Zaburzenia oddychania to pojęcie stosunkowo szerokie, mieszczące w sobie wszelkie zmiany w sposobie oddychania, zarówno te o przewlekłym, jak i ostrym lub podostrym charakterze. Z tego powodu nie jest możliwe wskazanie jednej przyczyny tych zaburzeń. Powodów może być więc wiele, a niektóre z nich wykraczają daleko poza układ oddechowy. Jako najczęściej spotykane zaburzenia oddychania wymienić należy między innymi oddech zwolniony (bradypnoe), bezdech senny, Oddech Cheyne’a-Stokesa, oddech spłycony i Oddech Kussmaula.
To jednak tylko niektóre spośród wszystkich znanych zaburzeń. Jedno jest jednak pewne, kiedy zaobserwujemy u siebie lub swoich bliskich nieprawidłowości dotyczące toru oddychania, to nigdy ich nie lekceważmy. Mogą one wskazywać na poważne schorzenia wymagające konsultacji lekarskiej. Poniżej przedstawione zostały informacje dotyczące wybranych przyczyn omawianego problemu, a także sposobów ich leczenia. Jeżeli więc Ty również podejrzewasz u siebie zaburzenia oddychania, to koniecznie przeczytaj niniejszy artykuł.
Oddychanie prawidłowe
Zdrowy, prawidłowo oddychający człowiek, pozostając w spoczynku wykonuje w ciągu jednej minuty od dwunastu do siedemnastu oddechów. Liczba ta odpowiednio zwiększa się podczas wysiłku. Między wdechem a wydechem zauważyć można nieznaczną różnicę, dotyczącą ich długości. Wydechy są z reguły nieco dłuższe. Sposób, w jaki oddychamy, zależny jest zwłaszcza od naszej płci. U mężczyzn podczas oddychania większą aktywność wykazuje przepona (to tak zwany brzuszny tor oddychania). Kobiety z kolei charakteryzuje tor piersiowy, w którym znaczący wpływ na omawiany proces mają zewnętrzne mięśnie międzyżebrowe.
Wybrane zaburzenia oddychania – charakterystyka
Oddech Cheyne’a-Stokesa – cechuje go nieregularne tempo oddychania (raz oddech jest przyspieszony, innym razem spowolniony). Co więcej, część oddechów jest wyraźnie pogłębiona. Inne zaś ulegają spłyceniu. Mogą występować również stany bezdechu. Oddech Cheyne’a-Stokesa jest charakterystyczny zwłaszcza dla encefalopatii. Pojawia się również w przypadku udaru mózgu oraz niewydolności serca.
Oddech przyspieszony (tachypnoe) – jedno z najczęściej występujących zaburzeń oddychania. Jego przyczyny niejednokrotnie związanie są z podejmowaniem przez człowieka codziennych aktywności, takich jak na przykład zwiększenie wysiłku podczas uprawiania sportu czy znajdowanie się w stresującej sytuacji.
Oddech pogłębiony (inaczej Oddech Kussmaula) – świadczy on o zbyt wysokim poziomie glukozy we krwi, co jest z kolei objawem cukrzycy. Ta ostatnia, kiedy nie jest leczona, prowadzi do powikłań pod postacią kwasicy metabolicznej, w wyniku której następują zaburzenia oddychania.
Oddech Biota – charakteryzuje się szybkim i nieregularnym tempem oddychania, w którym oddechy są wyraźnie spłycone. Nierzadko mogą pojawiać się również okresy bezdechu. Przyczyną tego rodzaju zaburzenia mogą być zwłaszcza urazy mózgu, śpiączka polekowa czy urazy o charakterze mózgowo-rdzeniowym.
Oddech zwolniony (bradypnoe) – to sposób oddychania, w którym liczba oddechów w spoczynku jest mniejsza niż dwanaście na minutę. Ten rodzaj zaburzenia może świadczyć o różnego rodzaju chorobach neurologicznych lub być wynikiem działania leków narkotycznych.
Zaburzenia oddychania podczas snu
Jednym z często występujących, a jednocześnie bardzo dokuczliwych zaburzeń oddychania są te występujące podczas snu. Mogą mieć one różny charakter i natężenie, jednak do tych najbardziej popularnych należy bezdech senny. Jego przyczyną jest zablokowanie swobodnego przepływu powietrza przez drogi oddechowe na odcinku gardłowym. Powodów takiego stanu rzeczy może być wiele, a wśród niech przede wszystkim otyłość, spożywanie alkoholu, nałogowe palenie tytoniu, wąskie gardło, powiększenie migdałków podniebiennych (zwłaszcza u dzieci).
Warto nadmienić, że bezdech senny to zaburzenie wysoce niebezpieczne, które w skrajnych przypadkach może nawet zagrażać życiu. Prowadzi również do chorób serca, depresji i nadciśnienia. Osoby cierpiące z powodu bezdechu często budzą się niewyspane, co może być przyczyną niekorzystnych, a zdarza się, że i niebezpiecznych wydarzeń, jak na przykład wypadki komunikacyjne.
Leczenie
To, w jaki sposób powinny być leczone dokuczające nam zaburzenia oddychania, zależne jest przede wszystkim od ich przyczyny. Z tego powodu, kiedy zauważymy u siebie nieprawidłowości dotyczące toru oddychania, skonsultujmy się ze specjalistą, który dobierze odpowiednią dla nas metodę leczenia. I tak na przykład, w przypadku, kiedy powodem zaburzeń jest przewlekła obturacyjna choroba płuc (w skrócie POChP), lekarz może przepisać nam leki przeciwzapalne oraz środki mające na celu rozszerzenie oskrzeli.
W niektórych wypadkach samo leczenie farmakologiczne może jednak okazać się niewystarczające. Wtedy konieczna jest hospitalizacja chorej osoby. Zaś wtedy, gdy powodem zaburzeń oddychania jest bezdech senny, specjalista często zaleca operację, która umożliwi swobodniejszy przepływ powietrza przez drogi oddechowe.
