Zespół Aspergera został po raz pierwszy opisany w 1944 roku przez austriackiego psychiatrę Hansa Aspergera, od nazwiska, którego choroba wzięła swoją nazwę. Dokładnie rok po tym, jak Leo Kanner opisał objawy autyzmu. Zespół Aspergera jest definiowany, jako rzadka forma autyzmu, charakteryzująca się ograniczonymi zainteresowaniami, realizacją powtarzających się działań i poważnym brakiem interakcji społecznych.
Przyczyny – zespół Aspergera
Zespół Aspergera ma podobne przyczyny rozwoju jak autyzm. Zakłada się, że zaburzenie wynika z czynników genetycznych i biologicznych, uważa się również, że choroba może powstać w wyniku toksycznego wpływu na płód w pierwszym trymestrze jego rozwoju. Istnieją informacje wskazujące, że Izaak Newton i Albert Einstein cierpieli z powodu zespołu Aspergera. Mówiąc o występowaniu choroby, można zauważyć, że obecnie na każde 10 000 osób cierpi na tę chorobę 20-25 osób. U mężczyzn choroba jest znacznie częściej diagnozowana niż u kobiet. Pochodzenie zaburzeń ze spektrum autyzmu i zespołu Aspergera nie jest dokładnie znane.
Niemniej jednak badania wskazują na biologiczne przyczyny tych zaburzeń. Różnice stwierdzono w niektórych strukturach i określonych obszarach mózgu dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu w porównaniu ze zdrowymi dziećmi. W szczególności różnice te ujawniają się w niektórych częściach mózgu, w których podczas rozwoju płodu występuje nieprawidłowa migracja komórek. Ponadto odnotowano wzrost połączeń neuronowych między płatami czołowymi mózgu, i regionami skroniowymi, które odgrywają kluczową rolę w rozwoju zdolności do właściwego opanowywania wyższych funkcji.
Czynnik genetyczny odgrywa ważną rolę, na przykład u 37–90% osób cierpiących na zespół Aspergera dziedziczy tę chorobę. Do 15% przypadków zespołu Aspergera jest spowodowanych mutacjami genetycznymi. Mówiąc o przyczynach zaburzeń ze spektrum autyzmu, należy również wziąć pod uwagę czynniki ryzyka, takie jak podeszły wiek rodziców w chwili poczęcia lub zbyt niska waga niemowlęcia po urodzeniu.
Zespół Aspergera – objawy
Osoby z zespołem Aspergera nie cierpią na demencję, z reguły mają normalne lub wysokie zdolności intelektualne, mają wyraźny niestandardowy typ myślenia, ale jednocześnie ich umiejętności społeczne są raczej słabo rozwinięte. Faktem jest, że takie osoby mają wolniejszy rozwój emocjonalny i społeczny. Oprócz trudności z komunikacją i interakcją, choroba jest spowodowana tym, że chorzy mają dziwną mowę.
Osoby z zespołem Aspergera mają wyraźny egocentryzm, co przejawia się w niechęci do nawiązywania kontaktów z rówieśnikami. Czasami są naiwni społecznie, wyrażają swoje opinie bez zastanawiania się nad konsekwencjami i nie są w stanie rozpoznać prawdziwego wpływu interakcji społecznych. Są zbyt proste, nie mogą ukryć swoich emocji, co często staje się powodem, dla którego mówią obraźliwe rzeczy innym, chcąc ich urazić.
Chorzy unikają bezpośredniego kontaktu wzrokowego, ponieważ to emocjonalnie ich przeciąża. Ze względu na to, że ich sfera emocjonalna i społeczno-komunikacyjna jest stosunkowo słabo rozwinięta, muszą nauczyć się wszystkich umiejętności komunikacji niezależnie od intelektu. Ludzie z zespołem Aspergera mogą nawet angażować się w interakcje społeczne. Mogą zawieść się, gdy próbują kontynuować rozmowę lub próbując spotkać się z kimś. Ewentualnie zaprzyjaźnić się z kimś, mogą rozpocząć dziwną i nieskuteczną rozmowę.
