Jak pozbyć się wszawicy? Wszawica jest spowodowana przez wszy, które są owadami o sześciu odnóżach, z których każde zaopatrzone jest w mocne pazurki. Samice wykorzystują nierozpuszczalna substancję kleistą do przytwierdzenia od 80 do 100 jaj, zwianych gnidami, zarówno do włosów jak i szwów ubrania. W ciągu 8 dni wylęgają się larwy, a po okresie 2 do 3 tygodni osiągają dojrzałość płciową. Wszy żywią się krwią gospodarza co kilka godzin i nie mogą bej niej przeżyć dłużej jak tydzień. Wyróżnia się trzy gatunki wszy, które mają znaczenie dla patologii człowieka: wesz głowowa, wesz odzieżowa i wesz łonowa.
Występowanie wszawicy
Wszawica, na zachorowanie bardziej podatne są dzieci i osoby mające długie włosy. Stawonogi są przenoszone z człowieka na człowieka, zarówno przez kontakt bezpośredni, jak i za pośrednictwem wspólnych grzebieni, szczotek do włosów, a także ręczników. Rozszerzaniu choroby sprzyja niedostateczna higiena oraz wspólne zamieszkiwanie dużej ilości osób. Nie rzadkie są również epidemie występujące w szkołach, które budzą duże obawy zarówno wśród nauczycieli jak i wśród rodziców.
Przyczyny wszawicy
Wszy najczęściej spotykane są na owłosionej skórze głowy, gdzie przytwierdzają swoje jajka lub gnidy do łodygi włosa. Odżywiają się, pobierając krew ze skóry głowy. Ukąszenia wywołują świąd, a w następnej kolejności drapanie, które prowadzi do wytworzenia wtórnych infekcji bakteryjnych. Owady te na ogół nie przenoszą chorób, za ich pośrednictwem może jednak dojść do zakażenia krętkami. Krętkami które stanowią czynnik etiologiczny przenoszonego przez wesz duru powrotnego.
Objawy wszawicy
Zmiany chorobowe na ogół obserwuje się jedynie na owłosionej skórze głowy. W rzadkich przypadkach zajęte mogą być brwi, rzęsy włosy łonowe lub owłosienie brody. Najczęściej wszy usadawiają się w okolicy małżowiny usznej. Pomimo, tego że odżywają się krwią co kilka godzin, pierwsze symptomy pojawiają się po kilku dniach. Co sugeruje obecność reakcji alergicznych prawdopodobnie na białka zawarte w ślinie wszy. Ukłucia wywołują reakcję miejscową w postaci rumieniowatych i intensywnie swędzących grudek. Nasilony świąd i drapanie często doprowadzają do powstania stanu zapalnego skóry, który nazywa się wypryskiem wszawicowym.
W cięższych przypadkach może dojść do infekcji bakteryjnych oraz powiększonych węzłów chłonnych. Obecność wszy lub gnid można sprawdzić w badaniu mikroskopem. Ich identyfikacja na ogół nie sprawia trudności. Gnidy są bardzo silnie przytwierdzone do włosów i ma się wrażenie, że wyrastają razem z nimi ze skóry głowy. Ich wygląd przypomina pąki wyrastające z włosów, a w miejscu odejścia znajdują się jaja pokryte osłonką chitynową. Jeżeli stwierdzi się, że występuje brak wieczka, oznaczać to może że jajo osiągnęło dojrzałość. U pacjentów ze świądem i cechami zapalenia owłosionej skóry głowy należy zawsze zbadać okolicę zauszną w poszukiwaniu gnid.
Diagnostyka
W badaniu klinicznym należy na samym początku wykluczyć:
- atopowe zapalenie skóry,
- łojotokowe zapalenie skóry,
- liszajec,
- zapalenie mieszków włosowych
- łupież owłosionej skóry głowy.
W badaniu mikroskopowym należy rozróżnić gnidy oraz wszawicę rzekomą, której wykwity mają cylindryczny kształt i zsuwają się wzdłuż włosa.
Leczenie – jak pozbyć się wszawicy?
Leczenie ukierunkowane jest na zwalczanie larwalnych form gnid, a nie dorosłych osobników. Wszystkie opcje terapeutyczne zmierzają do zachowania odpowiedniej skuteczności przy jak najmniejszej toksyczności stosowanych preparatów. Pojawia się również coraz więcej dowodów na wzrost odporności pasożytów na stosowane leki. Do najczęściej stosowanych leków należą:
– permetryna, jest syntetycznym związkiem, który stanowi prawdopodobnie leczenie z wyboru. Jego mechanizm działania polega na zmianie przewodnictwa nerwowego w organizmie stawonoga, co prowadzi do jego podrażnień. Dostępny jest jako 1% szampon w kremie do mycia włosów o nazwie Nix. Preparat ten należy nałożyć na włosy, pozostawić na 10 minut, a następnie dokładnie spłukać. Nie zaobserwowano żadnych skutków ubocznych jego stosowania, jednak jest on preparatem na który wesz jest odporna.
– pyretryny – źródłem ich związków są kwiaty złocienia dalmatyńskiego, a ich działanie wiąże się również z zaburzeniami przewodnictwa nerwowego w organizmie stawonogów. Sprzedawane są preparaty bez recepty takie jak RID, A-200, w celu przedłużenia ich działania czasami dodaje się do nich tlenek piperonylobutylu, który ma za zadanie zahamowanie rozkładu związku podstawowego. Preparaty zazwyczaj nakłada się na włosy na 30 minut, a następnie dokładnie spłukuje, czasami czynność ta należy powtórzyć po 24 lub 48 godzinach.
Jak pozbyć się wszawicy?
– alletryna i tlenek piperonylobutylu – jest to preparat złożony, który zawiera substancje występujące w postaci sprayu, który należy nałożyć na włosy na 30 minut, może zachodzić również konieczność powtórzenia terapii po tygodniu. Sprayem można spryskiwać także szaliki, czapki i kapelusze.
– malation, jest najbardziej skutecznym lekiem przeciwko wszawicy, który jest łatwopalnym, organicznym środkiem owadobójczym, który w krótkim czasie niszczy znaczny odsetek stawonogów. Malation wiąże się również z keratyną, co powoduje wydłużony czas jego działania.
– lindan, jest środkiem stosowanym głównie w terapii świerzbu, jest wykorzystywany również przy zwalczaniu wszawicy, choć jego skuteczność jest znacznie mniejsza w porównaniu, z wyżej wymienionymi preparatami. Lek zazwyczaj zalicza się do preparatów zapasowych, lek należy nałożyć na włosy i szybko spłukać.
