Chwyt Heimlicha zrobiony dobrze może uratować komuś życie. Nie może być jednakże zrobiony u każdego pacjenta – wyjątek tworzą panie ciężarne, osoby puszyste oraz dzieci przed pierwszym rokiem życia.
Rękoczyn Heimlicha (odmiennie chwyt Heimlicha) jest to metoda pierwszej pomocy wykorzystywana przy zadławieniach. Polega ona na wciśnięciu przepony w celu wyrzucenia obiektu znajdującego się w tchawicy zadławionego. Podczas wykonywania chwytu Heimlicha jest szansa zniszczenia trzewi jamy brzusznej więc należy go wykorzystywać jedynie w szczególnych wypadkach, wtedy kiedy wszelkie pozostałe techniki zawiodły. W wypadku zadławienia oraz braku pomocy można wykorzystać chwyt Heimlicha na sobie – za pomocą np. kantu wsparcia siedzenia. Chwyt Heimlicha, winien umieć zrobić każdy człowiek. To jeden spośród głównych sposobów na przywrócenie oddechu osobie, jaka zadławiła się pewnym obiektem.
Czym jest chwyt Heimlicha?
Chwyt Heimlicha to rękoczyn przeprowadzany w wypadku zadławienia, więc w sytuacji, kiedy w drogach oddechowych odnajdzie się ciało obce. Zadławienie jest okresem niebezpieczeństwa życia. Brak pomocy przedmedycznej obniża możliwości pacjenta na przeżycie. Rękoczyn Heimlicha polega na uciśnięciu nadbrzusza, czego rezultatem jest szybki skok ciśnienia w klatce piersiowej. Doprowadza to do wyrzucenia znajdującego się w drogach oddechowych ciała obcego. Konsekwencją zakorkowania dróg oddechowych jest uduszenie się. Zaraz po kilkunastu sekundach dociera do schorzeń pamięci, i po blisko 3–4 minutach do zatrzymania krążenia. Momentami zadławienie jest z częściowym zatkaniem światła dróg oddechowych. Wówczas także pacjent jest w stanie kaszleć oraz coś powiedzieć. W wypadku pełnego zakorkowania dróg oddechowych pacjent nie kaszle, nie jest w stanie wydobyć słowa, robi się siny oraz w niezwykle niedługim okresie traci przytomność.
Na czym polega chwyt Heimlicha?
Manewr Heimlicha polega na wywarciu ucisku na membranę osoby, jaka się zadławiła, w celu wyrzucenia utkwionego tam ciała obcego za pomocą sprężenia powietrza znajdującego się w drogach oddechowych. Chwyt Heimlicha można zrobić zarówno u osoby dorosłej, jak również u dziecka.
Chwyt Heimlicha u osób dorosłych
Gdy pokrzywdzony jest świadomy oraz może oddychać, w pierwszej kolejności należy przekonać do kaszlu, aby wykrztusił ciało obce. Ofiara zadławienia winna przy tymże schylić się nieco do przodu, żeby zalegający w krtani bądź tchawicy obiekt nie dostał się głębiej do dróg oddechowych. Można pomóc pokrzywdzonemu, uderzając go w plecy między łopatkami. Gdy to oddziaływanie wykaże się bezskuteczne, przystępuje się do zrobienia manewru Heimlicha. Trzeba stanąć za ofiarą zadławienia, objąć ramionami jej korpus na wielkości pasa oraz schylić ją do przodu (aby – tak jak w wypadku odkrztuszania – ciało obce spadło na zewnątrz, zamiast dostać się w głębię dróg oddechowych). Jedną dłoń zaciska się w pięść oraz obejmuje ją kolejną ręką.
Tak złożone dłonie zbliża się do brzucha pokrzywdzonego między wyrostkiem mieczykowatym mostka (najniżej umieszczona część mostka) i pępkiem. Gwałtownym ruchem uciska się membranę w kierunku do siebie oraz ku górze. Wywołuje to sprężenie powietrza znajdującego się w drogach oddechowych dławiącej się osoby, dzięki czemu ciało obce winno zostać wyrzucone poprzez usta na zewnątrz. Gdy to nie nastanie, rękoczyn Heimlicha trzeba po chwili ponowić. Ruch można zrobić pięciokrotnie. Gdy nie zadziała, należy zrobić przerwę w jego wykorzystywaniu oraz wrócić do klepania pleców pomiędzy łopatkami. W takim wypadku potrzebne jest również wezwanie wykwalifikowanej pomocy lekarskiej, i gdy pokrzywdzony utraci przytomność – rozpoczęcie reanimacji do momentu dotarcia ratowników.
Jak zrobić chwyt Heimlicha u dziecka?
Małemu dziecku, powyżej 1. roku życia, i również starszemu – w wieku przedszkolnym oraz szkolnym przeponę uciska się jedną pięścią, natomiast kolejną dłonią przytrzymuje je za plecy. Można również, we współzależności od wzrostu dziecka, podnieść je do góry tak, żeby samemu stać na wyprostowanych nogach, przerzucić je poprzez kolano bądź przyklęknąć za nim oraz wówczas uciskać nadbrzusze ruchem w górę. Manewr Heimlicha trzeba stosować z przerwami aż do chwili, w jakiej ciało obce wydobycie się z dróg oddechowych bądź do czasu straty świadomości ofiary. W tymże kolejnym wypadku kładziemy dziecko na ziemi oraz robimy dwa wdechy ratownicze. Gdy ciało obce nadal nie wydobyło się z tchawicy robimy jeszcze raz chwyt Heimlicha, na leżąco. Nadbrzusze uciska się jedną pięścią u dziecka młodszego bądź dwiema u starszego.
Rękoczyn Heimlicha na sobie
W wypadku zadławienia oraz braku pomocy można zrobić manewr Heimlicha na sobie. W tymże celu przybliżamy pięść w miejsce znajdujące się nad pępkiem. Łapiemy pięść kolejną dłonią oraz opieramy się na podłożu krzesła bądź pozostałej twardej przestrzeni. Potem robimy pchnięcia do środka oraz ku górze.
Rękoczyn Heimlicha – przeciwwskazania
Rękoczynu Heimlicha nie robimy u: dzieci poniżej roku życia, pań ciężarnych oraz osób puszystych. W wypadku przyszłych mam uciskamy na klatkę piersiową.