Zespół Aspergera
Jednak cechy osób z zespołem Aspergera pozwalają im z reguły prowadzić niezależny styl życia, zarówno osobisty, jak i zawodowy. Jednak poziom problemu, który można nazwać niepełnosprawnością społeczną, jest bardzo wysoki. Pociąga to za sobą problemy z integracją w szkole, komplikuje poszukiwanie pracy lub adaptację w środowisku zawodowym.
U dorosłych cierpiących na zespół Aspergera mowa jest normalnie rozwinięta. Trudno im skutecznie zastosować te umiejętności podczas komunikacji, tj. w praktyce. Wynika to z faktu, że z nie mają oni zdolności rozumienia stanu psychicznego innych ludzi. Dlatego błędnie interpretują niewerbalne zachowania innych, zwłaszcza mimikę. Nie potrafią też rozpoznać intencji innych ludzi, co czyni ich wyjątkowo wrażliwymi.
Inną cechą osób z zespołem Aspergera jest dosłowne rozumienie mowy. Nie potrafią zrozumieć kontekstu, nie rozumieją humoru ani żargonu potocznego. Oprócz sfery społecznej ludzie z zespołem Aspergera cierpią na powtarzające się i restrykcyjne zachowania. Mogą zaangażować się w jeden lub kilka obszarów, w których stają się prawdziwymi ekspertami. Na przykład pociągami, astronomią lub fizyką kwantową. Ale zawsze nadmiernie się na nich skupiając, zwracając się do nich w dowolnym kontekście lub sytuacji życiowej.
Zespół Aspergera – diagnostyka
Z reguły diagnoza dotyczy dzieci w wieku od 4 do 14 lat. Podczas diagnozowania choroby dziecko powinni zbadać różni specjaliści. U dorosłych choroba jest dość trudna do zdiagnozowania. Dokonywana jest po przetestowaniu chorego, jak również po zebraniu informacji od niego i jego rodziny. Trudniej jest zdiagnozować zespół Aspergera niż autyzm.
Diagnostyka zespołu Aspergera powinna być prowadzona przez specjalistów z zakresu zaburzeń ze spektrum autyzmu. Diagnostykę poprzez obserwację zachowania, ocenę cech psychologicznych i badania lekarskie. Z reguły oceniane są takie cechy psychologiczne, jak praktyczne umiejętności adaptacyjne, mowa oraz historia rozwoju dziecka lub osoby dorosłej. Należy pamiętać, że im szybciej choroba zostanie wykryta, tym szybciej niezbędna pomoc i wsparcie zostaną zapewnione. Może to być pomoc psychologiczna, leczenie uzależnień, pomoc społeczna lub pomoc w nauce.
Zespół Aspergera – leczenie
Leczenie zespołu Aspergera ma na celu wyeliminowanie objawów, które mają negatywny wpływ na życie chorego. Szczególne miejsce w tej chorobie zajmuje nauka chorego w zakresie mowy, komunikacji i umiejętności społecznych. Ponadto zalecane są ćwiczenia fizjoterapeutyczne w celu poprawy koordynacji ruchowej, sesji psychoterapii poznawczo-behawioralnej i integracji sensorycznej.
W razie potrzeby lekarz przepisuje choremu leki psychotropowe lub stymulanty, które pomagają kontrolować niektóre objawy choroby. Podczas leczenia zespołu Aspergera zawsze należy wziąć pod uwagę indywidualne cechy dziecka lub osoby dorosłej tak ściśle, jak to możliwe. Innymi słowy, jego mocne i słabe strony w komunikacji i umiejętnościach społecznych, poziom rozwoju intelektualnego oraz, w przypadku dziecka, gry.
Konieczne jest opracowanie leczenia obejmującego różne techniki zgodnie z indywidualnymi potrzebami. Na przykład techniki kontroli behawioralnej, wsparcie emocjonalne i inne mające na celu poprawę umiejętności społecznych i komunikacyjnych. Takich jak zrozumienie mimiki lub mówienia żargonem.
