POChP, więc przewlekła obturacyjna choroba płuc to system patologiczny okazujący się obniżeniem ruchu powietrza poprzez drogi oddechowe. Mechanizm tenże postępuje oraz jest nieodwracalny, więc tak istotne jest jak największe rozpoczęcie działania.
Palenie to podstawowa przyczyna POChP
Za główną podstawę przebiegu dolegliwości uważa się palenie tytoniu. W dymie papierosowym znajduje się przeszło 4 tys. związków, jakie dochodzą do płuc. Są one tak mocno toksyczne, iż mobilizują płuca do ochrony, więc wytwarzania większej ilości śluzu. Równocześnie część znajdujących się w dymie substancji hamuje przepływ rzęsek oraz usuwa je, pozbawiając płuca okazji samooczyszczania.
Rozwija się dolegliwość nazywana długotrwałym zapaleniem oskrzeli, jakiej podstawowym symptomem jest kaszel. Trujące substancje wychodzące z dymu, lecz także zabrudzenia z powietrza osądzają się w śluzie obejmującym drogi oddechowe – od tchawicy, poprzez oskrzela, po najdrobniejsze oskrzeliki (na ich końcach znajdują się bąbelki płucne). Śluz zatrzymuje zabrudzenia, potem miliony małych rzęsek symetrycznie przesuwają je z powrotem do gardła. Kaszląc oraz chrząkając, dużą część z nich usuwamy.
Symptomy
Podstawowym symptomem POChP jest długotrwały kaszel z postępującym odkrztuszaniem wydzieliny. Kaszel jest szczególnie uciążliwy rano natychmiast po obudzeniu, gdy pacjent odkrztusza odkładającą się po nocy śluzową wydzielinę. Długotrwały mechanizm zapalny wywołuje nadreaktywność oskrzeli, więc stan, w jakim napad kaszlu może spowodować chłodne powietrze lub ostre zapachy (np. perfumy). W miarę przebiegu dolegliwości oraz pogorszenia parametrów wentylacji chory rozpoczyna czuć zadyszkę (indywidualne uczucie braku powietrza), najpierw podczas treningu, potem poprzez cały czas. Wraz z destrukcją tkanki płucnej dochodzi do rozwoju niewydolności oddechowej i ponownie impotencje prawokomorowej serca.
Rozpoznanie
Rozpoznanie POChP potrzebuje porady medycznej, najlepiej specjalisty dolegliwości płuc. Opiera się ono przede wszystkim na dobrze nagromadzonym wywiadzie medycznym, badaniu merytorycznym i badaniach specjalnych. W każdym wypadku winno być zrobione badanie radiologiczne (rentgen płuc). Dla potwierdzenia wykrycia POChP potrzebne jest także wykonanie spirometrii.
Głównym badaniem prowadzonym w ocenie obturacyjnej choroby płuc jest badanie spirometryczne.
Skrupulatnym probierzem ociężałości dolegliwości jest szybkość przepływu powietrza z płuc w okresie pierwszej sekundy pogłębionego wydechu, więc w skrócie FEV1. Zmienną ową mierzy się podczas profesjonalnego testu siły wydechu – spirometrii. Spirometr wyznacza mechanicznie zarówno objętości jak również szybkości wydmuchiwanego powietrza z płuc. Najistotniejszą informacją uzyskiwaną ze spirometrii jest wartość przepływu i objętość powietrza wydmuchiwanego w pierwszej chwili forsownego wydechu. Stopień zmniejszenia objętości powietrza wydmuchiwanej w pierwszej chwili forsownego wydechu (FEV1) w stosunku do zawartości życiowej płuc (FVC) i w stosunku do normy u młodego człowieka nazywa skalę zwężenia dróg oddechowych.
W badaniu spirometrycznym u osób z POChP stosunek FEV1/FVC jest niższy od 70%. Obniżenie przepływu powietrza połączone jest ze zmianami zapalnymi, zwłaszcza w obszarze obwodowych dróg oddechowych, jakie wywołują ich zwężenie oraz są przyczyną nadmiernej przebudowy płuc. Modyfikacje owe są rezultatem odpowiedzi płuc na kurz tytoniowy, pyły oraz gazy.
Kolejnym doświadczeniem badawczym jest gazometria, jakiej zadaniem jest weryfikacja zgęszczenia poziomu gazów we krwi. Aby mogła ona zostać wykonana należy pobrać krew z tętnicy chorego oraz zmierzyć w niej natężenie tlenu oraz dwutlenku węgla. Istotne: wysoki poziom dwutlenku węgla oraz niewielki poziom tlenu pokazuje długotrwałe zapalenie oskrzeli.
Można także zrobić pulsoksymetrię, jaka polega na nałożeniu na płatku ucha pacjenta sensora określającego zawartość tlenu we krwi.
Przebieg POChP ma charakter prowadzący. Jeśli pacjent wystarczająco wcześnie nie zerwie z nałogiem palenia oraz nie będzie dobrze leczony to w błyskawicznym tempie może dojść do wystąpienia niewydolności oddechowej, uniemożliwiającej prawidłowe funkcjonowanie oraz wymagającej często domowej tlenoterapii.
Leczenie
Choroba jest nieuleczalna, nieustannie postępująca. Leczenia ma na celu spowolnić rozwój symptomów. Każdy chory, u jakiego specjalista stwierdzi POChP winien niezwłocznie zrezygnować z palenia tytoniu oraz w miarę możliwości zapobiegać towarzystwa osób palących i miejsc o ogromnym skażeniu powietrza (parami, gazami). Istotne są także szczepienie przeciwko grypie oraz pneumokokom, jakie minimalizują zagrożenie choroby układu oddechowego, skutkującej wzmożenie dolegliwości podstawowej. W wypadku choroby bakteryjnej dróg oddechowych należy natychmiast zacząć antybiotykoterapię.
Leczenie objawowe POChP zależne jest od stanu zaawansowania dolegliwości. Środkami pierwszego rzutu są wykorzystywane wziewnie tak nazywane bronchodilatatory, więc substancje rozszerzające oskrzela, umożliwiające przepływ powietrza. W miarę postępu dolegliwości do leczenia dodaje się sterydy wziewne, jakie blokują reakcję zapalną w drzewie oskrzelowym. U chorych w ciężkim stadium dolegliwości niezbędna jest długotrwała tlenoterapia (przenośny koncentrator tlenu zapewnia stosowanie tlenu w warunkach mieszkaniowych).
