Leki na grzybicę stóp – grzybica stóp, w ogólnym ujęciu dotyczy zmian zlokalizowanych na stopach. Termin ten czasami jest stosowany do określenia procesu chorobowego obejmującego tylko jedna stopę. Z takiego punktu widzenia grzybica stopy mimo wszystko powinna odnosić się do zajęcia obu stóp. Grzybica stóp jest bardzo powszechna chorobą, choroba jest rozpowszechniona u sportowców, a zasadniczo częściej występuje w klimacie ciepłym i wilgotnym.
Przyczyny
Głównymi czynnikami sprawczymi są gatunki grzybów, których zarodniki mogą przeżyć wiele miesięcy w obuwiu, dywanach, dywanikach łazienkowych, szatniach i kabinach prysznicowych. Często zakażone są wanny do ciepłych kąpieli i kąpieliska termiczne. Czynnikiem sprzyjającym są wilgotne środowiska w obuwiu, połączone z nieprzestrzeganiem higieny, nadmierna potliwość, podeszły wiek oraz zaburzenia przepływu krwi obwodowej.
Objawy
Obraz kliniczny grzybicy stóp może być bardzo różnorodny. Objawy do tego stopnia mogą się różnić miedzy sobą, że często nie są przypisywane tej chorobie.
Rodzaje grzybicy stóp
Rozróżniamy następujące odmiany grzybicy stóp:
– grzybica międzypalcowa, często postać grzybicy. Z reguły dotyczy powierzchni bocznej dwóch ostatnich palców, ponieważ w tym miejscu przestrzenie międzypalcowe są najwęższe. Po rozsunięciu palców stwierdzić można obecność szarobiałej, obrzękniętej skóry. Usunięcie skóry uwidacznia nadżerki, szczeliny oraz rumienie. Do czynników sprzyjających rozwianiu się grzybicy należy wzmożona potliwość i bakteryjne zakażenia palców stóp,
– grzybica stóp złuszczająca, również powszechna jest postać hiperkeratotoniczna, zwana także mokasynową, które bardzo często współistnieje z grzybica paznokci. Zmiany mają charakter suchej, często grubej łuski, która zazwyczaj pokrywa pięty, czubki palców i poduszeczki śródstopia. Pacjenci często nie zdają sobie sprawy z obecności zakażenia grzybiczego, problem traktują jako suchość stóp. Kiedy strefa złuszczania dochodzi do brzegu stopy, przy dobrze przeprowadzonym badaniu można dojrzeć rumień. Czasami nasilone objawy występują tylko na jednej stopie,
– grzybica stóp potnicowa, ta odmiana grzybicy może przez długi czas przebiegać w sposób bezobjawowy, po czym następuje nagły wysiew zgrupowanych swędzących pęcherzyków, zazwyczaj zlokalizowanych na podbiciu. Mniejsze pęcherzyki są często mętne lub ropne, mogą się zlewać tworząc duże wypełnione płynem pęcherze, które w końcu pękają na szczycie, prowadząc tym samym do wytworzenia się charakterystycznych nadżerek ze złuszczaniem i rumieniem na obrzeżach, typowe są nawroty wiosna lub latem, co może mieć pewien związek z ciepłem oraz wilgotnością.
Leczenie
Leki jakie mogą być stosowane do leczenia grzybicy stóp, mogą być lekami miejscowymi. Wiele leków nowej generacji może wywierać działanie przeciwzapalne, dlatego tez stosowanie miejscowego preparatu steroidowego z lekiem przeciwgrzybiczym jest zazwyczaj zbyteczne. Zazwyczaj najlepiej przyswajane są preparaty w formie kremu, żelu, dużo wygodniejsze są areozole oraz roztwory, które można wygodnie aplikować na powierzchniach międzypalcowych. Płyn zawierający 1% stężenie terbinafiny tworzy unikalną powłokę na powierzchni skóry i pozwala na leczenie międzypalcowej grzybicy stóp w jednym zastosowaniu. Leczenie ogólnoustrojowe jest konieczne, gdy choroba ma charakter rozległy oraz gdy dochodzi do zajęcia włosów. Dostępne są trzy rodzaje leków podawanych ogólnie:
– gryzeofulwina, jest pierwszym doustnym preparatem przeciwgrzybicznym, która uzyskuje się z grzybów pleśniowych. Hamuje ona namnażanie się grzybów poprzez blokowanie syntezy DNA. Dokładny mechanizm całego procesu nie jest do końca znany. Lek ten najlepiej się wchłania z tłustymi posiłkami, a do skóry przynajmniej częściowo dostaje się z potem. Zalecane podawanie w dobowej dawce 750-1000mg u dorosłej osoby oraz 10 mg/kg na dobę u dzieci w wieku od 2 do 14 lat. Lek zasadniczo nie odkład się w keratynie, musi więc być podawany przez długi czas, poza tym nie jest zbyt skuteczny. Głównie jest on podawany dzieciom mającym problemy z grzybica owłosionej skóry głowy, jest lekiem bezpiecznym.
Leki na grzybicę stóp
– azole takie jak itrakonazol i flukonazol hamują syntezę ergosterolu w błonie komórkowej grzybów. Żaden z tych związków nie został w oficjalny sposób zatwierdzony do stosowania u dzieci. Zazwyczaj podaje się itrakonazol w dawce 100mg na dobę przez 2 do 4 tygodni, natomiast flukonazol w dawce 50mg na dobę przez 2 do 8 tygodni i jest on dostępny w postaci płynnej. Stosowanie azoli jest przeciwwskazane w okresie ciąży i laktacji. Azole mogą wchodzić w interakcje z innymi lekami przez co należy uwzględnić przed przepisaniem tych preparatów osobie chorej. Istniej także ryzyko wystąpienia działań niepożądanych ze strony wątroby. Ketonazol, który jest pierwszym lekkiej z tej grupy jest nadal polecany w przypadku zakażeń drożdżakowych i głębokich infekcji grzybiczych. Zazwyczaj unika się jego stosowania w przebiegu zakażeń wywołanych przez dermatofity, ze względu na możliwe działania niepożądane, takie jak hepatotoksyczność.
– terbinafina powoduje odkładanie się skwalenu w komórkach, na drodze blokowania syntezy steroli, co odbywa się w nieco odmienny sposób iż w przypadku stosowania azoli. Zazwyczaj przy zakażeniach dermatofitami stosuje się dzienna dawkę 250m mg przez 4 tygodnie. Wystąpienie działań niepożądanych jest praktycznie znikome, nalezą do nich zawroty głowy i nudności. Może wystąpić pokrzywka i zazwyczaj odwracalne zaburzenia smaku.
Do realnych środków zapobiegawczych należy noszenie gumowych sandałów podczas korzystania z publicznych kabin prysznicowych. Staranne osuszanie stóp, szczególnie przestrzeni międzypalcowych, a także dbanie o higienę poprzez noszenie czystych butów oraz skarpet.
