Lobotomia to operacja wykonywana na ludzkim mózgu. W rezultacie lobotomia celowo uszkadza mózg, a w niektórych przypadkach niewielka część mózgu zostaje całkowicie usunięta. Drugą nazwą operacji jest leukotomia. Pochodzi z łacińskiego słowa „biały”, ponieważ jest prowadzona na części mózgu składającej się z „istoty białej”.
Warto zauważyć, że płaty czołowe mózgu w tym przypadku pozostają na miejscu, chociaż nie są już związane z masą mózgu. Lobotomia czołowa była bardzo popularną procedurą na początku XX wieku. Psychiatrzy zalecali ją w celu złagodzenia objawów choroby psychicznej. Osiągany efekt w większości przypadków nie był zadowalający.
Dlaczego robiono lobotomię?
Lobotomia była wykonywana w celu wyleczenia danej osoby z zaburzeń psychicznych. Gdy chory psychicznie nie osiągał wyzdrowienia po kolejnemu leczeniu i stanowił zagrożenie dla innych osób lub dla niego samego, lekarz mógł podjąć decyzję o przeprowadzeniu takiej operacji. Mechanizm działania opierał się na niszczeniu wiązań w mózgu, w wyniku, czego zakłócana była nie tylko normalną aktywność, ale także patologia, która powodowała chorobę lub zaburzenie. W tym przypadku szanse na wyleczenie były dalekie od stu procent, ale skutki uboczne były prawie nieuniknione.
Czy teraz wykonywana jest lobotomia?
Nie, lobotomia jest zabroniona w całym cywilizowanym świecie. Ale trzeba powiedzieć, że stało się to nie tak dawno temu. W latach siedemdziesiątych przeprowadzono ją Ameryce, a w ZSRR zakazano jej wykonywania w 1950 roku, w Polsce ostatni zabieg przeprowadzono w 1951 roku. Na szczęście wprowadzono bardziej skuteczne i humanitarne zabiegi chirurgiczne na mózgu. Warto wiedzieć, że 12 listopada 1935 roku portugalski neurochirurg Almeida Lima wykonał pierwszą ludzką lobotomię z użyciem substancji chemicznych: zastrzyki alkoholu zniszczyły tkankę mózgową
Na czym polegała operacja – lobotomia?
Ponieważ celem lobotomii przedczołowej było uszkodzenie istoty białej mózgu, zasada działania została zredukowana do dwóch działań. Pierwszą rzeczą, którą lekarz musiał osiągnąć było dostanie się do czaszki i do żądanego obszaru. Drugi etap to uszkodzenie samej tkanki mózgowej. Czasami po prostu wykonano nacięcie lub nakłucie, ale częściej konkretne narzędzia były używane do poważniejszego zranienia pożądanego obszaru. Lobotomia oznacza nacięcie mózgu. Ta operacja jest uważana za jedną z najbardziej barbarzyńskich procedur stosowanych u ludzi.
Co dzieje się z osobą po lobotomii?
Przede wszystkim warto wspomnieć o skutkach ubocznych tej operacji. Z powodu zerwania połączeń w mózgu prawie zawsze obserwowano poważne negatywne konsekwencje. Myślenie, logika, pamięć zostały zakłócone, człowiek tracił osobowość. Często pacjenci tracili kontakt ze światem zewnętrznym, zamieniając się w „warzywo”, a nawet umierali. Powodem tego była zarówno destrukcyjność samej operacji, jak i brak kwalifikacji lekarzy, którzy ją przeprowadzili.
Stan około jednej trzeciej pacjentów stawał się coraz lepszy, trwała regresja, schizofrenia cofała się. Niektórzy nawet osiągali powrót do zdrowia i mogli ponownie stać się częścią społeczeństwa. Ale pozytywny efekt wynika głównie z degradacji człowieka. Agresywny i nieokiełznany pacjent stał się dzieckiem o nieuformowanym sposobie myślenia. Lobotomia, to oczywiście, niebezpieczna i nieludzka operacja. Jej skuteczność jest bardzo wątpliwa, chociaż pomagała niektórym ludziom, społeczeństwo powinno się cieszyć, że pozbyto się już tej nieludzkiej relikwii przeszłości.
Konsekwencje operacji – lobotomia
- Zniszczenie osobowości, powierzchowność, brak głębokich myśli, refleksji
- Zmniejszenie motywacji automatycznej. Pacjent staje się bardziej pasywny, leniwy. Często występuje znaczny przyrost masy ciała.
- Osobowość staje się bardziej miękka, bardziej szarmancka. Pacjent jest w obojętnym lub częściej euforycznym stanie umysłu. Niestety, rzędu 10-15% przypadków obserwowano efekt odwrotny: pacjent stawał się drażliwy, nie do zniesienia, agresywny i, co najważniejsze, całkowicie zaburzony psychicznie. Prawdopodobieństwo silnie koreluje z dokładnością operacji.
- Cechy emocjonalne są znacznie ograniczone. Pacjent staje się niewolnikiem, łatwo poddając się cudzym rozkazom.
Przykład efektu przebycia operacji, jaką jest lobotomia
W Stanach Zjednoczonych w 1941 operacji poddano 23 letnią kobietę. W ten sposób lekarze mieli nadzieję wyleczyć ją z drastycznych wahań nastroju. Rezultat był smutny: kobieta zapomniała, jak chodzić i wyraźnie mówić, a jej zdolności umysłowe były na poziomie dwuletniego dziecka. Młoda osoba przez całe życie mieszkała w klinice psychiatrycznej. W chwili śmierci w wieku 86 lat nauczyła się chodzić, ale mówiła nadal niezrozumiale.
Należy jednak zauważyć, że kobieta z powodu traumy porodowej, była przed operacją upośledzonym umysłowo dzieckiem, które miało trudności z mówieniem i miało ogromne problemy z koordynacją i połączeniem myślenia. Właściwie operacja była wykonana ze względu na to, że w trakcie dojrzewania zachowanie dziewczyny stawało się coraz bardziej nieprzewidywalne i agresywne. Dlatego jej ojcu zaproponowano całkowicie nową operację psycho-chirurgiczną w tym czasie – lobotomię.
