Depersonalizacja to nienormalne postrzeganie otaczającego świata i samego siebie, gdy wszystko wydaje się nierealne, a własne myśli, emocje i odczucia, jak gdyby obserwowane z zewnątrz. Często zdarza się to z derealizacją, charakteryzującą się oddaleniem wszystkiego wokół, brakiem w nim kolorów, upośledzoną pamięcią.
Czym jest depersonalizacja?
Tego typu zaburzenia może odczuwać duża grupa ludzi na całym świecie. Wydaje im się, że ich świadomość jest podzielona na dwie części, a jedna z nich, straciła kontrolę nad swoim umysłem i ciałem, panikuje, a druga obojętnie obserwuje to z boku. Osoba widzi wszystko we mgle, w stonowanych kolorach, nie może poruszać ręką ani stopą. Czuje najsilniejszy dyskomfort i wydaje jej się, że oszaleje. Eksperci nie uważają tego zaburzenia za poważną patologię psychiczną. Ludzka psychika może reagować na stres, strach, silny szok emocjonalny, a nawet zmęczenie w sensie fizycznym.
Mózg włącza ochronę, zmniejszając wrażliwość sensoryczną człowieka i emocjonalność, dlatego przedmioty wydają się dziwne, niezwykłe w dotyku, a kolory wyblakłe. Oznacza to, że postrzeganie świata staje się niezwykłe i dziwne, nieznane. Zaburzenia te zwykle przechodzą samodzielnie i szybko, bez konieczności leczenia. Ale jeśli taki syndrom przejawia się często i trwa przez długi czas, a objawy nasilają się, to jest już niebezpieczne: osoba może zaszkodzić sobie i innym swoim nieodpowiednim zachowaniem lub popełnić samobójstwo.
Dlatego w tym przypadku konieczna jest pomoc lekarzy.Trzeba wiedzieć, że depersonalizacja może towarzyszyć depresji, atakom paniki, lękowi i zaburzeniom dwubiegunowym oraz schizofrenii. Podobne odczucia wywołują leki, środki uspokajające i leki przeciwhistaminowe oraz wiele innych leków, a także kofeina i alkohol.
Depersonalizacja – przyczyny
Depersonalizacja występuje u osób w różnym wieku i płci, ale najczęściej dotyczy młodych kobiet. Jak już wspomniano, powoduje to stresującą sytuację. Psychika, która się opiera, zmniejsza silny ładunek emocjonalny osoby, zwracając uwagę na obserwację zewnętrzną. W ten sposób osoba chora zmienia swoją świadomość na siebie, zmysły są stępione, ale jednocześnie logiczne myślenie pozostaje takie samo.
Rozwój depersonalizacji w organizmie wygląda następująco: pod wpływem stresu zaczyna powstawać duża ilość endorfin. W wyniku ich chaotycznego ataku na receptory, układ limbiczny odpowiedzialny za emocje nie jest w stanie poradzić sobie z takim ciśnieniem i jest zmuszony do częściowego zamknięcia. Ale powyższy mechanizm może zostać wywołany przez inne czynniki fizyczne:
- Udar mózgu
- Nadciśnienie
- Guz mózgu
- Choroba neurologiczna
- Uraz głowy
- Napad padaczkowy
- Operacja neurochirurgiczna
- Ciężka choroba zakaźna w dzieciństwie
Bardzo rzadko depersonalizacja jest dziedziczna lub jest wynikiem negatywnych zmian w układzie nerwowym. Mówi się już, że stosowanie narkotyków lub innych środków odurzających może również powodować zaburzenia percepcji, ponieważ prowokuje to zwiększoną produkcję „hormonów szczęścia” – endorfin.
Depersonalizacja – objawy
Istnieją 3 warunkowe grupy objawów charakteryzujące zespół depersonalizacji:
Emocjonalny chłód, obojętność w postrzeganiu świata, obojętność wobec ludzi
- Obojętność na cierpienie innych
- Brak radości podczas komunikowania się z rodziną, przyjaciółmi
- Odporność na muzykę
- Utrata poczucia humoru.
- Strach odczuwany jest jedynie z powodu utraty kontroli nad własnym ciałem i utraty orientacji w przestrzeni.
Naruszenie doznań fizycznych:
- Traci się wrażliwość na ciepło i zimno
- Kolory stają się matowe, może pojawić się nieodróżnianie barw
- Zmiany smaku
- Obiekty wydają się rozmyte, bez krawędzi
- Dźwięki wydają się stłumione, jak w wodzie
- Ból przy drobnych obrażeniach jest nieobecny
- Koordynacja ruchów jest zerwana
- Nie ma uczucia głodu, a wraz z nim zanika apetyt.
