Chrapanie a zwapnienie płuc – chrapanie nie jest chorobą, a jedynie objawem możliwych patologii w obrębie układu oddechowego. Według statystyk chrapie około 10% społeczeństwa, z czego 80% to mężczyźni. Lekarze twierdzą, że 60% osób chrapiących robi to „fizjologicznie” i nie leży to u podłoża żadnej patologii.
PRZYCZYNY CHRAPANIA
Najczęstszymi przyczynami chrapania są patologie w obrębie górnych dróg oddechowych, zwłaszcza na etapie gardła i krtani. Głównie problemy z chrapaniem mają osoby ze skrzywieniem przegrody nosowej, powiększonymi migdałkami, wydłużonym podniebieniem miękkim (zaburzenia w budowie dróg oddechowych), z nadciśnieniem, otyłością, alergiami (obrzęk błony śluzowej jamy ustnej i gardła) lub po spożyciu większej ilości alkoholu. Często w przypadku infekcji, nawet zwykłego przeziębienia czy zapalenia zatok, może wystąpić tymczasowe chrapanie. Szczególnie niebezpieczny jest obturacyjny bezdech senny.
Mechanizm chrapania polega na zwiotczeniu mięśniówki gardła podczas snu, która opada, przez co światło dróg oddechowych zmniejsza się. Następuje niedotlenienie tkanek, w tym mózgu, co powoduje pobudzenie mięśni oddechowych i wywołuje głębszy wdech, który skutkuje wibracjami podniebienia miękkiego i języczka, co słyszymy jako chrapnięcie.
LECZENIE CHRAPANIA
Pierwszym krokiem leczenia chrapania jest diagnostyka przyczyn występowania tego zaburzenia. Należy także ustalić, czy chrapaniu towarzyszą bezdechy. W tym celu przeprowadza się screeningowe badanie nocne, czyli tak zwaną pulsoksymetrię nocną.
Jeżeli przyczyny chrapania są anatomiczne, można je usunąć za pomocą zabiegu chirurgicznego, np. prostowania przegrody nosowej przez laryngologa. Jeżeli występują bezdechy senne, elementem leczenia może być chirurgiczne zmniejszenie masy tkanki miękkiej podniebienia lub języka (UPPP – uwulopalatofaryngoplastyka). Można również stosować maski na noc, wspomagające oddychanie przez wytworzenie dodatniego ciśnienia w jamie ustnej, co zapobiega zapadaniu się mięśni gardła (tak zwany aparat CPAP, złoty standard w leczeniu obturacyjnego bezdechu sennego). Niekiedy konieczne są specjalne aparaty ortodontyczne wysuwające żuchwę (MAD), a czasem wystarczy jedynie schudnąć, by pozbyć się problemu chrapania.
ZWAPNIENIE PŁUC
Zwapnienia w płucach to odkładanie się ziarnistych złogów zbudowanych z soli wapniowych w tkance płucnej. Mogą być zlokalizowane w opłucnej, pęcherzykach płucnych, ścianach tchawicy lub oskrzeli, węzłach chłonnych lub naczyniach krwionośnych. Często utrzymują się przez wiele lat, a chory nie ma świadomości, że coś takiego w jego organizmie powstało. Zwykle ten stan nie wiąże się z większymi powikłaniami.
Zwapnienia zwykle są pozostałością infekcji, typu ospa wietrzna, zapalenia płuc, zapalenia oskrzeli, gruźlica, a także sarkoidozy czy różnych typów pylicy. W przypadku gruźlicy zwapnienia są dość charakterystyczne. Następuje zwapnienie ogniska pierwotnego, czyli miejsca namnażania się prątków (bakterii wywołującej gruźlicę). Organizm zaczyna się bronić, w ognisku zakażenia pojawiają się komórki fagocytujące i olbrzymie, które niszczą prątki.
Dzięki mechanizmom obronnym i stosowanemu leczeniu stan zapalny wchłania się, a ognisko stopniowo ulega zwapnieniu lub zwłóknieniu. Należy pamiętać, że ogniska gruźlicze często powstają w górnych częściach płuca, gdzie jest najwięcej tlenu, którego potrzebują prątki, aby się rozwijać. Zwapnienia poinfekcyjne mogą powstawać w różnych lokalizacjach w zależności od tego, czego dotyczyła choroba. Są również mniejsze niż ogniska pogruźlicze.
RÓŻNICE MIĘDZY ZWAPNIENIEM A ZWŁÓKNIENIEM
Najważniejsze, aby nie mylić zwapnienia w płucach ze zwłóknieniem płuc. Ta druga choroba jest znacznie poważniejsza, może się wiązać z istotnymi konsekwencjami dla zdrowia i życia. Samoistne (idiopatyczne) włóknienie płuc dotyczy najczęściej osób po sześćdziesiątym roku życia. Nie zostały rozpoznane przyczyny tego schorzenia i przez to jest bardzo trudne do wyleczenia. Choroba początkowo może przypominać zapalenie płuc lub niewydolność krążenia.
Do głównych objawów należą suchy kaszel, duszności, płytki, urywany oddech, refluksowe zapalenie przełyku, spadek masy ciała oraz znaczne osłabienie. Zwapnienia w płucach zwykle nie dają żadnych objawów. Najczęściej są wykrywane przypadkowo, przykładowo gdy pacjent udaje się ze skierowania swojego miejsca pracy do poradni medycyny pracy, by wykonać kontrolne zdjęcie rentgenowskie.
Mimo to, warto skonsultować każdy przypadek zwapnienia z lekarzem, aby wykluczyć poważniejsze patologie układu oddechowego.
CHRAPANIE A ZWAPNIENIA PŁUC
Te dwie dolegliwości nie mają ze sobą związku. Odkrycie zwapnienia w RTG nie wyklucza, że ta osoba również chrapie, ale jak wskazałam powyżej, przyczyny tych patologii są różne i nie mają wspólnego mianownika. Chrapania ma podłoże w górnych drogach oddechowych, natomiast zwapnienia występują w dolnych drogach oddechowych. Jedyną wspólną cechą, którą można wskazać jest fakt, że zwapnienia powstają w wyniku chorób infekcyjnych, podczas których pacjent, w wyniku utrudnionego przepływu powietrza przez drogi oddechowe, chrapie.
