ADHD u osób dorosłych objawia się nadpobudliwością psychoruchową oraz deficytem koncentracji uwagi. Osoby takie bardzo często są zamyślone. Zdarza się, że podejmują działania bez zastanowienia bądź też niezwykle wolno. Co więcej, ich zachowanie bywa wybuchowe. Takie elementy zauważalne są na pierwszy rzut oka.
Schorzenie to bardzo często przypisywane jest tylko dzieciom oraz młodzieży. Jednakże wskazana jednostka chorobowa obejmuje również osoby dorosłe. Niestety, problem ten w tym przypadku jest trudniejszy, gdyż dzieciom wybacza się nadpobudliwość. Natomiast dorosłe osoby cierpiące na określoną dysfunkcję nie są akceptowane przez społeczeństwo. Niejednokrotnie mówi się o nich, że są to ludzie leniwi, kłótliwi, chamscy bądź szaleni. U dorosłych osobników schorzenie często nie jest diagnozowane, a co za tym idzie także leczone. Ludzie nie zdają sobie sprawy, że ich zachowanie jest wynikiem choroby i nie szukają pomocy u specjalisty.
ADHD u osób dorosłych – przyczyny
ADHD jest nieprawidłowością wynikającą z uwarunkowań o charakterze genetycznym, który ujawnia się w początkowym okresie życia. Opisywana choroba powiązana jest z neurobiologicznymi modyfikacjami funkcji mózgu. Wraz z upływem kolejnych lat symptomy dysfunkcji ulegają osłabieniu, jednakże nie ma możliwości całkowitego ich wyleczenia.
Zasadnicze czynniki, które ponoszą odpowiedzialność za określone schorzenie powiązane są z funkcjonowaniem ludzkiego mózgu. Współczesne zaawansowanie wiedzy daje możliwość stwierdzenia, że odpowiadają za to zmiany powstałe w metabolizmie neuroprzekaźników, wykazujące odpowiedzialność za dostarczanie sygnałów z jednej komórki nerwowej do drugiej. W zasadzie chodzi tutaj o ograniczoną aktywność noradrenaliny (koncentracja) oraz dopaminy (bodźce oraz napęd), a ponadto (dopasowanie zachowania do określonej sytuacji, impulsywność). W przypadku tego schorzenia dochodzi do zbyt szybkiego rozpadania się wymienionych wyżej hormonów. Powstają zaburzenia w przekazywaniu niezbędnych informacji. Takie działanie powoduje problemy z koncentracją oraz nadmierną impulsywności.
Danych dotyczących funkcjonowania mózgu osoby cierpiącej na ADHD dostarczają testy obrazowe. Czynnościowy rezonans magnetyczny lokalizuje obszary mózgu wykazujące aktywność podczas realizacji konkretnego zadania. Możliwe jest także przeprowadzenie oceny w zakresie przepływu krwi przez naczynia, a w zasadzie proporcje zachodzące pomiędzy krwią utlenowaną a nieutlenowaną. Dzięki temu pozyskiwane są informacje pokazujące jakie obszary mózgu zużywają więcej bądź mniej tlenu podczas konkretnej czynności.
Gdy w jakimś obszarze mózgu jest mniej tlenu niż u zdrowej osoby, to istnieje duże prawdopodobieństwo, że obszar ten gorzej funkcjonuje. Wykonanie badania PET pozwala na ocenę metabolizmu znakowanej glukozy. To umożliwia ocenę konkretnego obszaru mózgu człowieka. W przypadku pacjentów cierpiących na ADHD, w płatach czołowych metabolizm glukozy jest słabszy niż u zdrowego człowieka. Opisany fakt przyczynia się do deficytu uwagi.
Do powodów prowadzących do ukształtowania się ADHD zalicza się także powikłania okołoporodowe, picie alkoholu bądź palenie papierosów.
ADHD u osób dorosłych – jakie objawy należy wyróżnić?
Do potwierdzenia obecności ADHD u osoby dorosłej potrzebne jest wskazanie co najmniej 6 z 10 symptomów, które charakterystyczne są dla tej dolegliwości. Wymienia się więc następujące zachowania:
- bardzo łatwe rozpraszanie uwagi,
- trudności koncentracyjne,
- nadpobudliwość,
- niecierpliwość,
- brak umiejętności panowania nad swoimi emocjami,
- brak możliwości wykonywania dwóch zadań jednocześnie,
- duża drażliwość,
- problemy dotyczące tworzenia relacji partnerskich,
- nieumiejętności radzenia sobie z sytuacjami stresującymi,
- obniżony poziom samooceny,
- niedostateczna wiara w swoje możliwości,
- rozpamiętywanie niepowodzeń.
ADHD u osób dorosłych – diagnostyka
Diagnostyka w przypadku ADHD nie jest łatwa. Wynika to z faktu, że nadpobudliwość z deficytem uwagi obecna jest przy innych zaburzeniach psychicznych. Trudność wynika również z tego, że dotychczas nie zostały opracowane kryteria diagnozowania osób dorosłych. Stosuje się więc takie same wytyczne jak w przypadku dzieci. Wielu specjalistów uważa, że nie mają większego odzwierciedlenia, gdyż psychika osoby dorosłej różni się od tej, którą mają dzieci. W związku z tym inne mogą być symptomy oraz ich nasilenie. Bardzo często ADHD u dorosłych jest diagnozowane przez wykluczenie obecności innych chorób, takich jak na przykład zaburzenia osobowości, urazy mózgu, zaburzenia metabolizmu tarczycy, nadużywanie związków psychoaktywnych i innych.
ADHD u osób dorosłych – leczenie
Współcześnie uważa się, że gdy symptomy ADHD są mało uciążliwe dla chorego oraz jego otoczenia, kuracje można ograniczyć tylko do pomocy psychologicznej polegającej na nauce planowania czasu oraz wykonywanych czynności. W sytuacji, gdy symptomy choroby są znacznie nasilone, niezbędna jest pomoc farmakologiczna. Wówczas chorym zaleca się przyjmowanie preparatów leczniczych o charakterze przeciwdepresyjnym bądź też psychostymulującym, które wpływają na regulację zaburzeń neurologicznych.