Odporność psychiczna:
- Osoba zapomina o swoich preferencjach – co lubi i nie lubi
- Brak zachęt i motywów – niechęć do dbania o siebie, gotowania, mycia, pracy, zakupów
- Chwilowa dezorientacja – chory może siedzieć bezczynnie przez kilka godzin i nie rozumieć, ile czasu minęło
- Poczucie uczestnictwa, jako aktor w nudnej zabawie
Głównym objawem zaburzeń depersonalizacji jest głębokie zanurzenie osoby w sobie. Początkowo zdaje sobie sprawę, że postrzega swoją osobowość niepoprawnie, to go przygnębia i wywołuje silne poruszenie emocjonalne. Kiedy próbuje zrozumieć, co się dzieje, poczucie nierzeczywistości staje się coraz silniejsze, a absurdalność sytuacji zmusza chorego do unikania komunikacji z innymi ludźmi. Ogólnie obraz chorobowy depersonalizacji można opisać następująco:
- Postrzeganie świata jest zepsute – wydaje się surrealistyczne, fantastyczne.
- Całkowite oderwanie się od tego, co dzieje się wokół.
- Utrata satysfakcji z naturalnych potrzeb fizjologicznych – sen, jedzenie, seks itp.
- Zamknięcie
- Naruszenia percepcji struktury ciała – ramiona i nogi wydają się sztuczne, niezrozumiałe ich rozmiary.
- Niemożność kontrolowania swojego ciała.
- Zmniejszenie zdolności intelektualnych.
- Czując się samotny, porzucony przez wszystkich.
- Brak jakichkolwiek manifestacji emocjonalnych.
- Zmiany w doznaniach fizjologicznych.
- Podzielona osobowość.
- Uczucie oglądania siebie z zewnątrz.
Te objawy zaburzeń depersonalizacji mogą mieć różny stopień nasilenia z różnymi rodzajami depersonalizacji.
Depersonalizacja – diagnostyka
Aby zidentyfikować to zaburzenie, wymagana jest staranna analiza odczuć i zachowań chorego oraz rozmowa z jego rodziną. Przeprowadzane są również specjalne testy. Badania krwi nie są zlecane, ponieważ osoba nie wygląda na chorą, nie ma chronicznych i ukrytych chorób somatycznych, odporność nie powoduje dolegliwości, stan fizyczny jest całkiem normalny. Ale MRI pokaże zmiany w pewnych obszarach mózgu. Istnieją specjalne testy laboratoryjne potwierdzające zmiany w receptorach białkowych i zaburzeniach w gruczole dokrewnym – przysadce mózgowej. Teraz istnieją jasne kryteria potwierdzające diagnozę:
- Krytyczne myślenie chorego, który jest świadomy problemu.
- Zachowanie jasności świadomości, brak tak zwanego pomieszanie myśli.
- Narzeka, że umysł istnieje niezależnie od ciała, to drugie istnieje niezależnie i jego postrzeganie jest zakłócone.
- Uczucie zmiany terenu, nierealności.
Specjalista powinien odróżnić depersonalizację od schizofrenii, która ma podobne objawy. Te patologie są rozróżniane w następujący sposób: schizofrenia przejawia się tymi samymi symptomami o tej samej intensywności każdego dnia, a przy zaburzeniach depersonalizacji są one znacznie bardziej zróżnicowane.
Depersonalizacja – leczenie
Ponieważ to zaburzenie jest indywidualne dla każdego chorego, leczenie wybierane jest dla każdego osobno. Jak już wspomniano, krótkoterminowe przypadki depersonalizacji nie wymagają leczenia, ale dyskomfort pomoże wyeliminować psychoanaliza. Jeśli winowajcą depersonalizacji było branie narkotyków, wówczas organizm jest odtruwany. Leczenie hormonalne będzie konieczne, jeśli przyczyną choroby jest patologia endokrynologiczna.
Depersonalizacja na tle depresji, ataków paniki, schizofrenii: psychiatra przepisuje kompleks środków uspokajających, przeciwdepresyjnych, przeciwpsychotycznych. Leki pozwalają ograniczyć dotkliwość doświadczeń spowodowanych zaburzeniem. Kiedy objawy są niwelowane, nadchodzi czas na psychoterapię. Specjalista prowadzi serię sesji z chorym, które ujawniają przyczyny zaburzeń, przełączają uwagę na innych ludzi i uczą radzenia sobie z występującymi atakami w przyszłości. Skuteczną metodą pozbycia się depersonalizacji jest zapamiętanie dziwnych uczuć, a następnie przekazanie ich psychologowi.
Lekarz może przypisać dodatkowe środki:
- Akupunktura
- Kojący masaż
- Leki ziołowe
- Fizjoterapia
- Homeopatia.
Techniki psychoterapeutyczne są wspierane przez rehabilitację społeczną: pacjentowi zaleca się częstsze odwiedzanie ludzi, chodzenie do muzeów, teatrów itp. Daje to wymierny efekt w leczeniu i regeneracji. Zdarza się, że osoby z poważną depersonalizacją negatywnie odnoszą się do programu rehabilitacji, są bierne.
