Mizofonia jest to schorzenie objawiające się nadwrażliwością na dźwięk. Wskazane określenie ma swoje źródło w greckich słowach „misos”, co oznacza nienawiść i „phone” czyli dźwięk. Schorzenie bardzo często nazywane jest także zespołem SSS. To słowo natomiast pochodzi od Selective Sound Sensitivity Syndrome. Jako przypadek medyczny została opisana w 2000 roku. Z tego względu, że o opisywanej jednostce chorobowej mówi się od niedawna, nie ma jeszcze jednoznacznych kryteriów pozwalających na rozpoznanie mizofonii.
Co więcej, jeżeli chodzi o klasyfikacje psychiatryczne, termin ten w ogóle nie występuje. Jednakże prowadzone obserwacje dały odpowiedź, że nadwrażliwość na rożnego rodzaju dźwięki występuje zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Pierwsze nieprawidłowości z tym związane zaobserwować można bardzo wcześnie, bo już w okresie dzieciństwa, w okolicy 9-13 roku życia.
Mizofonia – jakie są podstawowe przyczyny schorzenia
W obecnym czasie nie można jasno wskazać przyczyn powodujących mizofonię. Może się wydawać, że problem związany jest z nieprawidłowościami związanymi z funkcjonowaniem narządu słuchu. Jednakże nie jest to prawdziwe stwierdzenie. Osoby cierpiące z powodu nadwrażliwości na dźwięk mają prawidłowo funkcjonujący narząd słuchu. Częsta hipoteza, która związana jest z określeniem przyczyny mizofonii skupiona jest wokół wskazania, że dźwięki odbierane są za pośrednictwem ośrodków słuchowych mózgu, dlatego też istnieje możliwość, że zaburzenia wskazanych ośrodków mogą stanowić jedną z przyczyn mizofonii.
Mizofonia – rozpoznanie schorzenia
Nie ma narzędzi diagnostycznych pozwalających na stwierdzenie obecności określonego schorzenia. Obecnie rozpoznanie odbywa się przez wykluczenie innych przyczyn dyskomfortu, który pojawia się u konkretnego pacjenta. W metodzie różnicowej wymienia się między innymi takie nieprawidłowości jak chorobę afektywną dwubiegunową, zaburzenia o charakterze obsesyjno-kompulsywnym oraz lękowym. Konieczność ta nie jest związana z tym, że w przypadku określonych jednostek chorobowych również jest obecna nadwrażliwość na dźwięk, a z tej przyczyny że występując przy mizofonii objawy, takie jak lęk drażliwość, zdarzające się sytuacje paniki, także obecne są w problemach o charakterze psychiatrycznym.
W przypadku rozpoznania opisywanego schorzenia uwzględnia się także trudności związane z narządem słuchu. W tej sytuacji wykluczyć należy hiperakuzję. Odmienność tej jednostki chorobowej i mizofonii wynika z tego, że w przypadku tej pierwszej występuje nadwrażliwość na większość dźwięków. W mizofonii trudności pojawiają się tylko w odniesieniu do specyficznych dźwięków. W diagnostyce różnicowej wyróżnia się także schorzenie określane jako fonofobia, która jest reakcją lękową na konkretnego rodzaju dźwięk.
Mizofonia – przebieg choroby oraz skutki
Osoba, która dotknięta została mizofonią najczęściej negatywnie reaguje na sygnały, które wydawane są przez najbliższych ludzi. Charakterystyczną cechą opisywanej nieprawidłowości jest to, że niemiłe doznania u chorego człowieka powodują te dźwięki, które najczęściej są niezauważane przez innych. Wśród najczęściej pojawiających się sygnałów, które przyczyniają się do trudności u osoby z mizofonią wymienia się następujące:
- dźwięki towarzyszące oddychaniu, w tym przypadku drażniący może być jednakowo cichy oddech oraz chrapanie, pociąganie nosem, a także kichanie,
- odgłosy oddawane podczas spożywania posiłków, a więc przełykanie, mlaskanie, czy też żucie,
- sygnał pojawiający się podczas pisania na klawiaturze komputera,
- niektóre dźwięki wydawane przez zwierzęta, czyli szczekanie psa, śpiew ptaków,
- odgłos kwilącego dziecka.
Jak zrozumieć uczucia towarzyszące osobie z mizofonią podczas słyszenia drażniących dźwięków. Wystarczy przypomnieć sobie to, co czuje się, gdy słyszy się odgłos paznokcia pocieranego o tablicę kredową. Wiele osób doświadcza w takim przypadku znaczny dyskomfort. Pacjenci cierpiący na mizofonię czują się w sposób podobny, a nawet pojawiają się u nich gorsze doświadczenia.
Gdy chory na mizofonię usłyszy drażniący dźwięk, odczuje:
- lęk oraz strach, który niejednokrotnie może przybrać formę paniki,
- bardzo silne poczucie dyskomfortu,
- złość,
- pragnienie ucieczki z miejsca, w którym się znajduje, aby nie słyszeć określonego dźwięku.
Nadwrażliwość na konkretny sygnał może być tak wielka, że odczuwany dyskomfort może powodować odczuwanie myśli samobójczych. Co więcej, w przypadku tego schorzenia często występują zachowania agresywne prowadzące nawet do rękoczynów. Życie z określoną jednostką chorobową często przyczynia się do tego, że u pacjenta pojawiają się symptomy mizofonii, zanim usłyszy on konkretny sygnał dźwiękowy.
Z tego względu ludzi cierpiący na schorzenie często izolują się od środowiska. To bardzo często prowadzi do problemów rodzinnych, gdyż osoby te unikają nawet najbliższych członków swojej rodziny. Taka osoba niejednokrotnie nie jest w stanie wykonywać swoich codziennych obowiązków, takich jak uczęszczanie na zajęcia szkolne, czy do pracy.
Mizofonia – sposoby leczenia
Nie znaleziono jeszcze metody pozwalającej na skuteczne wyleczenie jednostki chorobowej. Osoby cierpiące na mizofonię pozostawione są sobie. Podejmowane są tylko czynności zmierzające do złagodzenia objawów, na przykład kuracja habituacyjna, czyli leczenie szumów usznych. Polega na kojarzeniu dźwięku, który wywołuje reakcje drażniące z przyjemnym sygnałem dla danej osoby. Środkiem pomocowym może być także psychoterapia, w której wykorzystywane są techniki o charakterze behawioralnym, a ponadto pełna psychoterapia poznawczo-behawioralna.
