Niewydolność wielonarządowa (MODS) stanowi najpowszechniejszą podstawę zgonów na oddziałach intensywnej terapii. Określana jest jako prawdopodobnie odwracalna niewydolność dwóch bądź więcej organów czy układów w efekcie poważnego uszkodzenia fizjologii potrzebującego ingerencji w celu zachowania równowagi.
Niewydolność wielonarządowa, więc syndrom choroby wielonarządowej (ang.: Multiple organ dysfunction syndrome (MODS)) to odpowiedź organizmu na niebezpieczny element, podczas jakiej jednocześnie występuje niewydolność co najmniej dwóch istotnych życiowo organów bądź systemów, jaka występuje jednocześnie bądź sekwencyjnie. Może finalnie wywołać zgon. Syndrom choroby wielonarządowej MODS, niegdyś nazywany niewydolnością wielonarządową (ang.: multiple organ failure (MOF) bądź wielosystemową niewydolnością narządową (ang.:multisystem organ failure (MSO)) jest systemem patologicznym, jaki opisano dopiero po stworzeniu oddziałów intensywnej terapii (wcześniej w zasadzie nieobecny).
Czym jest niewydolność wielonarządowa?
Niewydolność wielonarządowa organizmu to stan, w jakim przestają działać dane organy bądź chociażby całe układy. Stan taki zazwyczaj kończy się śmiercią pacjenta. Spowodowany może być wieloma elementami. Przede wszystkim może to być powikłanie ogromnych dolegliwości, jakie zdecydowanie obniżają wytrzymałość organizmu. Wielonarządową niewydolnością mogą kończyć się np. AIDS oraz posocznica.
W efekcie tychże dolegliwości, jakie atakują cały organizm, dochodzi do intensywnego wyniszczenia konkretnych narządów oraz ogromnych schorzeń w działaniu danych układów (np. oddechowego). W konsekwencji organizm przestaje działać oraz dochodzi do zgonu pacjenta. Niewydolność wielonarządowa może być także powikłaniem zapalenia trzustki. W tymże przypadku w pierwszej kolejności obumiera trzustka, i później następne związane z nią organy. W efekcie pacjent błyskawicznie umiera. Niewątpliwie niewydolność wielonarządowa może być także efektem urazów mechanicznych (np. pobicia).
Jakie są przyczyny niewydolności wielonarządowej?
Do niewydolności wielonarządowej może dojść w efekcie rozmaitych dolegliwości, np. zapalenie płuc może doprowadzić do niewydolności oddechowej, i dalej układu krążenia. Do negatywnych wielonarządowych zmian może dojść także w procesie AIDS, więc zespołu nabytego deficytu wytrzymałości. Jednakże zwłaszcza niebezpieczna jest ostra niewydolność wątroby, jaka może doprowadzić do obrzęku mózgu, schorzenia krążenia lub choroby nerek.
Niewydolność wielonarządową zauważa się także w procesie ciężkiej sepsy, więc uogólnionego zarażenia układu. Dysfunkcja dówch bądź więcej organów jest także symptomem gorączki krwotocznej ebola. Gdy zatem po 3 tygodniach od powrotu z Gwinei, Liberii, Sierra Leone, Mali bądź innego kraju, gdzie jest epidemia eboli, pojawiają się:
- nudności,
- laksacja,
- bóle brzucha,
- temperatura
- symptomy niewydolności wielonarządowej,
można podejrzewać ową niebezpieczną chorobę. Podstawą niewydolności wielonarządowej może być także uraz, np. znaczne obrażenie głowy bądź klatki piersiowej, do jakiego może dojść wskutek wypadku samochodowego lub pobicia.
Niewydolność wielonarządowa: obraz kliniczny oraz leczenie
Najpowszechniejszym przeważającym symptomem niewydolności wielonarządowej jest pierwotne uszkodzenie płuc oraz następująca po nim niewydolność oddechowa. Żeby zmniejszyć zagrożenie barotraumy, wolutraumy oraz biotraumy wykorzystuje się u chorych mechanicznie wentylowanych objętości oddechowe. Nie większe aniżeli 6ml/kg m.c. oraz ciśnienie wdechowe nieprzekraczające 30 cm H2O. Choroba układu krążenia wywołuje uszkodzenie przekazywania oraz dostarczania tlenu do tkanek, co skutkuje uszkodzeniem pozostałych organów. Pochodzi ona z uogólnionej obwodowej wazodylatacji połączonej z lokalnym uwalnianiem śródbłonkowego tlenku azotu i obniżeniem rzutu serca oraz napełniania komór.
Konsekwencją nieadekwatnego dostarczaniu tlenu oraz tkankowej hipoksji jest rosnąca kwasica metaboliczna oraz wzrost natężenia mleczanów we krwi. Obniżona pojemność minutowa serca może być podstawowym objawem postępu dolegliwości oraz wraz z niewydolnością rozkurczową wiąże się z gorszym rokowaniem. Może prowadzić jej oliguria oraz splątanie. U chorych niejednokrotnie występuje tachykardia jako reakcja na oddziaływanie mediatorów zapalnych oraz zwiększoną pracę układu współczulnego. Wzmożona przepuszczalność naczyń włosowatych jest podstawą obrzęków obwodowych. A także hipowolemii, tymczasem w płucach wskutek podwyższonej przepuszczalności kapilar dochodzi do uszkodzenia wymiany gazowej. Pomiary saturacji oraz natężenia mleczanów we krwi żylnej robione są rutynowo do ustalenia oraz wyrównywania długu tlenowego.
Istotne miejsce w pierwszych 6 godzinach wstrząsu septycznego ma wykorzystanie środków inotropowo dodatnich i resuscytacji płynowej. Znamiennie obniża niewydolność narządową i śmiertelność. Ostra niewydolność nerek jest relatywnie popularnym aspektem niewydolności wielonarządowej o wieloczynnikowej etiologii. Stanowi niezależny element zagrożenia, podnosząc śmiertelność do 45-70% przy współwystępowaniu mechanizmu septycznego. Znaczące podniesienie śmiertelności zauważa się w wypadku połączenia niewydolności nerek z niewydolnością oddechową.
