Zespół metaboliczny określany jest inaczej mianem zespołu X. Wskazane schorzenie charakteryzuje się obecnością wielu nieprawidłowości metabolicznych, które przyczyniają się do wyniszczania organizmu. W sytuacji, gdy pacjent cierpi na otyłość brzuszną wraz z cukrzycą typu 2 i innymi zaburzeniami metabolicznymi, to istnieje duże prawdopodobieństwo, że dana osoba ma również zespół X. Na jakie przyczyny oraz objawy należy wskazać przy zespole metabolicznym?
Zespół ten wyróżnia się występowaniem wielu nieprawidłowości o charakterze metabolicznym, które zwiększają niebezpieczeństwo obecności chorób sercowo-naczyniowych. Zgodnie z określeniem Międzynarodowej Federacji Diabetologicznej, zespół metaboliczny może być stwierdzony u osoby, która cierpi na otyłość brzuszną oraz można u niej wyróżnić co najmniej dwa z poniżej wyróżnionych kryteriów:
- stężenie dobrego cholesterolu we krwi (HDL) w przypadku kobiet jest niższe niż 50 mg/dl, natomiast u mężczyzn niższe niż 40 mg/dl,
- poziom triglicerydów we krwi odpowiada bądź jest wyższy niż 150 mg/dl (albo leczenie dyslipidemii),
- ciśnienie tętnicze kształtuje się na poziomie lub jest wyższe niż 130/85 mm Hg (bądź leczenie nadciśnienie tętniczego),
- stężenie glukozy we krwi na czczo osiąga wartość lub jest wyższy niż 100 mg/dl (bądź też leczenie cukrzycy typu 2).
Zespół metaboliczny – rozprzestrzeniająca się epidemia
Pierwsze informacje medyczne dotyczące zespołu metabolicznego sięgają XVII wieku, jednakże dopiero od 30 lat lekarze przyglądają się określonemu schorzeniu bardziej szczegółowo. Dlaczego? Wynika to z tego, że bardzo szybko wzrasta liczba osób dotkniętych nadwagą oraz otyłością, które cierpią również na cukrzycę typu 2, nadciśnienie tętnicze oraz miażdżycę. Co więcej, niepodjęcie działań leczniczych w odpowiednim czasie może doprowadzić do poważnych w skutkach konsekwencji, takich jak zawał serca, czy udar mózgu. Ponadto odnalezienie przyczyny choroby zapewni możliwość skutecznego leczenia, a także pozwoli na prowadzenia działań profilaktycznych.
Zespół metaboliczny częściej pojawia się u kobiet niż u mężczyzn. Podkreślić należy także fakt, że niebezpieczeństwo jego wystąpienia wzrasta wraz z wiekiem. Najwięcej rozpoznań jeżeli chodzi o to schorzenie, jest u osób po sześćdziesiątym roku życia.
Zespół metaboliczny – jakie przyczyny schorzenia można wskazać?
Dlaczego coraz więcej osób dotkniętych jest zespołem metabolicznym? Istnieje kilka teorii na ten temat. Jedna z nich zauważa, że problem może wynikać z faktu, ze w człowieku zakodowany jest genotyp człowieka pierwotnego funkcjonującego według schematu: czas najedzenia się – czas głodu. Okres sytości sprawiał, że najadał się w pełni, doprowadzając do gromadzenia tkanki tłuszczowej, natomiast w czasie głodu zwyczajnie ja spalał. Dzięki określonemu działaniu oraz aktywności fizycznej zachowywał szczupłą sylwetkę. We współczesnych czasach ludzie dysponują nadmiarem jedzenia i żyją nieustannie w okresie sytości. W związku z tym organizm nie może doczekać się okresu głodu, jednakże nieustannie gromadzi zapasy. Gromadzi ponieważ w taki sposób został zakodowany.
Bardzo dużą teorii powiązanych jest z genetyką. Wszystko wskazuje na to, że ma to potwierdzenie w rzeczywistości. Można na przykład odziedziczyć predyspozycje do łatwego przybierania na wadze. Co więcej, w sytuacji gdy określona osoba będzie prowadziła styl życia sprzyjający kształtowaniu się otyłości, może na nią zachorować. Im dłużej choruje się na otyłość, tym większe jest prawdopodobieństwo powstania zespołu metabolicznego.
Zespół metaboliczny oraz insulinoodporność
Nie jest do końca wyjaśniony fakt powiązania otyłość brzusznej z obecnością takich schorzeń jak cukrzyca typu 2 albo nadciśnienie tętnicze. Istnieje prawdopodobieństwo, że przyczyna tkwi w nieprawidłowościach związanych z przemianą tłuszczów w organizmie człowieka. Przekształcane są one przede wszystkim w energię. W sytuacji, kiedy jest ich za dużo, dochodzi do odkładania się produktów przemiany materii. Nie tylko w formie fałdek oraz boczków, ale również w mięśniach szkieletowych, trzustce, wątrobie, sercu i innych fragmentach ludzkiego ciała. Gdy produkty te nawarstwią się w obszarze jamy brzusznej, powstaje bardzo niebezpieczna sytuacja, która sprzyja insulinoodporności.
Komórki organizmu ludzkiego pobierające energię do życia z glukozy, nie mogą jej otrzymać. Dzieje się tak, dlatego że glukoza nie ma możliwości przetransportowania się do ich wnętrza. Zanim insulina nie otworzy wejścia do komórek. W przypadku obecności otyłość brzusznej komórki znajdujące się w organizmie człowieka z pewniej przyczyny nie mogą otworzyć się insulinowym kluczem. W tej sytuacji pojawia się pewny paradoks. We krwi człowieka obecny jest nadmiar glukozy, natomiast komórki organizmu umierają z powodu nie możności jej otrzymania. W taki właśnie sposób dochodzi do kształtowania się i rozwoju cukrzycy typu 2.
Zespół metaboliczny – leczenie
W przypadku, gdy doszło do rozwoju zespołu metabolicznego sama zmiana stylu życia może być zabiegiem niewystarczającym, by uporać się z określonym problemem. W takiej sytuacji lekarz może zalecić przyjmowanie preparatów farmaceutycznych, takich jak na przykład:
- leki, które wspomagają leczenie nadwagi,
- środki utrzymując na odpowiednim poziomie poziom glukozy we krwi oraz zwiększające wrażliwość na insulinę,
- preparaty obniżające i utrzymujące na dobrym poziomie ciśnienie tętnicze,
- farmaceutyki zmniejszające poziom złego cholesterolu.
