Autoagresja znaczy pełny szereg postępowań wymierzonych przeciw samemu sobie, zacząwszy od formułowania przekazów werbalnych aż po próby samobójcze. Akty autoagresji mogą spełniać w życiu człowieka różne funkcje. Niezwykle niejednokrotnie służą rozładowaniu ciężkich emocji, z jakimi przeżywająca je osoba sobie nie radzi. Jest to zatem sposób pozbywania się bądź obniżania odczuwanego napięcia, szału lub poczucia winy. Kiedy skupienie złych emocji u osoby z myślami autodestrukcyjnymi staje się dla niej nie do zniesienia, powoduje chęć ulżenia sobie w cierpieniu przez samouszkodzenie
Czym jest autoagresja?
Autoagresja to świadome, celowe zachowania jednostki, jakich celem jest zrobienie sobie krzywdy – zwykle wywołanie obrażenia ciała. Służą one przeważnie wyładowaniu psychicznego napięcia, zamianie emocjonalnego cierpienia w dyskomfort fizyczny. Wyróżnia się autoagresję bezpośrednią oraz pośrednią. Pierwsza polega na zadawaniu sobie cierpienia, np. samookaleczaniu lub samooskarżaniu. Autoagresja pośrednia ma miejsce wtedy, kiedy jednostka stwarza niebezpieczeństwo (np. wdając się w bójki, nie stosując się do wskazań specjalisty) bądź poddaje się agresji pozostałych osób. Autoagresję dzieli się również na werbalną oraz niewerbalną.
W pierwszym wypadku dochodzi np. do samokrytyki, upokarzania się. Autoagresja niewerbalna to wszystkie przejawy obrażenia ciała. Zadawanie sobie fizycznego bólu może stać się uzależnieniem – nabrać charakteru potrzebnego w sytuacji napięcia psychicznego. Samookaleczenie wywołuje wydzielanie endorfin, jakie mają znosić ból. Pobudzane są wtedy te same sensory, jakie działają na dostarczanie organizmowi substancji psychoaktywnych. Akty fizycznej autoagresji mogą więc nie jedynie likwidować napięcie, lecz także wprowadzać w stan swego typu radości.
Przyczyny autoagresji
Autoagresja jest zjawiskiem, jakiego przyczyn do owej chwili nie udało się wyraźnie określić. Jedno jest pewne – wszelkiej postaci autoagresji nie wolno przyjąć za rodzaj zasady. Autoagresja występować może jako przejaw doświadczania jakichkolwiek rozmaitych trudności psychicznych – w takich okolicznościach cierpienie fizyczne miałoby poniekąd odwracać uwagę pacjenta od doświadczanych przez niego trudności psychologicznych. Z zachowaniami autoagresywnymi można się zetknąć także u osób, jakie doświadczały nadużyć ze strony pozostałych ludzi – tak jest np. w wypadku ofiar molestowania seksualnego w dzieciństwie.
W takich okolicznościach autoagresja pozwalać by miała chorym na odbieranie kontroli nad własnym ciałem – w końcu to oni sami mieliby stanowić o tymże, jakiego typu oraz jakiego stopnia uszkodzenia mieliby sobie wywierać. Autoagresja pojawia się także u chorych, jacy z rozmaitych względów doświadczają poczucia winy. Taka forma miewa miejsce np. u dzieci z dysfunkcyjnych rodzin, jakie mają poczucie, iż niewłaściwe działanie systemu rodzinnego jest ich winą.
Jak pomóc osobie z tendencją do autoagresji?
Przede wszystkim środowisko winno odmienić własne podejście do osób autoagresywnych. Jest przeświadczenie, że młodzież dokonująca samouszkodzeń robi to dlatego, iż jest to popularne bądź dlatego, iż chce zwrócić na siebie uwagę. Jakże złe jest to przeświadczenie! Może się wydawać, iż właśnie takie opinie wzmacniają skale kłopotu. Dorośli niejednokrotnie zrzucają z siebie ciężar odpowiedzialności uznając, iż są to wyczyny oraz fantazje młodego człowieka. Żaden człowiek, jaki dobrze się czuje nie dokonuje samouszkodzeń. Należy zauważyć, iż autoagresja jest metodą wyładowania napięcia. Oraz jest to w istocie błaganie o pomoc.
Przede wszystkim wcale nie powinniśmy krzyczeć ani robić sceny. Może doprowadzić to do liczniejszych aktów autoagresji. To co musimy zrobić to przede wszystkim porozmawiać z taką osobą, pokazać jej zrozumienie oraz przekonać do konsultacji u specjalisty bądź terapeuty. Pamiętajmy, iż autoagresja jest „symptomem”. To, iż konkretna osoba przestanie dokonywać samouszkodzeń nie znaczy, iż kłopot przepadł. Być może jedni ludzie sami poradzą sobie z kłopotem lecz o wiele częściej kłopot autoagresji jest zmieniany na odmienny, niekonstruktywny typ wyładowania napięcia psychicznego jak np. nadużywanie substancji psychoaktywnych.
Czy autoagresja uzależnia?
Skąd bierze się założenie o uzależnieniu od samookaleczenia? Mianowicie jest duże zagrożenie, iż kto raz dopuścił się autoagresji, w celu zmniejszenia napięcia lub poczucia ulgi, zrobi to po raz drugi. Przyczyna owego może mieć źródło biochemiczne. Osoby o predyspozycjach do autoagresji, w trakcie samookaleczania zapewne nie odczuwają bólu. Dzieje się tak, ponieważ do akcji wchodzi potężna dawka endorfin, więc hormonu szczęścia. Ten hormon prócz działania znieczulającego, likwiduje napięcie i usprawnia nastawienie. Więc zaplanowany rezultat jest uzyskany. Taki obrót sprawy wywołuje, iż samookaleczenie może stać się nałogiem. Osobom, którym z rozmaitych przyczyn uniemożliwiono autoagresywne praktyki, zachowują się identycznie analogicznie do narkomanów na odwyku. Odebranie źródła bezpieczeństwa wywraca ich dawny świat do góry nogami.
