Podkreślić należy również fakt, że odma śródpiersia może stanowić jednostkę towarzyszącą takich chorób jak:
- gruźlica,
- rozedma,
- ropień płuca,
- zespół ostrej niewydolności oddechowej,
- choroby krtani,
- kaszel,
- astma oskrzelowa.
Określone schorzenie może także wystąpić w wyniku intensywnych wymiotów bądź w wyniku silnego wysiłku obecnego podczas oddawania stolca. Za przyczynę odmy śródpiersia uznaje się również obecność ciała obcego w drogach oddechowych.
Rzadko pojawiające się przyczyny odmy śródpiersia są następujące:
- drgawki,
- kwasica metaboliczna w cukrzycy,
- choroba kesonowa,
- jadłowstręt psychiczny,
- przyjmowanie preparatów odurzających, a także psychostymulujących, na przykład marihuana, kokaina.
Odma śródpiersia – objawy
Mała odma śródpiersia prezentuje symptomy takie jak ból zamostkowy, który promieniuje do barku bądź bezpośrednio do pleców. Prowadzi to również do pojawienia się dużego dyskomfortu w szyi. Gdy w śródpiersiu dojdzie do zgromadzenia się bardzo dużej ilości powietrza wpływa to na upośledzenie krążenia żylnego. Duża odma śródpiersiowa rozpoznawana jest w sposób błyskawiczny. W tym przypadku pojawiają się następujące symptomy:
- rozedma podskórna,
- sinica górnego obszaru ciała,
- nieprawidłowości w połykaniu,
- kaszel,
- duszność,
- tachykardia.
Wystąpienie odmy śródskórnej w obszarze szyjnym wskazuje na równoczesną obecność odmy śródpiersiowej.
Odma śródpiersia – rozpoznanie
Gdy dochodzi do powstania odmy śródpiersia pojawia się symptom Hammana, który ujawnia się przez obecność w przypadku odmy śródpiersiowej chrupiących odgłosów w śródpiersiu. Określone dźwięki słyszane są przy skurczu, a także rozkurczu serca. Określony symptom najłatwiej jest rozpoznać, gdy pacjent ułożony jest na lewym boku.
Diagnostyka odmy śródpiersia oparta jest na symptomach pośrednich (odma podskórna szyi, trudności w krążeniu żylnym górnej części ciała). Prześwietlenie RTG nie zawsze przekazuje odpowiednią informację, w związku z tym zalecane jest przeprowadzenie tomografii komputerowej. W tym przypadku wykonuje się również bronchoskopię, które jest badaniem endoskopowym dróg oddechowych, a także ezofagoskopię, a więc wziernikowanie przełyku. Badania te są przeprowadzane w celu wykluczenia perforacji przełyku, oskrzela oraz tchawicy.
Odma śródpiersia – leczenie
Działania lecznicze w przypadku odmy śródpiersia mają za zadanie przede wszystkim likwidacje przyczyny określonej jednostki chorobowej. W dalszej kolejności przeprowadza się leczenie o charakterze zachowawczym, gdyż powietrze ze śródpiersia naturalnie przedostaje się do tkanki podskórnej szyi. W przypadku, gdy dochodzi do narastania trudności krążenia żylnego, koniecznie należy wykonać drenaż czyli odbarczanie śródpiersia.
Odma śródpiersia – rokowania
Rokowania dotyczące odmy śródpiersia są zawsze poważne, gdyż pojawia się tutaj niebezpieczeństwo wystąpienia dużego zmniejszenia powrotu żylnego, zastoju dotyczącego ośrodkowego układu nerwowego, a także wtórnej zapaści.
Podsumowując, podkreślić należy że odma śródpiersia to obecność powietrza w śródpiersiu. Najczęściej występuje u młodych mężczyzn, a także ciężarnych kobiet, które wcześniej nie chorowały w wyniku nagłego zwiększenia ciśnienia w obszarze dróg oddechowych, które doprowadza do pęknięcia pęcherzyków płucnych. Powietrze ulega przenikaniu wzdłuż obszaru okołooskrzelowo-naczyniowego do śródpiersia oraz często do tkanek szyjnych.
Zdecydowanie rzadziej perforacji ulegają oskrzela, tchawica bądź też przełyk. Elementy, które sprzyjają ukształtowaniu się odmy to kaszel, infekcje, astma oskrzelowa, palenie papierosów, nudności, poród, nadużywanie narkotyków, silny wysiłek fizyczny bądź jadłowstręt psychiczny. Może mieć ona charakter wtórny lub jatrogenny. W sposób kliniczny wyraża się bólem w klatce piersiowej, który jest zdecydowanie silniejszy podczas oddychania.
