Selektywne zaburzenie odżywiania należy do nieprawidłowości natury psychicznej, którego symptomy polegają na silnym uczuciu niechęci, a niejednokrotnie nawet lęku przed jedzeniem. Osoba dotknięta chorobą jest w stanie spożyć tylko jeden lub dwa rodzaje pożywienia. Na widok innych produktów dochodzi do ataku paniki. Jakie są przyczyny prowadzące do selektywnego zaburzenia odżywiania? W jaki sposób objawia się określona jednostka chorobowa?
Selektywne zaburzenie odżywiania ma charakter psychiczny, którego najważniejszym elementem jest znaczące uczucie niechęci skierowane w stronę jedzenia. Bardzo często dochodzi do odczuwania lęku przed spożywaniem pokarmów. Osoby cierpiące na wskazany rodzaj zaburzenia mogą zjeść tylko jeden bądź najwyżej dwa rodzaje konkretnych potraw. Inne doprowadzają do silnej awersji. Nieprawidłowość ta najczęściej występuje, gdy właściwie rozszerzana jest dieta dziecka, a więc w drugiej połowie pierwszego roku życia, lub w okresie wczesnego dzieciństwa (jednakże przed ukończeniem sześciu lat).
Selektywne zaburzenie odżywiania – przyczyny
W związku z tym, że choroba związana jest z zaburzeniem natury psychicznej, to przyczyny również tkwią w tym obszarze. Powodem prowadzącym do selektywnego zaburzenia odżywiania może być bardzo trudne wręcz traumatyczne przeżycie z okresu dzieciństwa. Jednakże konkretna osoba raczej nie pamięta tego doświadczenia.
Inna teoria głosi, że przyczyna nieprawidłowości może być powiązana z autyzmem, gdyż często występuje u dzieci dotkniętych tą chorobą. Opisywane schorzenie łączone jest również z zaburzeniami percepcji dotykowej, węchowej i smakowej. Związane jest także z przeczulicą bądź też niedoczulicą w obszarze jamy ustnej.
Selektywne zaburzenie odżywiania – jakie symptomy choroby należy wyróżnić?
Pociecha, która ma selektywne zaburzenie odżywiania, nie chce przyjmować jedzenia, które charakteryzuje się konkretnym rodzajem smaku, zapachu, bądź konsystencji. Dziecko kaprysi, nie chce otworzyć ust, niejednokrotnie także dochodzi do odruchów wymiotnych. Co więcej, zachowania mogą być podobne, gdy proponuje się maluchowi produkty wyróżniające się podobnym wyglądem, konsystencją czy zapachem. Innym elementem, na który należy zwrócić uwagę, jest to, że dziecko może doświadczać przerażenia na myśl o zestawianiu oraz mieszaniu się różnorodnych smaków. Mogą pojawić się także ataki paniki.
Choroba tak charakteryzuje się również tym, że osoba chora nie wykazuje problemów z jedzeniem pokarmów, które są przez niego akceptowane. Bardzo często są to produkty węglowodanowe, a więc pizza, frytki, chipsy i inne. Gdy lubiany przez chorego pokarm połączony zostanie z tym do którego czuje obrzydzenie, również dojdzie do nieskonsumowania całego dania.
Jednostka chorobowa łączona jest także z aspektem społecznym. Dziecko dotknięte schorzeniem może nie wykazywać aprobaty do uczestnictwa w spotkaniach towarzyskich, w których byłoby częstowane jedzeniem. U pociechy mogą wystąpić symptomy świadczące o fobii społecznej. Ważne jest to, że jeżeli w dzieciństwie problem nie zostanie wyleczony, to w dorosłym życiu trudności z otoczeniem będą także miały miejsce.
Obecność selektywnego zaburzenia odżywiania sprawia, że chora osoba nie jada posiłków ze swoimi znajomymi, gdyż obawia się, że będzie zmuszona do zjedzenia czegoś, do czego czuje awersję. W przypadku, gdy chory pójdzie na jakąś imprezę czy przyjęcie, to najczęściej nic nie przechodzi mu przez gardło.
Selektywne zaburzenie odżywiania – skutki
Organizm człowieka potrzebuje zróżnicowanych, bogatych w witaminy oraz składniki mineralne produktów. Uboga dieta obecna przy selektywnym zaburzeniu odżywiania prowadzi do nieprawidłowości związanych z rozwojem dziecka, na przykład niedożywienia, zahamowania wzrostu, bądź niedoborów przyczyniających się do niedokrwistości i innych problemów. Obecność schorzenia może wykazywać także inny wpływ na zdrowie człowieka.
Choroba może przyczynić się nie tylko do niedoborów żywieniowych. Odmawianie przyjmowania pokarmów, które związane są z koniecznością gryzienia oraz żucia może spowodować zaburzenie motoryki jamy ustnej, opóźnienie mowy, czy też wady zgryzu.
Selektywne zaburzenie odżywiania – rozpoznanie
Diagnostyka choroby polega na stwierdzeniu obecności wskazanych problemów z odżywianiem, najczęściej trwających dłużej nie miesiąc.
Selektywne zaburzenie odżywiania – sposoby leczenia
Opisywane schorzenie najczęściej ustępuje w sposób samoistny, bez podejmowania działań leczniczych. Istotną kwestią są jednak niedobory żywieniowe powstałe w związku z selektywnym zaburzeniem odżywiania. Dlatego też biorąc pod uwagę powyższą kwestię, konieczne jest jak najszybsze wdrożenie odpowiedniego sposobu leczenia. Najczęściej stosowanym działaniem w tym zakresie jest kuracja o charakterze behawioralno-poznawczym. Zdarza się, że już po pierwszej sesji dziecko zaczyna inaczej patrzeć na niektóre produkty żywnościowe.
Małe dziecko chorujące na określony rodzaj dysfunkcji można bez trudności nakarmić w czasie snu, wykorzystując butelkę ze smoczkiem.
